ستاره صبح - فائزه صدر: توصیف فعلی کشور، «بلاتکلیفی» است. گفتوگو با آمریکا که شاهکلید حل مشکلات معرفی میشد با جنگ 12 روزه به بنبست رسید، جنگی که هنوز سایهاش هست. به عقیده کارشناسان و تحلیلگران سیاسی راه عبور از بحران توافقی است که ضامن برداشته شدن تحریم باشد ستاره صبح در گفتوگو با سید جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه میخوانید:
سید جلال ساداتیان در رابطه با وضعیت فعلی کشور و ارتباطی که باسیاست خارجی دارد گفت: چاک شومر سناتور موفقی است که در خصوص جنگ ونزوئلا در برابر ترامپ ایستاده و اعلام میکند تصمیم شروع یک جنگ با کنگره است. این موضوع گیری به نفع ونزوئلا است و قطعاً توسط لابیهای این کشور در آمریکا انجامگرفته است. جمهوری اسلامی در داخل آمریکا ظرفیتهای ارزندهای دارد در سالهای اخیر و بهویژه در دولت سیزدهم چه استفادهای از این ظرفیتها شد؟!
ساداتیان در ادامه افزود: لابیهای منطقهای هم به همین صورت است. فضای گفتوگو با آمریکا صرفاً به معنی گرد هم آمدن دور میز مذاکره نیست. فرصتهای بسیاری برای تأمین نظر ایران از سوی آمریکا و حتی شخص ترامپ وجود داشت که از مسیر لابیگری ایرانیان موفق در آمریکا میگذرد. اسرائیل خواستههای خود را از طریق لابی یهودیان در آمریکا به دولتهای ایالاتمتحده تحمیل میکند. نتانیاهو دائم در حال دیدار با دولتمردان آمریکا و افراد شناختهشده این کشور است.
وی در این رابطه اضافه کرد: ایران لابی عربستان را در داخل آمریکا را دارد چرا این ظرفیت فعال نمیشود؟ اگر کار شما نیست افرادی هستند که قواعد این کار را میدانند. شخصیت برجستهای مثل محمدجواد ظریف این راه را رفته است. من متعجبم که چرا در یک نبرد نابرابر چطور ابزارهای متنوع جنگی را بااراده خود بر زمین گذاشتیم و فقط به یک یا دو ظرفیت بسنده کردیم. سالها است که رهبران سیاسی آمریکا در سخنرانیهای خود اعلام میکردند ما میخواهیم مذاکره کنیم ولی ایران پیشقدم نمیشود!
سفیر پیشین ایران در انگلیس ضمن اشاره به شخصیتهایی که جزو ظرفیتهای سیاست خارجی ایران به شمار میروند، گفت: باوجود تمام ناجوانمردیها، آقای ظریف با فداکاری تمام در دوحه قطر قدرت دیپلماسی ایران را به رخ کشید. ایشان در عراق هم پیشنهاد همکاری هستهای و همکاری امنیتی منطقهای را مطرح کرد. چرا از چنین ظرفیتی استفاده نمیشود؟! آقای روحانی ظرفیتی در سیاست خارجی ایران است که میتواند با اروپا به توافق برسد. آقای خاتمی ظرفیتی در تعامل موفق با جهان است. آقای ناطق نوری تجاربی دارد. این کشور پر از چهرههای سیاسی موجهی است که در ایجاد فضای گفتوگو و تعامل با جهان موفق بودهاند. به حرکت درآمدن این افراد تأثیرات رسانهای مطلوبی خواهد داشت.
وی گفت: ما این افراد را هیچ دانستهایم و با آنها رفتار مناسبی نداشتهایم. طوری تبلیغشده که گویی سپردن یک مأموریت در حوزه سیاست خارجی به این افراد به معنی تسلیم شدن در برابر آمریکا است. همین آدمها در برجام از موضع قدرت توافق کردند و الگویی از گفتوگوی مثبت را در عرصه سیاست خارجی بینالملل ثبت کردند. کشور با کنار گذاشتن ظرفیتهای دیپلماسی دستش را خالی کرد.
دیپلمات پیشین وزارت امور خارجه ضمن پیشنهاد تعیین فردی برای پذیرش مأموریت مذاکرات، اظهار داشت: افرادی بودند که از عهده نمایندگی شایسته سیاست خارجی کشور برمیآمدند. به عقیده من در مذاکرات اخیر ایران و آمریکا که گفتوگوی ناموفق بود باید شخص وزیر امور خارجه را از این جریان جدا میکردیم و همانطور که آمریکا فردی را با عنوان نماینده ویژه مأمور کرده بود، ایران هم با استفاده از ظرفیتهای ویژه خود کسی را بهعنوان نماینده ویژه به مذاکرات میفرستاد که آقای ظریف بهترین پیشنهاد است از او برمیآمد و میتوانست از وقوع اتفاقات ناگوار جلوگیری کند.
وی گفت: تنش با موشکپرانی تمام نمیشود، باید تلاش کنیم و از وقوع جنگی جدید جلوگیری کنیم. تمام جنگها در تاریخ به ایران تحمیلشده و باید از سخت شدن شرایط جلوگیری کنیم. تدارکات طرف مقابل این بود که ایران را در جهان محکوم کند و بگوید ایرانیان اهل تعامل نیستند و دولتمردان ایران بانظم جهانی همراه نمیشوند. تا اینجا طرف مقابل ما خود را ذیحق نشان داده درحالیکه ذیحق نیستند.
ساداتیان ضمن تأکید بر فشارهای غرب بر جمهوری اسلامی اضافه کرد: ما میدانیم که آمریکا و اسرائیل درصدد تحمیل خواستههای خود به ایران هستند ولی در نقطه مقابل کاری که ما باید انجام دهیم چیست؟! کدام ابتکار عمل را نشان دادهایم؟! چه کسانی را با چه ویژگیهایی برای گفتوگو با آنها فرستادهایم؟! چه ظرفیتهایی را فعال کردهایم؟!
وی گفت: رایزنی با چین و روسیه فینفسه کار بدی نیست، ولی آیا برای ما نتیجهای هم داشته است؟! چرا از ظرفیت دیگر قدرتهای جهان استفاده نکردهایم؟! ژاپن در دورهای پیشقدم حل مشکل بین ایران و آمریکا شد ولی فرصت از دست رفت. امروز هم عربستان به خاطر منافع خودش و به امید برقراری آرامش در منطقه به جهت تضمین پیشرفتهای آتیاش وارد میدان شده است. عربستان در داخل آمریکا دارای قدرت، نفوذ و لابی قوی است. چرا از تمایل عربستان به میانجیگری بین ایران و آمریکا بهرهبرداری نشد؟!
این کارشناس سیاست خارجی ضمن انتقاد از بیتوجهی به ظرفیتها در این زمینه تصریح کرد: ما به همین صورت دهها ابزار دیگر را که هنوز میتواند برای ما فعال باشد را از دست دادیم. چه کسی مسئول پختوپز تحلیلهای غلط است؟ چه کسی در این خصوص اطلاعات ناقص ارائه میدهد؟! در چنین موارد حساسی که بهطور مستقیم با امنیت کشور در ارتباط است باید با تکمیل اطلاعات وارد این جریان شد و ابتکار عمل داشت. تحلیلهای غلط امکان تحرک را گرفته است.
سید جلال ساداتیان در پایان گفتوگو متذکر شد: موشک با موشک جبران میشود شاید طرف مقابل موشک ما را با هواپیما جبران کرد آنوقت چه میکنیم؟ اگر ما نتوانستیم با موشک بهطرف مقابل لطمه بزنیم چه خواهیم کرد؟ چرا از ابزارهای منطقهای و دیپلماتیک استفاده نکردیم و بسیاری از ابزارهای منطقهای را از دست دادیم؟! اگر این ابزارهای نظامی را که امروز اینهمه به آن متکی هستیم از دست دادیم چه باید بکنیم؟! نظام نباید تمام تخممرغهایش را در سبدچین و روسیه بگذارد.