وقتی بخواهیم یک پروژه ساختوساز با اسکلت فلزی را پیش ببریم، قیمت تیرآهن یکی از مهمترین ارکان کنترل هزینه به شمار میرود و میتواند در نتیجه نهایی تأثیر بسزایی داشته باشد. در کنار هزینهها باید استحکام سازه را نیز در نظر گرفت. اگر مواد اولیه مورد استفاده در این سازه نتوانند استانداردهای لازم را فراهم کنند، مطمئنا نمیتوانیم به استحکام بنایی که میسازیم امیدی داشته باشیم. این دو مقوله مهم در کنار هم باعث شده تا پیدا کردن یک تیرآهن خوب، برای خیلی از کسانی که وارد این حوزه شدهاند، مهم باشد. در این مقاله قرار است به شما بگوییم بهترین گزینههایی که روی میز دارید، کدامند.
انواع تیرآهن در بازار ایران

وقتی به دنبال بهترین تیرآهن برویم و بخواهیم یک انتخاب خوب داشته باشیم، اولین گزینهای که باید به آن نگاه کنیم، نوع تیرآهن مورد نیاز است. در ایران تیرآهنهای مختلفی با استانداردهای مختلف تولید میشوند که هر کدام از آنها کاربرد خاص خود را داشته و انتخاب اشتباه میتواند برای ما دردسر ساز شود. انواع تیرآهن موجود در بازار و استانداردی که دارند را میتوان به این صورت معرفی کرد:
- تیرآهن معمولی یا IPE: این تیرآهن که با استانداردهای اروپا عرضه میشود، متداولترین و پر مصرفترین تیرآهن در بازار ایران به شمار میرود. عمده استفاده این تیرآهن ساختمانهای مسکونی با اسکلت فلزی است و میتواند استحکام خوبی را برای سازه ایجاد کند.
- تیرآهن INP: این تیرآهن با استانداردهای چین و روسیه ارائه میشود و از نظر ظاهری شبیه به تیر آهن معمولی است؛ با این تفاوت که بالههای آن دارای شیب بوده و اندازه آنها هم کوچکتر است. وزن سبکتر و قیمت کمتر این تیرآهنها باعث شده که از آنها در سازههای موقت و پروژههای کم هزینه استفاده شود.
- تیرآهن هاش یا IPB: این تیرآهن که آن را به اختصار هاش (H) هم مینامند، بالهایی پهن و ضخیم دارد و به دلیل مقاومت بالا در برابر نیروهای محوری و خمشی، برای ستونها مورد استفاده قرار میگیرد. از این تیر آهن در ساخت سولههای بزرگ، برجها و پروژههای سنگین استفاده میکنند.
- تیرآهن لانه زنبوری: این محصول یک تیرآهن بزرگ است که با سوراخهای شش ضلعی در جان آن، هم وزن کمتری را ارائه میدهد و هم مقاومت بسیار خوبی را فراهم میکند. کاربرد این مقطع فولادی برای سازههایی مانند سوله است که وزن خود سازه نباید زیاد شود، اما به مقاومت بالا نیاز داریم.
- تیرآهن سبک: این تیرآهنها اصطلاحا فابریک نامیده میشود و از نظر وزن و ابعاد کوچکتر از حدود استاندارد هستند. این مقطع فولادی برای ساختمانهای کم طبقه و سازههای موقت گزینه مناسبی بوده و باعث صرفه جویی در هزینهها میشود.
- تیرآهنهای سفارشی: این مقطع فولادی که به تیرآهن صنعتی هم معروف است، با اندازه و مشخصات اعلام شده توسط مشتری، به کارخانه ساخته میشوند. عمده کاربرد آنها پروژههای بزرگ و زیرساختی مانند پل ها، پالایشگاه ها، سولههای عظیم و سازههای خاص هستند و به طبع، قیمت آنها نیز بسیار بیشتر خواهد بود.

در مورد اینکه کدام یک از این تیرآهنها بهترین به شمار میرود، باید گفت که نتیجه کاملا به نیاز شما بستگی دارد، اما به صورت کلی میتوان برای ساختوسازهای عادی و مسکونی تیرآهنهای IPE و برای سازههای صنعتی و سولهها تیرآهنهای IPB یا هاش را بهترین و استاندارد ترین گزینه دانست. این تیرآهنها توسط کارخانههای مختلفی تولید میشوند که در ادامه بهترین موارد آنها را معرفی خواهیم کرد.
بهترین نوع تیرآهن بر اساس کارخانه
صنعت فولاد ایران را میتوان یکی از صنایع مهم و بزرگ دانست که حجم عظیمی از فولاد ساختمانی و صنعتی را تولید میکند. این موضوع حتی باعث شده است که ایران جزو ده تولید کننده بزرگ این محصولات در جهان قرار بگیرد. در صورتی که نگاهی به فهرست تولید کنندگان تیرآهن در ایران بیندازید، میتوانید لیست بزرگی از برندهای کوچک و بزرگ را در سراسر ایران مشاهده کنید که هر کدام، محصولات و قیمت گذاری خاص خود را دارند، اما مطمئنا نمیتوان کیفیت همه آنها را یکسان دانست!
برای انتخاب بهترین تولید کننده تیرآهن در ایران لازم است که یک بررسی کلی با توجه به کیفیت و استانداردهای تولیدی، بازه سایزهای تولیدی، ظرفیت تولید، قیمت تمام شده محصول، موقعیت قرار گیری و همینطور سابقه و محبوبیت برند انجام داده تا بتوانیم آنها را پیدا کنیم. نتیجه نهایی برای این بررسیها را میتوانید در جدول زیر مشاهده کنید:
|
نام کارخانه
|
موقعیت
|
سایزهای تولیدی
|
مقاطع تولیدی
|
استاندارد ها
|
ظرفیت تولید فولاد
|
|
ذوب آهن
|
اصفهان – مبارکه
|
همه سایزها (۱۲ تا ۳۰)
|
IPE، IPB، INP
|
بالاترین استانداردهای ملی و بینالمللی (ISIRI، DIN، EN و ASTM)
|
3.6 میلیون تن
|
|
فولاد یزد (احرامیان)
|
یزد
|
۱۴ تا 24
|
IPE
|
استانداردهای ملی ISIRI 3132 و بینالمللی DIN و ASTM
|
1.2 میلیون تن
|
|
فولاد کوثر
|
اهواز
|
سایزهای پر کاربرد (۱۴ و 16)
|
IPE
|
استاندارد ملی ISIRI 3132
|
550 هزار تن
|
|
فولاد البرز ایرانیان (فایکو)
|
ساری
|
۱۴ تا 2۰
|
IPE، IPN
|
استاندارد ملی ISIRI 3132
|
150 هزار تن
|
|
جهان فولاد غرب
|
کرمانشاه
|
سایزهای پر کاربرد (۱۴ و 16)
|
IPE، IPN
|
استاندارد ملی ISIRI 3132
|
300 هزار تن
|
|
فولاد ظفر بناب
|
تبریز – بناب
|
۱۴ تا 2۰
|
IPE، IPN
|
استاندارد ملی ISIRI 3132 و بینالمللی EN
|
350 هزار تن
|
در ادامه وضعیت محصولات و دلیل انتخاب هر یک از این تولیدکنندگان را تشریح خواهیم کرد:
تیرآهن ذوب آهن اصفهان
در مقایه با استان های دیگر، اصفهان آهن و فولاد با کیفیتتری تولید میکند و معمولا کارخانههای فولاد این شهر جزو بهترین تولید کنندگان به حساب میآیند. ذوب آهن اصفهان را میتوان گل سرسبد کارخانههای فولاد این استان معرفی کرد. این کارخانه که به عنوان بزرگترین تولید کننده فولاد ساختمانی در خاورمیانه شناخته میشود، از نظر کیفی و استانداردها در بالاترین سطح کشور قرار دارد. در صورتی که برای پروژه خود به محصولی نیاز دارید که دقیقا مطابق با جدول اشتال باشد، بهترین گزینه تیرآهن کارخانه ذوب آهن اصفهان است.
علاوه بر کیفیت بالا، شما میتوانید محصولات ذوب آهن را در هر سایزی پیدا کنید. کمتر کارخانهای را میتوان پیدا کرد که چنین فابلیتی داشته باشد. به طور کلی میتوان گفت این کارخانه برترین تولید کننده تیرآهن در ایران است و محصولات آن (که البته جزو محصولات گران به شمار میروند)، همیشه طرفداران خود را داشتهاند.

تیرآهن فولاد یزد (احرامیان)
این کارخانه یکی از قدیمیترین کارخانههای تولید کننده فولاد ساختمانی در ایران بوده و در استان یزد واقع شده است. این مجتمع، مجموعهای بزرگ از واحدهای صنعتی را در بر دارد و مقاطع مختلفی را روانه بازار میکند، که یکی از اصلیترین موارد در بین آنها تیرآهن است. عمده شهرت این برند بخاطر ارائه تیرآهنهای با کیفیت بالا و قیمت مناسب است؛ اما دور بودن این کارخانه از خیلی از قطبهای ساختوساز و قرارگیری آن در استان یزد، باعث بالا رفتن هزینههای حملونقل برای محصولات این برند میشود. البته فروشندگانی مانند آهن پرایس وجود دارند که میتوانند در شهرهایی مانند تهران این محصول را با قیمت کارخانه در اختیار شما بگذارند.
تیر آهن کوثر اهواز
یکی دیگر از برندهای بزرگ و خوشنام که محصولات آن به صورت گسترده به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر میشوند، فولاد کوثر اهواز است. این کارخانه میتواند تیرآهنهای سبک را با قیمت اقتصادی در اختیار شما بگذارد و یکی از گزینههای محبوب در بین پروژههایی با اندازههای کوچک به شمار میرود. این کارخانه برای دور ماندن از نوسانات بازار و مشکل فروش، خط تولید خود را محدود به سایزهای پر کاربرد یعنی دو سایز 14 و 16 کرده است. هر چند فولاد کوثر قابلیت تولید طیف گسترده تری از سایزها را دارد و میتوان به صورت سفارشی این سایزها را نیز تهیه کرد.

تیرآهن فایکو
کارخانه فولاد البرز ایرانیان یکی از کارخانههای تازه تأسیس نسبت به سایر اعضای این لیست است، که در استان مازندران و در نزدیکی ساری واقع شده است. محصولات این کارخانه با نشان حک شده FAICO به بازار عرضه میشوند و همین موضوع باعث شده است تا آن را با نام فایکو بشناسند. فایکو تولید کننده انواع تیرآهن تا سایز 20 است و محصولات آن در دسته سبک و نیمه سنگین قرار میگیرند. محصولات این کارخانه نیز در رده قیمتی متوسط بازار جای میگیرند و در خیلی از موارد میتوانند هزینههای ساختوساز را کاهش دهند.
تیرآهن کرمانشاه
کارخانه جهان فولاد غرب کرمانشاه یکی از کارخانههای محبوب در غرب کشور است و عمده محصولات آن، در این منطقه توزیع میشوند. این کارخانه که استانداردهای ملی ISIRI 3132 را ارائه میدهد تیرآهنهای خود را در دو رده سنگین و سبک تولید میکند. نوع سنگین، وزن و قیمت بیشتری نسبت به نوع سبک داشته و مطابق با جدول اشتال است. البته این کارخانه با شرایط اقتصادی فعلی، تمرکز خود را روی تولید مقاطع ارزان و سبک گذاشته است، اما به صورت سفارشی هم میتوان نوع سنگین را تهیه کرد.
تیرآهن ظفر بناب
فولاد ظفر بناب یکی از کارخانههای مهم در آذربایجان به شمار میرود که بار ساختوسازهای مسکونی و صنعتی این قطب بزرگ را به دوش میکشد. محصولات مختلف این کارخانه مانند تیرآهن، ناودانی و نبشی در منطقه شمال غربی ایران به صورت گسترده مورد استفاده قرار میگیرند. البته امکان استفاده از این محصولات در سایر مناطق نیز وجود دارد و تیرآهن ظفر بناب به صورت گسترده در بنگاههای آهن سراسر کشور موجود میباشد.

نتیجه گیری
پیدا کردن بهترین تیرآهن کار چندان مشکلی نیست و برندهایی که این محصولات را عرضه میکنند، شناخته شده هستند. آنچه که در این مسیر نیاز به دقت بیشتری دارد، مشخص کردن دقیق نیاز، بر اساس نوع کاربرد و پروژه در دست احداث است. بعد از مشخص کردن نیاز، پیدا کردن گزینهای که هم بتواند از نظر استاندارد و کیفیت انتظارات ما را برآورده کند، و هم از نظر هزینهها برای ما مقرون به صرفه تمام شود، از روی لیستی که در بالا ارائه دادیم کار چندان مشکلی نخواهد بود! دقت داشته باشید برای دریافت کالای متناسب با نیاز و استاندارد، باید خرید خود را از فروشندگان معتبر انجام داده و به نشان حک شده کارخانه روی بدنه تیرآهن دقت کنید.