ستاره صبح، مریم اسدی برون: بانک جهانی در تازه ترین گزارش خود از وضعیت اقتصادی ایران، از افزایش فقر گفته و آماری نگران کننده ارائه داده است. به گفته بانک جهانی «فقر و بحران آب در ایران به دلیل تورم و رکود اقتصادی تشدید شده است.» بر اساس این گزارش، بیش از ۳۵ درصد از جمعیت ایران در سال جاری میلادی زیر خط فقر قرار گرفته اند. این رقم نشان دهنده تشدید مشکلات اقتصادی و معیشتی شهروندان است. به تشخیص این نهاد بین‌المللی، بحران آب به عنوان یکی از چالش های اساسی، علاوه بر تأثیرات زیست محیطی، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی داشته و در افزایش فقر نقش ایفا کرده است. ستاره صبح در گفت‌وگو با شیما صلح جو، کارشناس منابع طبیعی به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
شیما صلح جو با تشریح مشکلات معیشتی که به دنبال بحران خشکسالی به وجود می‌آید گفت: تغییرات اقلیمی معیشت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. متأسفانه در دهه های گذشته به سخنان کارشناسان توجه نشد یا بهتر بگویم باوری به توصیه های کارشناسی وجود نداشت.
صلح جو افزود: اگرچه ابعاد معضل خشکسالی گسترده است، ولی امروز با وجود مشکلاتی که بر اثر خشکسالی بر کشور تحمیل شده، هنوز نه نقشه راهی وجود دارد، نه راهبردی و نه برنامه‌ای برای اقدام و عمل. به نظر می‌رسد در جامعه امید به آسمان و بارش از امید به اقدامات موثر مدیریت کشور، قدرتمند تر است.
وی در ادامه اضافه کرد: با وجود جدی بودن مشکل، نمی‌‌توان ارزیابی کرد در کدام مرحله از بحران ایستاده ایم و به کجا خواهیم رسید؟ سناریوهایی ترسیم نشده که اول و آخرشان برایمان معلوم باشد و براساس تحقیقات روشن و علمی انتخاب کنیم که چه مسیری برای ایران مناسب است. گروهی از طرح انتقال اب حرف می‌زنند و حتی اقداماتی عملی در این زمینه صورت گرفته درحالیکه گروه دیگری با دلایل علمی مخالف اجرای چنین طرحهایی هستند!
این کارشناس منابع طبیعی ضمن تاکید بر اهمیت بخش کشاورزی اظهار داشت: آب نهاده مهم بخش کشاورزی است و اگر نباشد تولیدی صورت نمی‌‌گیرد. کمبود بارش باران در دهه های اخیر و خشکسالی های پیاپی منابع زیرزمینی آب را خالی کرده و آب در دسترس کشاورزان قرار نگرفته و این باعث میشود تولیدات محصولات کشاورزی کم شود چرا که زمین‌هایی که در گذشته در آنها کشت می‌‌شده در دوره های پی در پی خشکسالی به مرور از دور بهره وری خارج میشوند.
وی گفت: در دوره خشکسالی راندمان محصولات کشاورزی پایین می‌آید. امروز بسیاری از چاه‌‌ها در مرکز کشور خشک شده‌اند. متأسفانه با بی درایتی سفره های آب زیرزمینی تا 300 متر تخلیه شده و از آنچه رخ داده عبرت نگرفتیم و به سراغ سفره های پایین تر هم رفته ایم. درحالیکه آن منابع آبی که از عمق بیش از 300 متر بالا بیاید پر هزینه تر است و محصولات کشاورزی گران تری تولید میکند، چون برق، ابزار و موتوری که برای پمپاژ کار می‌کنند هزینه بالاتری به کشاورز تحمیل خواهند کرد.
صلح جو افزود: زمین هایی که هم هنوز در آنها کشت داریم با کاهش بهره وری رو به رو هستند. این وضعیت به مرور درآمد کشاورزان را کم میکند طوری که کشت برایشان به صرفه نخواهد بود. بیش از 30 درصد تولیدات زراعی در بخش کشاورزی کشور به صورت دیم است. طبیعی است که با بروز خشکسالی شدید و کمبود آب این تولیدات را از دست می‌‌دهیم.
وی ضمن اشاره به احتمال بروز ناامنی غذایی تاکید کرد: وقتی عرضه محصولات کشاورزی کم شود، طبیعی است که دسترسی به مواد غذایی هم کم میشود و به دنبال آن مردم برای تأمین مواد غذایی خود دچار مشکل میشوند. درحالیکه گزینه واردات نیز برای کشوری که تحریم شده، گزینه مطمئنی نخواهد بود. با توجه به وضعیت مالی کشور و تحریم‌هایی که گریبان گیر کشور است، واردات نیز کاری دشوار خواهد بود. این وضعیت می‌‌تواند باعث ناامنی غذایی شود.
این کارشناس منابع طبیعی در رابطه با لزوم توجه به راهکار های علمی یادآور شد: از حدود 30 سال قبل هشدار داده می‌‌شد که با توجه به شرایط اقلیم ایران؛ خشکسالی، کم آبی و کم بارشی در آینده نه چندان دور در انتظار ماست. بارها هشدار داده شد که این وضعیت باید مدیریت شود، ولی بدنه مدیریتی کشور به هشدارها توجه نکرد و حتی در دوره‌هایی به نظر رسید گوشی شنوا برای سخنان کارشناسی و مشورت های دلسوزان وجود ندارد. شیما صلح جو در پایان گفت‌وگو تاکید کرد: اکنون سطح هشدارها امنیتی شده است. باید دید این مسئله چقدر جدی گرفته خواهد شد؟! وقتی عرضه محصولات کشاورزی کم شود، طبیعی است که قیمت‌‌ها هم افزایش می‌‌یابد و مردم باید با قیمت های بالاتری محصولات ضروری را تهیه کنند. در این مرحله مسئله مهم تغذیه سالم و کالری کافی مطرح است. تورم بالا و گرانی اقلام خوراکی دسترسی عموم جامعه به سبد غذایی سالم را کاهش می‌دهد.