ستاره صبح، مریم اسدی برون: جنگ بر اقتصاد کشورهای درگیر تأثیری عمیق و منفی به جا می‌گذارد، اقتصاد ایران نه تنها از این قاعده مستثنی نیست، بلکه به دلیل مشکلات اقتصادی با چالش روبه‌رو خواهد شد. جنگ 8 ساله ایران و عراق و تنش‌های سال گذشته منطقه، نمونه‌هایی از تأثیر جنگ بر اقتصاد در دو دوره متفاوت است. البته هزینه‌های واقعی جنگ بالا و غیر قابل محاسبه است. تخریب سرمایه‌های فیزیکی و کاهش بهره‌‌وری اقتصادی، در برابر از دست رفتن جان انسان‌ها هیچ است.
ستاره صبح در گفت‌وگو با آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه و اقتصاددان به بررسی تأثیرات منفی جنگ بر اقتصاد پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
آلبرت بغزیان در رابطه با آثار اقتصادی جنگ گفت: یکی از اولین تصاویر جنگ که حتی پیش از آغاز درگیری و تنها با انتشار اخبار تنش سیاسی میان ایران و اسرائیل یا ایران و آمریکا مشاهده شد، نوسانات ارزی بود.
وی افزود: نوسان ارز از یک سو به کاهش تجارت خارجی و ورود کمتر ارز به کشور و از سوی دیگر به افزایش هزینه‌های دولتی در حوزه نظامی و... منجر می‌شود. همچنین افزایش نرخ ارز سبب می‌شود که نرخ تورم بالا رفته و قدرت خرید مردم کاهش پیدا کند.
این استاد اقتصاد در ادامه یادآور شد: وابستگی به دلار و بی اعتمادی به پول ملی، حفره‌هایی در اقتصاد ایران پدید آورده و زمینه ساز سلسله‌ای از مشکلات شده است.
این اقتصاددان با تشریح مشکلات اقتصادی که جامعه پس از جنگ با آن روبه‌رو است گفت: جنگ براساس شدت و ضعف و مدت زمان درگیری طرفین، تأثیری دو گانه بر اقتصاد کشورها دارد. تولید ناخالص داخلی در جنگ کاهش پیدا می‌کند. جنگ درآمد شهروندان کشور درگیر جنگ را حدود یک پنجم کاهش می‌دهد.
وی افزود: این سطح از کاهش درآمد به معنی افزایش فقر است در چنین شرایطی امکانات زندگی افراد کم می‌شود و سرمایه گذاری در بخش‌های حیاتی مانند آموزش و بهداشت کاهش پیدا می‌کند. با در نظر گرفتن این تغییرات ادامه جنگ به مرور منجر به نارضایتی عمومی می‌شود.
بغزیان در ادامه سخنانش یادآور شد: جنگ بحران سنگینی است که باید منابع مدیریت شود این مهم بدون همراهی مردم محکوم به شکست است. تجربه جنگ 8 ساله نشان داد که وقتی سیاست‌های اقتصادی، با شفافیت و عدالت همراه باشد، اعتماد ایجاد می‌شود و مردم با سیاست‌ها همراهی می‌کنند.
وی در این رابطه افزود: در جنگ اخیر بازسازی اعتماد عمومی، پیش شرط کارآمدی اقتصادی ارزیابی می‌شد. اگر بار دیگر در شرایط مشابهی قرار بگیریم و مجبور به مدیریت منابع باشیم، اولین ضرورت که در عین حال برای مسئولین کاری پر چالش خواهد بود، بازسازی اعتماد عمومی است.
این استاد اقتصاد در رابطه با چالش‌های مالی گفت: مسئله بعدی بی نظمی‌های مالی در اقتصاد است که ضمن از بین بردن شفافیت، عدالت و اعتماد؛ زمینه تأمین مالی اقدامات مضر اقتصادی و اقدامات ضد امنیتی را فراهم می‌آورد.
وی تاکید کرد: کار اقتصادی بدون شفافیت نتیجه نمی‌دهد. دولت شفاف، پاسخ گو و شایسته سالار در پساجنگ نقشی تعیین کننده در جلب مشارکت عمومی و بازسازی اقتصادی ایفا می‌کند.
بغزیان گفت: سرمایه گذاری گسترده در زیرساخت‌ها چه در حوزه‌هایی که در دوره جنگ صدمه دیده‌اند و چه در سایر حوزه‌ها از جمله شبکه برق، ساخت و توسعه جاده‌ها، سیستم‌های آب رسانی و ارتباطات ضمن اینکه موجب بهبود شرایط زندگی مردم می‌شود، زمینه ساز افزایش بهره وری است.
آلبرت بغزیان در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: رشد اقتصادی عامل بازدارنده در تخاصم بین ایران و اسرائیل و آمریکا است. کشوری که از نظر اقتصادی قدرتمند است و شرکای اقتصادی متعدد دارد از تجاوز ایمن می‌ماند.