به هر دلیل طرف ایرانی حاضر به مذاکره مستقیم نبوده و نیست، وقتی اختلاف عمیق است و رسیدن به توافق را مشکل و پیچیده میکند. اینکه ایران پذیرفته با آمریکا مذاکره کند و شعار مرگ بر آمریکا و خط و نشان کشیدنها رنگباخته و تندروها سکوت اختیار کردهاند یک دستاورد است و معنایش این است که حاکمیت دریافته روشهای قبلی آمریکاستیزی، نابودی اسرائیل و ... دیگر فایدهای ندارد و ادامه آن هزینهساز و دشمنان را متحد میکند، به همین دلیل رویکرد واقع بینانه پذیرفته شده است.
اول: هفته گذشته پزشکیان به همراه وزیر خارجه به عمان رفت تا شاید بتواند از نفوذ و پتانسیل این کشور برای امتیاز گرفتن از آمریکا استفاده کند تا ایالات متحده حفظ غنیسازی 3.67 درصد را بپذیرد. آقای پزشکیان ایران این دستآورد را که شما در مسقط برای حفظ آن رایزنی میکنید در دولت روحانی داشت. به 16 میلیون نفری که به شما رأی دادند توضیح دهید چرا دولت به سمت غنیسازی 20 درصدی و 60 درصدی رفت که حالا تحتفشار، خواهان برگشت از آن و حفظ غنیسازی 3.67 درصد است.
دوم: این روزها از مذاکره کلاسیک خبری نیست و سکوت معنادار وجود دارد. آیا آرامش پیش از طوفان است؟ آمریکا خواهان غنیسازی صفر درصد است که ایران آن را نمیپذیرد، اروپا درصدد فعال کردن مکانیزم ماشه است، اتریش هم از خواب بیدار شده، به میدان آمده و میگوید: ایران تلاش میکند به سلاح اتمی دست پیدا کند. سوئد و انگلیس، ایران را متهم به حمایت از تروریسم میکنند، «آژانس» میگوید فعالیتهای هستهای ایران صلحآمیز نیست، اسرائیل هم با هر نوع توافق آمریکا با ایران مخالف است و به آمریکا فشار میآورد تا مجوز حمله به تأسیسات هستهای را بدهد، مهمتر اینکه پادشاه عربستان هم به ایران توصیه کرده با آمریکا کنار بیاید. معنای این حرف این است که هرچند کشورهای عربی در ظاهر با ایران در حالت گفتوگو هستند ولی در باطن پیرو آمریکا هستند. اگر توافق نشود این مجموعه با هم علیه ایران متحد خواهند شد که خطرناک است، زیرا تحریم و جنگ جایگزین توافق خواهد بود.
سوم: ایران در اقدام غیرمنتظره پذیرفته که بازرسان آمریکایی به همراه بازرسان آژانس از تأسیسات هستهای ایران باهدف شفافسازی بازدید کنند. ایران در قبال برداشتن تحریمها پذیرفته که اورانیوم غنی شده 60 درصدی را به کشور ثالث انتقال یا آن را رقیق کند.
آقای پزشکیان، شما در مجلس دهم حضور داشتید، حضور بازرسان آن هم بازرسان آمریکایی مغایر مصوبه 12 آذر 1399 مجلس تحت عنوان «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» است. شما با این مانع چه خواهید کرد؟
مهم این است که مذاکرات در پشت پرده در جریان است و احتمال توافق و عدم توافق وجود دارد. واقعیت این است که ایران بر سر سهراهی ایستادگی روی حفظ غنیسازی، پذیرش توقف غنیسازی مشابه دولت اصلاحات 5/2 سال یا بیشتر یا کمتر و ادامه یا تجدید نظر در سیاست شرق گرایی قرار گرفته است.
نکته مهمتر دیگر اینکه آیا ایران حاضر است با غرب بر سر روسیه معامله کند یا خیر؟ اگر معامله کند باید حمله روسیه به اوکراین را محکوم کند. اگر چنین کند اروپا ممکن است مکانیزم ماشه را فعال نکند. باید دانست که فشار آمریکا و اسرائیل یکطرف، فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت تحریمهای سازمان ملل طرف دیگر است. اگر تحریمها بازگردند خطرناک است، زیرا زندگی مردم را فلج خواهد کرد. انتخاب درست و مفید مصالحه با غرب و فاصله گرفتن از شرق است.
اروپا و آمریکا قصد دارند ایران را وارد بازار نفت کنند و جلوی فروش نفت ارزان روسیه به چین و هند را بگیرند. روسیه هر بشکه نفت را حدود 30-25 دلار به چین و هند تخفیف میدهد. اگر عربستان، آمریکا و ایران نفت بیشتری تولید و صادر کنند قیمت نفت پایین خواهد آمد و اقتصاد روسیه را فلج خواهد کرد برای مثال اگر قیمت هر بشکه نفت 60 دلار باشد روسیه هم 30 دلار هم تخفیف بدهد در آن صورت درامد نفتی اش سقوط خواهد کرد و مسکو مقابل غرب شکست خواهد خورد.