ستاره صبح، فائزه صدر: روز شنبه وقتی تمام توجه‌ها بر دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا متمرکز بود، انفجار در بندر و گمرک شهید رجایی جامعه را شوکه کرد. حادثه تلخی که ۴۶ فوتی و ۱۲۴۲ مصدوم داشت، می‌رفت تا با قوت گرفتن فرضیه خرابکاری، دفتر مذاکرات ایران و آمریکا را در هم بپیچد. از ساعات اولیه حادثه، سه فرضیه خرابکاری خارجی، خرابکاری داخلی و سوء مدیریت مطرح شد که تا این لحظه با قوت گرفتن روایات های مربوط به تصادفی بودن ماجرا، وقوع حادثه بر اثر سهل انگاری و سوء مدیریت و بی کفایتی مسئولان امر، روند مذاکرات را از گزند تفاسیر تندروها در امان نگه داشت. چرا که با مقصر شناخته شدن اسرائیل ایالات متحده نیز به میان می‌آید. ستاره صبح در گفت‌وگو با جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
ساداتیان افزود: دور اول مذاکرات به قول ورزشکاران، گرم کردن قبل از حضور در میدان و برای برآورد حریف بود و هر دو طرف اثبات کردند که می‌خواهند گفت‌وگو کنند. اما مذاکرات رم ورود به محتوا بود و به نظر می‌رسد برخی توافقات از جمله شروع کار کارشناسی در حوزه هسته‌ای در رم شکل گرفت.
ساداتیان با اشاره به چالش های پیش رو در دور بعدی مذاکرات گفت: آمریکا به غنی سازی اورانیوم در ایران مشکوک است و عقیده دارد غنی سازی 20 یا 60 درصدی برای مصارف صلح آمیز نیست. ترامپ دار سخنان تعدیل شده خود نشان داد که آمریکا منعی نمی‌بیند اگر ایران فعالیت صلح آمیز هسته‌ای داشته باشد.
وی در این رابطه اضافه کرد: چالش مذاکرات اینجاست که ایران غنی سازی 20 درصدی و 60 درصدی را متوقف می‌کند یا خیر؟ آمریکا چه تحریمهایی را لغو خواهد کرد؟ این مراحل از توافقات گام به گام و با رایزنی انجام خواهد شد. منظور از کار کارشناسی همین است.
دیپلمات پیشین وزارت امور خارجه با تشریح نیت طرف مقابل از ورود به مذاکره با ایران گفت: آمریکا دلایلی برای کوتاه آمدن در برابر ایران دارد. در مورد آمریکا نیز این باور وجود دارد که نمی‌توان با جنگ به تمام مقاصد رسید. آمریکا رقابت چین و روسیه را پیش رو دارد. مسئله اوکراین باید حل‌وفصل شود. آمریکا هدف بزرگتری به نام چین دارد.
وی اظهار داشت: از سویی آمریکا طرح صلح ابراهیم را در منطقه پیاده خواهد کرد و می‌خواهد همراهی کشور های عرب منطقه را کسب کند و با درست کردن حلقه امنیتی برای سرزمین های اشغالی، دیگر هزینه های اسرائیل را نپردازد. طرح ابراهیم در فضای جنگ و تنش در خاورمیانه اجرا نخواهد شد.
این کارشناس روابط بین‌الملل با تاکید بر لزوم توافق گفت: شرایط بیرونی برای ایران هم تغییر کرد و لزوم توافق آشکار شد. ایران ابزار های خود در منطقه را از دست داد. زمانی روی جنگ 33 روزه و قدرت نظامی حزب الله تاکید می‌شد، ولی امروز تنها سد یمن باقی مانده که یمنی‌ها نیز زیر فشار شدید آمریکا قرار گرفته‌اند.
وی در این رابطه متذکر شد: حاکمیت در مذاکرات اراده نتیجه گیری دارد یکی از نشانه‌ها سکوت معنا دار تندروهایی نظیر تیم کیهان و یا پایداری چی‌ها است. تندروها سرکوب شده‌اند و این احتمال وجود دارد که جایی با کارشکنی و خرابکاری اهداف خود را عملی کنند.
ساداتیان با اشاره به کارشکنی تندروها در جریان مذاکرات ایران و غرب گفت: تندروها در داخل و خارج از ایران فعالیت می‌کنند. در همین روزهای مذاکره نتانیاهو و تندروهای اسرائیلی خود را به آب و آتش می‌زنند تا میز مذاکرات را به هم بزنند.
وی تاکید کرد: نتانیاهو اخیرا در اظهار نظر تندی باز درباره بمباران تأسیسات اتمی ایران صحبت کرده است. هم تیم مذاکره کننده ایرانی و هم تیم آمریکایی با مسئله تندروها روبه‌رو بودند و هستند.
سفیرپیشین ایران در انگلستان با طرح دو احتمال در رابطه با حادثه بندر شهید رجایی تصریح کرد: وقتی اخبار اولیه انفجار در بندر و گمرک شهید رجایی منتشر شد، گمانه شخصی من نفوذ، کارشکنی و خرابکاری اسرائیل بود. اما با انتشار ابعاد حادثه وقتی مشخص شد محموله حامل سوخت جامد در این منطقه تخلیه شده این گمان در من ایجاد شد که حادثه تلخ انفجار در بندر عباس بیشتر مشکلی با ریشه های سوء مدیریت است.
وی گفت: در این حادثه وقتی انگشت اتهام به سمت سپاهیان گرفته شد، توپ را به میدان دولت انداختند و موضوع آقای عارف و دست داشتن پسر وی طرح شد. این دستپاچگی در ساخت و پرداخت صورت مسئله نشان دهنده سهل انگاری و بی درایتی است. مدیریت غلط ریشه انفجار است، حتی اگر در مرحله انفجار دست‌ها و نیات دیگری در کار باشد.
سید جلال ساداتیان در پایان سخنان خود تاکید کرد: به هر حال ابعاد فاجعه بسیار سنگین بود و اگر صرفا مشکل مدیریتی ناظر بر این حادثه باشد، باز هم مسئله همان نقصی است که ما سال‌ها درباره اش هشدار داده ایم. اطلاعات سپاه باید بر مسائل خارجی متمرکز شود و وزارت اطلاعات بر مسائل داخلی تمرکز کند. موازی کاری این دو مجموعه خسارت بار است.