ستاره صبح، عاطفه فرشباف: در ادامه دیدارهای میان مقامات ایران و روسیه، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان به مسکو سفر کرد. گفتوگوی عراقچی و همتای روسیاش، ظهر جمعه با دستور کار روابط دو جانبه، مسائل منطقهای و بین المللی در مسکو آغاز شد. پیش از این نیز استیون ویتکاف، نماینده آمریکا در جریان مذاکرات، پیش از برگزاری دور اول گفتوگوها و قبل از سفر به محل مذاکرات در عمان به مسکو رفت. اهمیت این سفرها تا آنجاست که به نظر میرسد روسها به عنصر تأثیر گذار و مهمی در جهت دهی و حصول نتیجه مذاکرات تهران واشنگتن تبدیل شدهاند. نعمت ایزدی، سفیر پیشین ایران در مسکو در گفتو گو با ستاره صبح به تحلیل این موضوع پرداخت که در ادامه میخوانید:
نعمت ایزدی با تشریح ابعاد دیپلماتیک سفر وزیر امور خارجه ایران به مسکو گفت: در خصوص چنین سفرهای مهمی نمیتوان صرفاً به باورهای عامیانه درباره روسها تکیه کرد. اتفاقاتی نظیر مذاکرات ایران و آمریکا از وقایع بینالمللی مهمی است که هر گوشه دنیا به نحوی از آن متأثر میشود. تأثیر نتیجه مذاکرات برای کشورهایی مثل روسیه که هم پیمان ایران است، بیشتر خواهد بود. پس نیاز به اطلاع رسانی و اصلاح ذهنیتها وجود دارد.
وی در ادامه گفت: این رفتارهای دیپلماتیک پذیرفته شده است و از گذشته سابقه داشت. در دهه 80 میلادی وقتی آقای گورباچف با آقای ریگان ملاقات میکرد گزارشهایی از این دیدارها به ایران ارائه میشد. معاون وزیر و مدیر کلی از مقامات روسیه به ایران سفر کردند و گزارش آنچه گذشته بود به تهران ارائه شد.
در آن دوره ایران در شرایط سخت جنگ قرار داشت و دنیا از جنگ ایران و عراق متأثر شده بود. موضوع جنگ نیز بین رهبران آمریکا و شوروی مورد بحث قرار گرفته بود و باید آنچه گذشته است اطلاع رسانی میشد.
سفیر پیشین ایران در مسکو با اشاره به ظرفیت بینالمللی روسیه خاطر نشان کرد: روسیه از اعضای دائم شورای امنیت است. مباحثی که در مذاکرات ایران و آمریکا مطرح میشود از جمله بحث پرونده هستهای ایران و آنچه در گذشته تحت عنوان توافق برجام مطرح شد که روسیه نیز از اعضای اصلی و از عناصر اصلی توافق بود، موضوعاتی هستند که مطلع بودن روسیه از آنها نه تنها منعی ندارد بلکه لازم است.
وی افزود: در چنین شرایطی باید به اساس و اصول سیاست خارجی اعتماد کنیم. الزاماتی وجود دارد که در شرایط فعلی چنین دیدارهایی را ایجاب میکند. اما حتی اگر سفر مقامات ایران به روسیه صرفاً به جهت مطلع کردن مسکو از مشروح گفتوگو های ایران و آمریکا بوده باشد، باز نمیتوان به دیپلماسی خرده گرفت زیرا کار عجیبی رخ نداده و دستگاه دیپلماسی طی روندی معمول در صدد استفاده از تمامی ظرفیتها برای به نتیجه رساندن مذاکرات و تأمین منافع کشور است.
دیپلمات پیشین وزارت امور خارجه با رد تأثیر گذاریمستقیم روسیه بر جریان مذاکرات یادآور شد: وزیر امور خارجه اعلام کرد سفری که انجام داده از پیش تعیین شده است، اما اگر چنین نبود نیز معنی این سفر کسب مجوز از روسها نیست. چه ایران با آمریکا توافق کند و چه توافقی حاصل نشود، تغییری در سطح اهمیت روابط روسیه و ایران رخ نخواهد داد و نباید توازن بخشی در روابط را فراموش کرد.
وی اضافه کرد: آمریکا از برجام خارج شد و این توافق را بی اثر کرد، امروز هم ترامپ به صورت یک طرفه به سمت ایران آمده از این رو روسیه نقش فعال و خاصی در این توافق ندارد. ترامپ میخواهد در موضوع هستهای ایران نقش آفرینی کند و با جلوگیری از وقوع اتفاقات ناگوار به تنهایی مطرح شود.
این کارشناس امور بینالملل تاکید کرد: ایران باید به دلیل نزدیک شدن یک طرفه واشنگتن به تهران مراقبت بیشتری داشته باشد و از کارشکنیهای احتمالی دیگر طرفها جلوگیری کند. ایران به توافقی پایدار و مؤثر نیاز دارد از این رو باید از طرف آنهایی که تا اینجا ظاهراً نقشی ندارند مراقبت بیشتری داشته باشد، زیرا روسیه تا اینجا نقشی ندارد.
نعمت ایزدی در پایان گفتوگو متذکر شد: در توافقی که موضوع اش پرونده هستهای ایران و برجام است، طبیعی است که روسیه و یا دیگر کشورهای فعال در توافق برجام بررسی بر موضوع داشته باشند و اختلافات و تناقضاتی را آشکار کنند. دیپلماسی ایران در مسیر پیش بینی و جلوگیری از چنین اتفاقاتی است. روسیه اگر به صلح بینالملل و منطقه علاقهمند باشد نباید در مذاکرات ایران و آمریکا کارشکنی کند زیرا تهدید نظامی علیه ایران روسها را نیز متأثر خواهد کرد.