ستاره صبح، فائزه صدر: شامگاه جمعه تنشی در دیدار دونالد ترامپ و ولادیمیر زلنسکی رخ داد. تصاویر منتشر شده از این مشاجره به سرعت رسانهها را در نوردید. به نظر میرسد کاخ سفید پس از این جلسه حمایت از اوکراین را متوقف خواهد کرد، تصمیمی که روند پایان جنگ را سرعت میبخشد. اما به عقیده تحلیلگران مستقل؛ نزدیکی واشنگتن و مسکو، کاهش حمایت آمریکا از اوکراین و اراده ترامپ برای خاتمه دادن به جنگ در شرق اروپا؛ کاملاً به نفع روسیه تمام میشود، بدون اینکه سودی برای ایران داشته باشد. چرا که مسکو تنها با برگ ایران بازی میکند و نمیخواهد با رسیدن ایران و آمریکا به توافقی ولو حداقلی، نقش روسیه در بهره برداری از محدودیتهای بینالمللی ایران کم رنگ شود. ستاره صبح در گفتوگو با حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس دهم به بررسی وضعیت ایران در بازی شرق و غرب پرداخته که در ادامه میخوانید:
حشمت الله فلاحت پیشه با اشاره به پیشینه تاریخی روابط ایران و روس گفت: من همیشه اعتقاد داشته و دارم که ایران نباید در تعاملات خارجی خود به روسیه اطمینان کند. عدله تاریخی محکمی برای اثبات این نظر وجود دارد و من همواره این تحلیل را مطرح کردهام.
وی در این رابطه افزود: امروز بیش از گذشته بر این باورم که باید نسبت بر این قضیه حساس بود. دو دلیل وجود دارد. اول اینکه من وضعیت فعلی برجام را حاصل نقش آفرینی روسها میدانم. روسیه احیای برجام را فدای منافع خود در جنگ اوکراین کرد. دلیل دوم این است که آمریکا امروز از مذاکره با ایران صحبت میکند و بازیگری مثل روسیه همواره از معامله بر سر ایران سود برده است.
این کارشناس سیاست خارجی با اشاره به اصل معامله گری در تصمیمات سیاسی ترامپ گفت: به عنوان مثال آنچه باعث شد دیدار زلنسکی و ترامپ به هم بخورد، تردید زلنسکی در توافق با ترامپ نسبت به این نکته بود که ترامپ بیش از اینکه به دنبال صلح باشد به دنبال تاراج معادل اوکراین است.
وی در ادامه تصریح کرد: من عقیده دارم که ترامپ بیش از اینکه دغدغه تأسیسات اتمی ایران را در سر داشته باشد به دنبال تحمیل یک معامله به ایران است. از این رو کاخ سفید به سراغ اروپاییان نرفته و مسئله ایران را با روسیه مطرح کرد. چون ترامپ روسها را در مورد ایران اهل معامله میشناسد.
رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم ضمن اشاره به فرصتهای از دست رفته در حوزه دیپلماسی و احیای منافع ملی، متذکر شد: ما زمانی نه چندان دور درباره ضرورت استفاده از فرصت دیپلماسی هشدار میدادیم. وقتی در دوره استقرار دموکراتها بر کاخ سفید بر لزوم گفتوگوی مستقیم با تیم دیپلماسی جو بایدن اصرار داشتیم به این دلیل بود که چنین روزهایی را پیش بینی میکردیم که در جهان تحت عنوان مطالبه ملی گرایی افراطی از آن یاد میشود.
وی در این رابطه خاطر نشان کرد: از ابتدای دوران حضور بایدن در کاخ سفید هشدار میدادیم که ایران نباید فرصت تنش زدایی را از دست بدهد. ما چنین روزهایی را پیش بینی میکردیم. همان زمان به طور علنی در رسانه اعلام کردم: «برجام فدای جنگ اوکراین شد، باید از روزی ترسید که ایران فدای صلح اوکراین شود.»
نماینده پیشین مجلس با بیان نزدیک شدن روسیه به پایان جنگ اضافه کرد: جنگ برای روسیه و آمریکا ایدئولوژیک نیست و از آغاز این ماجرا برای ما روشن بود که ممکن است دو کشور زمانی به توافق برسند و برگ ایران در زمان توافق برگ برنده روسیه است. روسها مناسبات خارجی خود را به عنوان برگهایی برای حفظ خارج نزدیک خود یعنی مناطق پیرامونی مرزهای روسیه میبینند.
وی افزود: متأسفانه روزهایی که از سر میگذرانیم پیش بینی شده بود. اتفاقی که در حال وقوع است حرکت کشورها به سمت ملی گرایی است. دولتها تا جاییکه میتوانند خود را از تنشها دور میکنند.
این فعال رسانهای با انتقاد از عملکرد تبلیغاتی حوزه سیاست خارجی گفت: زمانی که برخی از اطرافیان آقای پزشکیان به ترامپ چراغ سبز نشان میدادند در مصاحبههایی گفتم که چراغ سبزهای بی پاسخ به ضرر منافع ملی است. تنها کاری که ایران باید انجام بدهد این است که خود را از از صدر اخبار و اولویت مسائل روز دنیا خارج کند.
وی در ادامه اظهار کرد: ترامپ زخمهای بسیاری را باز خواهد کرد و انرژی آمریکا تحلیل میرود. بسیاری از کشورهای منطقه به دنبال گریز از شرایط بحرانی هستند. در کل منطقه خاورمیانه تنها کشوری که با جنگ ایران و آمریکا موافقت دارد، اسرائیل است. کشورهای عربی به شدت نگران جنگ هستند.
حشمت الله فلاحت پیشه در پایان سخنان با یادآوری عدم همراهی کشورهای منطقه با ایده جنگی فراگیر گفت: ترکیه هم نگران جنگ منطقه است. صحبتهای اخیر فیدان، طرحی نخ نما بود. ترکیه نمیتواند در موضوع خلع سلاح کردها آمریکا را با خود همراه کند از این رو با ادعای همکاری ایران با کرد های سوریه میخواهند نظر آمریکا را جلب کند. ناامنی در منطقه بیشترین آسیب را برای ترکیه دارد که موقعیت شاه راهی تجاری دارد و اولین جرقه جنگ و ناامنی اقتصادش را به خطر میاندازد.