فیلتر شبکه اجتماعی تلگرام در سال 96 به دستور دادستان به‌صورت غیرقانونی اعمال و اجرا شد.
پس‌ازآن فیلترینگ گسترده شبکه‌های مجازی از اینستاگرام و واتس آپ گرفته تا فیس بوک و گوگل پلی پس از اعتراضات به مرگ مهسا امینی در شهریور 1401 اعمال شد. در آن زمان سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور وقت قول داد که با کاهش ناآرامی‌ها فیلترینگ را بردارد، اما اقدامی صورت نگرفت. اکنون پس از 27 ماه افراد جامعه مجبورند که از فیلترشکن استفاده کنند. این تصمیم باعث شده که سود 50 هزار میلیارد تومانی به جیب فیلترشکن فروشان برود!
بر اساس نظرسنجی خبرگزاری ایسپا حدود 82 درصد از نوجوانان، جوانان و دیگران از یکی از پیام‌رسان‌های تلگرام، واتس آپ، اینستاگرام، توییتر و ... استفاده می‌کنند. پرسش از بانیان فیلترینگ این است که پاسخ دهند، چقدر اقدام آنها دلار و ریال به جیب کمپانی های تولیدکنندگان فیلترشکن که در خارج ایران هستند و فروشندگان فیلترشکن در داخل گذاشته است؟ شگفت اینکه 136 نماینده مجلس که باید مدافع حقوق و مطالبات مردم باشند، همچنان مدافع فیلترینگ هستند! حامیان فیلترینگ اگر به عراق، ترکیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و پاکستان و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس سفر کنند خواهند دید که آثاری از فیلترینگ در این کشورها دیده نمی‌شود. مردم می‌پرسند چرا ما فیلتر شده‌ایم و برای دسترسی به پیام‌رسان‌ها پول هزینه می‌کنیم؟ و تکلیف خسارتی که به کسب و کار 9 میلیون ایرانی به دلیل فیلترینگ وارد شده است چه می‌شود؟ این خسارت را چگونه می‌توان جبران کرد.
وزیر ارتباطات گفته فیلترینگ 50 هزار میلیارد تومان به کسب و کار مردم خسارت وارد کرده است! هر چند برداشتن فیلترینگ از واتس آپ و گوگل پلی یک گام مثبت است اما پرسش این است که وقتی یک عضو شورای انقلاب فرهنگی می‌گوید: 97 درصد نوجوانان 15 تا 17 سال از فیلتر شکن استفاده می‌کنند و این فیلتر شکن‌ها آنها را گمراه می‌کند، چرا باید فیلترینگ انجام می‌شد؟ فایده آن جز ضرر چه بوده است؟ سرنوشت فیلترینگ مانند قانون ماهواره، ویدیو و حجاب شده است. به همین دلیل قرار است فیلترینگ به صورت پلکانی برداشته شود.
وزیر ارتباطات گفته آنچه اتفاق افتاد شروع کار است. 136 نماینده مجلس و همفکران آنان که همچنان به دنبال ایجاد محدودیت در فضای مجازی هستند آیا می‌دانند اینترنت ماهواره‌ای «استارلینک» به فضای ایران ورود پیدا کرده که این اینترنت را نه وزیر ارتباطات و نه شورای عالی فضای مجازی نخواهند توانست آن را فیلتر کند. بیایید واقعیت‌ها و مطالبه مردم به ویژه نوجوانان و جوانان را بپذیرید و فیلترینگ را کنار بگذارید.
نامه 136 نماینده برای برنداشتن فیلترینگ
تعدادی از نمایندگان مجلس با انتشار نامه‌ای خواستار تداوم فیلترینگ شدند. نماینده‌ها در این نامه ضمن انتقاد از طرح رفع فیلترینگ، طرح چنین موضوعی را «هدیه شگفتانِ به دشمنان در جنگ نرم» خوانده‌اند و از شورای عالی فضای مجازی خواسته‌اند تا تحت تأثیر «فضای هیجانی و احساسی» قرار نگیرد. جمعی از نمایندگان مجلس از این شورا درخواست کردند که نسبت به افشای پشت پرده فیلترشکن فروش‌ها و حکمرانی قانونمند در فضای مجازی اقدام کند. نمایندگان در حالی که باید از حقوق و مطالبات شهروندان دفاع کنند و به شورای عالی فضای مجازی فشار آورند که فیلترینگ را بردارند از این شورا خواسته‌اند که به سیکل معیوب فیلترینگ ادامه دهد! آیا این جماعت نماینده مردم هستند یا نماینده حاکمیت؟
ضربه فیلترینگ به کسب‌وکارها
سعید رضا عاملی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ما با فیلترینگ مخالف هستیم، زیرا جمعیت بزرگی از فیلترشکن استفاده می‌کند ما عمل فضا را باز کردیم افراد به محیط‌های بروند که نمی‌خواهیم ورود پیدا کنند. ۹۷ درصد گروه سنی ۱۵ تا ۱۷ سال از فیلترشکن استفاده می‌کند یعنی دسترسی به برخی داده‌ها که مخرب است. تداوم فیلترینگ سبب شد تا جمعیت بزرگی از فیلترشکن استفاده کنند. یکی از سکوهای مجازی بسته‌شده میزبان ۵۰۰ هزارتا یک‌میلیون کسب‌وکار بود. به هدف فیلتر کردن که همان جلوگیری از دسترسی به بعضی از سکو‌ها بوده دست نیافتیم.
روایت علی مطهری از ماجرا؟
علی مطهری، نماینده تهران در مجلس دهم درباره فیلترینگ گفت: به نظر می‌رسد که اعضای شورای عالی فضای مجازی به این نقطه برسند که فیلترینگ به‌صورت گام‌به‌گام برداشته شود. او بیان کرد: به نظر من رئیس‌جمهور می‌تواند دستور لغو فیلترینگ را صادر کند .فیلتر شدن تلگرام در سال ۹۶ به دستور دادستان انجام شد. درواقع مسیر قانونی خود را طی نکرد. برای طی کردن مسیر قانونی فیلترینگ، باید تصمیمات در کارگروه تشخیص مصادیق مجرمانه در فضای مجازی گرفته شود اما دادستان وقت مستقیماً این کار را انجام داد و لذا، از دست دولت‌ها هم خارج بود. می‌توان با استناد به این موضوع که فیلترینگ از مسیر قانونی انجام‌نشده و اعتباری ندارد، آن را لغو کرد.
تأثیر منفی فیلترینگ
در اعلام هشدار اجتماعی
مهدی زارع، استاد پژوهشکده زلزله‌شناسی می‌گوید: «پالایه‌های اعمال‌شده توسط دولت دسترسی به پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی یا سامانه‌های هشدار اضطراری را مسدود می‌کند، و امکان اطلاع‌رسانی و دریافت اطلاعات مهم درباره سانحه یا عملیات نجات را در حال انجام محدود یا مسدود می‌کند. این عدم دسترسی می‌تواند منجر به سردرگمی، تأخیر در پاسخ‌گویی و درنهایت افزایش تلفات شود. در ایران دسترسی به بخش مهمی از اینترنت با فیلترینگ محدود کرده است که به‌طورمعمول بر فعالیت‌های علمی و تخصصی در همه زمینه‌ها اثر منفی می‌گذارد. در هنگام سانحه این فیلترینگ به‌طور قابل‌توجهی بخش‌های مختلف مدیریت حادثه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این سامانه‌ها برای کنترل دسترسی به اطلاعات و نظارت بر فعالیت‌های آنلاین طراحی‌شده‌اند، که عمل تمامی دسترسی‌های برخط را در شرایط عادی محدود می‌کند. در هنگام بحران این فیلترینگ عواقب ناگواری در هنگام سوانح طبیعی دارد چراکه ارتباطات در هنگام بحران در معرض آسیب قرار می‌گیرد. ارتباطات و انتشار اطلاعات به‌موقع ضروری است. وقتی فیلترینگ از پیش‌بر سامانه ارتباطات برخط اعمال‌شده باشد، محدودیت وسیع‌تر و قطع ارتباطات در هنگام بحران قابل‌انتظار است. اعمال فیلترینگ همه این دسترسی‌ها را حتی در شرایط عادی مختل می‌کند و در زمان بحران پاسخ را به تأخیر می‌اندازد و منجر هدایت نادرست یا ناکافی در مراحل پاسخ و بازسازی شود.»