ستاره صبح، فائزه صدر: روز جمعه «باربارا لیف»، معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خاورمیانه، وارد سوریه شد و با محمد جولانی دیدار کرد. پس از براندازی نظام بشار اسد در هشتم دسامبر (17 آذر) که توسط پیشروی گروههای مسلح به رهبری هیئت تحریر شام صورت گرفت، این نخستین سفر مقامات آمریکایی به دمشق محسوب میشود. واشنگتن پس از این سفر از جولانی با عنوان: «مقامات جدید سوریه» یاد کرد و اظهارات وی را امیدوار کننده دانست. بنا به گفته رسانهها، در این گفتوگوها در مورد لغو تحریمهای سوریه، برداشته شدن قانون سزار، حذف هیئت تحریر شام از لیست تروریستی آمریکا و لغو جایزه 10 میلیون دلاری دستگیری جولانی صحبت شده است. جولانی در صحبتهایش برای خوشایند آمریکا، اروپا و کشورهای عربی به آنها چراغ سبز نشان میدهد و با ایران مخالفت میکند. گفتنی است که پیش از این سوریه حیاط خلوت ایران و روسیه بود اما پس از سقوط اسد غرب تلاش میکند جای این دو کشور را در سوریه بگیرد.ستاره صبح برای درک اهداف این دیدارها و تحلیل تحولات دیپلماتیک سوریه با عبدالرضا فرجی راد، دیپلمات پیشین و استاد ژئوپولتیک گفتوگو داشت که در ادامه میخوانید:
فرجی راد افزود: یکی از خواستههای آمریکا از این گروه که با خواسته کشورهای عربی و اروپا یکی است، اجرای قطعنامه 2254 شورای امنیت، یعنی برگزاری انتخابات آزاد زیر نظر سازمان ملل با شرکت تمام گروهها در سوریه است.
این استاد ژئوپولتیک در رابطه با حضور نظامی آمریکا در سوریه گفت: آمریکاییها امتیازاتی به احزاب کرد دادهاند. نظامیان آمریکا در مناطق کرد نشین حضور دارند و به بهانه حفاظت کردها از داعش، فعالیت میکنند اما حضور آمریکا در منطقه کردنشین حقیقت دیواری برای جلوگیری از حملات ترکیه است.
وی ایده آمریکا در مورد سوریه را اینطور تشریح کرد: آمریکا در سوریه با احتیاط عمل میکند زیرا ملاحظات زیادی از جمله اسرائیل برایش وجود دارد. مواضع جولانی در مورد اسرائیل برای آمریکا مهم است. ایالات متحده در این مدت دست اسرائیل را در سوریه باز گذاشته بود. نتانیاهو زیرساختها، تسلیحات و امکانات نظامی سوریه را از بین برد و بخشی از خاک سوریه در اشغال اسرئیل است.
وی اظهار کرد: جولانی در مصاحبهها تعهد خود به آمریکا را نشان میدهد و الگویش کشورهای عرب خاورمیانه است. مخالفت جولانی با ایران در این راستا است. جولانی اعلام کرده که میخواهد سوریه را مثل کشورهای جنوب خلیج فارس توسعه دهد، اما مشخص نیست که از نظر ساختار سیاسی چه هدفی مد نظر اوست؟! سوریه از نظر اقتصادی ظرفیت کشورهای عرب خلیج فارس را ندارد.
سفیر پیشین وزارت امور خارجه ایران گفت: آمریکا به سمت رسمیت بخشیدن به جولانی در صحنه سیاسی سوریه حرکت میکند. دو ماه و نیم دیگر انتخابات در سوریه برگزار خواهد شد. آمریکا میخواهد با جولانی پیش برود و همکاری با تحریر شام را تا زمان برگزاری انتخابت ادامه خواهد داد. وی افزود: پیش بینی من این است که آمریکا پس از شناسایی لازم تحریمهای سوریه را بر میدارد و حتی ممکن است کمکهایی به دولت جدید سوریه داشته باشد تا دولتی طرفدار غرب در سوریه حاکم شود. حتی اگر تحریمهای سوریه ظرف یکی دو ماه آینده برداشته نشود، سختگیری از طرف آمریکا نخواهد شد. اما برای برداشته شدن رسمی تحریمها باید منتظر تشکیل دولت جدید بود. دیپلمات پیشین در رابطه با نقش ترکیه در تحولات سوریه گفت: اگرچه جولانی الگوی کشورهای عرب منطقه را برای سوریه در نظر گرفته ولی در مورد سوریه نمیتوان از نقش و نفوذ ترکیه غافل شد. نمایندگان ترکیه در دمشق فعال هستند و در هدایت جولانی نقش دارند.
وی در این رابطه افزود: شهرهای مهم سوریه از جمله حلب، حمص، حما و ادلب مناطقی است که ترکیه روی آنها ادعا دارد. سیستم اقتصادی این شهرها به ترکیه متصل است و از نظر سیاسی نیز در آینده نیز میتوانند زیر نظر ترکیه باشند. امروز در ادلب واحد پول ترکیه رواج دارد و لیر سوریه را از ارزش و رواج انداخته است. این استاد ژئوپولتیک اضافه کرد: اینکه ترکیه بر سوریه مسلط است شکی نیست. اما آینده این نفوذ محل تردید است. تسلط ترکها در سوریه به تصمیم آمریکا، واکنش اسرائیل و نظر کشورهای عرب بستگی دارد. باید دید آیا آمریکای ترمپ حاضر است کردها را رها کند؟ نیروهی نظامی آمریکایی را از مناطق کردنشین سوریه خارج کند و به ترکیه اجازه دهد در این مناطق عملیات نظامی داشته باشد؟
وی در تشریح تعارض حضور ترکیه و اسرائیل در سوریه گفت: نگرانی اسرائیل از تسلط ترکیه بر سوریه نیز از جمله مسائل مهم است، زیرا ترکیه بر تمامی سیستمهای سوریه دست اندازی میکند و میتواند موجب ناامنی، ایجاد گروههای نظامی جدید و تفرقه افکنی شود.
عبدالرضا فرجی راد در پایان سخنان خود متذکر شد: اعراب نیز کمتر تحمل میکنند کشوری غیر عرب بر سرزمین اعراب سلطه داشته باشد. در مورد ایران نیز همین موضوع بین اعراب مطرح بود. گمان نمیشود در صورت ادامه سلطه ترکها بر سوریه، سکوت اعراب ادامه پیدا کند.