ستاره صبح- فائزه صدر: درگیری‌های اخیر در شمال سوریه به تشدید تنش منطقه منجر شده و ضمن مختل کردن اجرای توافقات آستانه، جبهه دیگری در خاورمیانه گشوده است. به نظر می‌رسد ترکیه که تا چندی پیش برای بهبود روابط با سوریه تلاش می‌کرد، به دلیل مقاومت دمشق در برابر شرط‌هایش، سیاست خود را تغییر داده است. به عقیده صاحب‌نظران آشوب در سوریه به دنبال توافقات پشت پرده اردوغان با آمریکا و اسرائیل به جریان افتاده و دولت سوریه را غافلگیر کرده است. چراکه بشار اسد در سفری از پیش اعلام‌نشده به روسیه رفت تا بار دیگر برای نجات دولت با یکی از جدی‌ترین متحدانش رایزنی کند. ستاره صبح در گفت‌وگو با قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه به تحلیل وضعیت فعلی سوریه و آینده تنش منطقه پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
قاسم محبعلی با اشاره به وضعیت منطقه گفت: مسائل خاورمیانه باهم مرتبط هستند، ولی الزاماً به این صورت نیست که مرکزی واحد در مورد تمام مسائل خاورمیانه تصمیم بگیرد. بازیگران و نیروهای معارض متعددی وجود دارند و هرکدام سعی دارند از فرصت استفاده کنند.
وی افزود: هماهنگی میان آمریکا، اسرائیل، اعراب و ترکیه در خاورمیانه موردتوجه است. چراکه برای اولین بار آمریکا از حضور ترکیه در مذاکرات غزه صحبت کرد و این‌یک نشانه مهم است. درحالی‌که تا اینجا نامی از ترکیه برده نمی‌شد. مصر و قطر دو طرف عربی مذاکرات بودند و اسرائیل و آمریکا طرف مقابل، اما امروز شاهد ورود ترکیه به بازی خاورمیانه هستیم.
وی در تشریح نقش ترکیه در تنش اخیر گفت: جایگاه امروز ترکیه در معادله صلح خاورمیانه نشان می‌دهد مسئله سوریه در میان است. به عبارتی بعد از غزه و لبنان، عراق و سوریه در دستور کار قرارگرفته است. به نظر می‌رسد ترکیب جدید خاورمیانه با تفاهمی بین‌المللی چیده شده و کنار گذاشتن بازیگران غیردولتی شروع‌شده است.
سفیر پیشین ایران اظهار کرد: باید دید در مورد سوریه امکان وقوع چه تفاهماتی وجود دارد؟! آیا مخالفین و اسد به نقطه مشترکی خواهند رسید یا نه؟! در لبنان چنین تفاهمی حاصل شد و نقش نیروهای خارج از دولت تضعیف و کم‌رنگ شد. اما در مورد سوریه این امکان وجود دارد که حالتی معکوس رخ دهد. همه‌چیز به تفاهم قدرت‌های بزرگ بستگی دارد باید دید آمریکا، روسیه و ترکیه برای سوریه چه طرحی ریخته‌اند؟!
وی ضمن اشاره به ریشه مشکلات دولت سوریه یادآور شد: مخالفین اسد و سنی‌های سوریه انگیزه بالایی برای سرنگونی دولت دارند. به دلیل طایفه‌ای بودن دولت اسد، علوی بودن اش و وابستگی دولت به ایران انگیزه مشخصی دارند. رابطه این گروه‌ها با ترکیه، قطر و عربستان و حمایتی که از این کشورها می‌گیرند، غیرقابل‌چشم‌پوشی است. اگر عربستان و ترکیه نبود، بسیاری از گروه‌های مخالف دولت سوریه تاکنون از بین رفته بودند.
قاسم محبعلی گفت: طبق تفاهمی که بین ترکیه و روس‌ها صورت گرفت قرار شد ادلب در اختیار آن‌ها باشد. بر اساس تفاهم آستانه در پایتخت قزاقستان ترکیه حامی این گروه‌ها بود و روسیه و ایران حامی دولت بودند. ایران به دلیل حضور حزب‌الله و نیروهای ایرانی در آستانه تفاهم کردند و شرایط سوریه فریز شد. امروز تفاهم آستانه از بین رفته و نیروهایی که از طرف ترکیه موردحمایت قرارگرفته‌اند عملیات خود برای رسیدن به حلب و دمشق را شروع کرده‌اند.
وی با اشاره به نسبت آتش‌بس اخیر لبنان با وقایع سوریه متذکر شد: حمایت ایران از سوریه جدا از اینکه حمایت از دولتی خارجی و دولتی علوی بود و ایران باانگیزه‌ای بالا از حکومتی شیعی حمایت می‌کرد، مسیر تدارکات و لجستیک ایران برای حزب‌الله لبنان بود.
محبعلی ادامه داد: در تفاهم آتش‌بس اخیر لبنان و امریکا قرار بر این است که امکان تدارک حزب‌الله از طریق سوریه از بین برود و آمریکا این موضوع را برای اسرائیل ضمانت کرده است. تضعیف یا سقوط بشاراسد راه تدارک حزب‌الله از مسیرسوریه را می‌بندد. اگر اسد در سوریه بر سر کار نباشد، خطی که از ایران، عراق و سوریه به لبنان وجود داشت عملاً قطع می‌شود.
قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه در پایان سخنان خود تأکید کرد: طبق نظر آیت‌الله سیستانی و توافق با دولت عراق، سلاح باید در اختیار ارتش قرار بگیرد ازاین‌رو شاید در عراق هم شاهد اتفاقاتی باشیم و ادامه این تنش در عراق واقع شود.