سالهاست که آلودگی هوا مشکل اصلی مردم شده است. هرسال دریغ از پارسال! شگفت آنکه مطابق آمار اعلامشده حدود 50 هزار نفر ایرانی سال گذشته براثر آلودگی هوا فوت کردهاند. اگر این آمار را به 20 هزار نفر تلفات حوادث رانندگی اضافه کنیم، تعداد جانباختگان 70 هزار نفر بوده است! چنانچه هوای پاک داشتیم و جادهها و خودروها استاندارد و ایمن بودند، شاهد 70 هزار مرگ در سال نبودیم. آلودگی هوا عامل دوم مرگومیر در ایران است. این آمار در جهان عامل چهارم بهحساب میآید.
خطر آلودگی هوا برای محیط زیست
محمدصادق حسناند رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: در حال حاضر آلودگی هوا مهمترین عامل خطر محیطی است، یعنی مهمترین آلودگی محیط زیستی است که نهفقط سلامت مردم جهان را به خطر میاندازد، بر اساس رتبهبندیهایی که وجود دارد از بین عوامل خطر و ریزفاکتورها آلودگی هوا جزو چهارمین عامل خطر است، حتی گاهی سومین عامل هم شناخته میشود. وی گفت: توقف مصرف مازوت در سه نیروگاه توسط دولت چهاردهم میتواند فرصت باشد اما مسئله مهم داشتن برنامه و نصب تجهیزات کنترل آلودگی هوا بر روی صنایع و نیروگاهها است که برای رسیدن به آن باید سرمایهگذاری سرعت بگیرد. سالانه حدود ۴۵۰ هزار مورد مرگ ناشی از عوامل مختلف مانند تصادف و بیماری در کشور اتفاق میافتد که از این تعداد ۵۰ هزار مورد آن به آلودگی هوا منتسب است یعنی تقریباً حدود ۱۲ درصد از کل موارد مرگ را به خودش اختصاص میدهد.
تجربه چین در کاهش آلودگی هوا
وی ادامه داد: همچنین یکبخشی منابع طبیعی ناشی از توفانهای گردوغبار کانونهای داخلی و خارجی است، دادههایی که درباره این مجموعهها در کشور وجود دارد متأسفانه روند امیدوارکنندهای در خصوص آلایندههای هوا را نشان نمیدهد درحالیکه در بسیاری از کشورهای دنیا این روند کاهشی شده است، مثلاً در چین در شهری مانند پکن رکورد کاهش آلودگی هوا در مدت چهار سال شکسته شد، آنها بر اساس برنامههای جدی و مبانی علمی که داشتند سرمایهگذاری کردند، این یعنی اینکه اگر از تجارب دنیا برای کاهش آلودگی هوا بهره ببریم و بر اساس اولویتبندیهای شرایط کشور پیش برویم میتوانیم آلودگی را کاهش دهیم.
خطرات مازوت سوزی
وی ادامه داد: در بحث سوختهای مایع مانند مازوت نگرانی ما در مرحله اول دیاکسید گوگرد است چون محتوای گوگرد در این سوختها بالا است و باعث میشود دیاکسید گوگرد و اکسیدهای گوگرد منتشر و وارد محیط شود اما وقتی اکسیدهای گوگرد بهصورت گاز و اکسیدهای نیتروژنی وارد اتمسفر میشوند مجدد به ذرات معلق تبدیل میشوند بنابراین اگر در یکجایی مازوت سوزی صورت بگیرد باید نگران اکسیدهای گوگرد و نیتروژن باشیم چون اثرات جدی بر سلامت دارند، باعث اثرات تنفسی میشوند و ابتلا به آسم و حملات آسمی را افزایش میدهند، همچنین اگر بهصورت بلندمدت افراد با این آلایندهها مواجهه داشته باشند احتمال مرگ زودرس در آنها افزایش مییابد. ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون ذراتی هستند که از سال ۲۰۱۳ بهعنوان یک ترکیب سرطانزا شناخته میشوند بنابراین نگرانی زیادی بابت اثرات سوء این آلاینده بر سلامت افراد وجود دارد، در کنار آن فلزات سنگین هم در سوختهای مایع و منابع انتشار وجود دارد که انتشار آنها هم محتمل است.