پلیس پیشگیری یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرماندهی انتظامی کل کشور است که مأموریت آن نه‌تنها جلوگیری از وقوع جرایم، بلکه ایجاد پیوندی عمیق بین جامعه و نیروی پلیس برای افزایش حس امنیت است.
در دورانی که جرایمی مانند موبایل‌قاپی و کیف‌قاپی به یکی از دغدغه‌های اصلی شهروندان تبدیل شده‌اند، این یگان تلاش کرده با بهره‌گیری از ظرفیت مردمی مانند پلیس یاران و نگهبانان محله، نه‌تنها در شناسایی آسیب‌ها بلکه در کشف و کاهش جرایم نیز پیشرو باشد.
سردار علی مویدی، رئیس پلیس پیشگیری فراجا، در این مصاحبه به تشریح عملکرد این پلیس، دستاوردها و چالش‌های موجود پرداخته است. او با ارائه آمارهایی از کاهش جرایم و افزایش کشفیات، بر اهمیت رویکرد علمی و مشارکت مردم تأکید دارد. این مصاحبه فرصتی است تا ابعاد مختلف مأموریت پلیس پیشگیری و نقش آن در ارتقای امنیت جامعه را بهتر بشناسیم.
با ما همراه باشید تا دیدگاه‌های سردار مویدی درباره چالش‌هایی همچون کمبود نیرو، استانداردهای بین‌المللی تعداد پلیس و راه‌حل‌های جایگزین برای ارتقای امنیت را مرور کنیم.
تسنیم: پلیس پیشگیری چه اقداماتی برای کاهش آمار سرقت‌های خرد مانند کیف قاپی و موبایل قاپی انجام داده است؟
اساس پلیس پیشگیری تمرکز بر پیشگیری از وقوع جرائم است؛ تلاش کردیم با پیوندهایی که با مردم خورده‌ایم مانند پلیس یاران و نگهبان محله بتوانیم اخبار و گزارشاتی که از ناحیه عناصر مردمی هستند را جمع آوری کنیم چراکه معتقدیم هستیم "مردم" یک شِبه پلیس هستند که می‌توانند در بحث شناسایی آسیب‌هایی که در محلات وجود دارد و چگونگی سازماندهی در جهت کاهش آسیب‌ها و کاهش جرایم به پلیس کمک کنند.
البته در دستور کار داریم تا آگاه سازی، اطلاع رسانی، آگاهی بخشی به عناصر جامعه را در جهت خطرپذیری آموزش بدهیم؛ یعنی به مردم یاد بدهیم که چه آسیب‌هایی در جامعه متوجه آنها است و این عنصر چه اقداماتی در جهت کاهش جرایم و آسیب‌ها می‌تواند داشته باشد. در واقع می‌خواهم بگویم که پلیس پیشگیری یک پلیس مردم پایه است که شروع کارش از بطن و متن مردم شروع می‌شود.
تسنیم: آیا این اقدامات منجر به کاهش وقوع جرائم هم شده است؟
بله؛ با سازماندهی کردن این اخبار از ابتدای سال تا کنون شاهد کاهش 19 درصدی وقوع جرائم بوده‌ایم. برا ی رسیدن به این کاهش نه تنها از اخبار واصله کمک گرفته‌ایم بلکه رویکرد علمی و دانش بنیان هم داشته‌ایم. همچنین در 6 ماهه سال جاری حدود 10 درصد افزایش کشف جرم داشته‌ایم.
تسنیم: وظیفه پلیس پیشگیری، صرفا پیشگیری از وقوع جرم است؟
خیر؛ پلیس پیشگیری این نیست که فقط با مباحث پیشگیری کار داشته باشد در کنارش یک مفهوم بسیار جدی هم وجود دارد که آن بحث "کشف جرایم" است که همانطور که در سؤال قبلی اشاره کردم آمار کشف جرائم افزایش خوبی نسبت به سال قبل دارد.
تسنیم: به نظر شما آیا مردم در جامعه احساس امنیت دارند؟
احساس امنیت به مؤلفه‌های فراوانی بستگی دارد؛ بخش‌های مختلف احساس امنیت به رفاه، آسایش، توسعه شهرها و امکانات برمی‌گردد و یک بخش آن در واق خود "امنیت" است.
به عنوان مثال اگر خیابان به درستی ایجاد شود، زاویه کور نداشته باشد و دوربین به اندازه کافی در معابر قرار داشته باشد و رفت و آمد به راحتی انجام بگیرد آن احساس امنیت هم محقق می‌شود.
احساس امنیت صرفاً مربوط به پلیس، گشت، پاسگاه و کلانتری نیست؛ مؤلفه‌های فراوانی در احساس امنیت ایفای نقش می‌کند که یکی از آنها در واقع حضور پلیس و خدمت دادن پلیس است.
در مورد احساس امنیت در کشور، فکر میکنمدر بخش انتظامی و امنیتی جای نگرانی نیست اما باید برای بخش‌های دیگر حس امنیت بسترش را فراهم کرد چراکه پلیس در واقع مدیری است که یکی یکی همه بخش‌ها را باید به هم وصل کند و بین دستگاه‌های مختلف هماهنگی ایجاد کند.
تسنیم: آیا حضور نگهبانان محله که طرحی از سوی پلیس برای کمک گرفتن از مردم برای ایجاد نظم و انضباط بود، در ایجاد حس امنیت کمکی می‌کند؟
بله، در محل‌هایی که نمی‌توانیم ساختمان پلیس ایجاد کنیم و یا گشت داشته باشیم از " نگهبانان محله" کمک گرفته می‌شود.
طرح نگهبان محله یک بخش آن مربوط به تکلیف حاکمیت است و یک بخش دیگر تکلیف آحاد و اهالی محله است و یک بخش هم مربوط به فرهنگ حاکم بر آن محله است تا احساس امنیت در یک محله بالا رود و البته مردم خودشان را در ایجاد امنیت در جامعه سهیم بدانند.
تسنیم: آیا در ایران کمبود نیروی پلیس داریم؟
استاندارد تعداد پلیس به جمعیت در دنیا به ازای هر هزار نفر مردم 5 نفر پلیس است که این آمار در کشور ما نصف است! یعنی به ازای هر هزار نفر تعداد 2.5 پلیس داریم.
تسنیم: از نظر تعداد کلانتری‌ها و پاسگاه وضعیتمان چطور است؟
ما 5600 تا روستا، دهستان و شهرستان داریم که همه اینها کلانتری و پاسگاه دارند اما باز بخواهیم با عدد و رقم استاندارد حساب کنیم باید بگویم کهتعداد 2600 کلانتری و پاسگاه کم داریم.