ستاره صبح، فائزه صدر: سید حسن نصرالله روز 6 مهر در حمله اسرائیل به بیروت به شهادت رسید. سردار عباس نیلفروشان، معاون عملیات سپاه نیز در کنار سومین دبیر کل حزب الله لبنان شهید شد. بعد از دو عملیات ۱۷و ۱۸سپتامبر (۲۷و ۲۸شهریور) اسرائیل در لبنان و انفجار هزاران دستگاه ارتباطی (پیجر و دستگاه های بی سیم) که منجر به شهادت ۳۷ نفر و جراحت نزدیک به ۳۰۰۰نفر شد. همچنین پس از حمله هوایی روز جمعه ۲۰سپتامبر (۳۰شهریور) به ضاحیه جنوبی در بیروت و شهادت ۳۱ نفر از جمله ۱۵ فرمانده ارشد نظامی حزب الله و زخمی شدن ۶۸نفر دیگر، شهادت سید حسن نصرالله به شکل زنگ خطری از احتمال وقوع جنگی تمام عیار و فراگیر منطقه و جهان را تهدید میکند. ستاره صبح در گفتوگو با قاسم محبعلی، دیپلمات پیشین به بررسی تبعات این اتفاق و تأثیر آن بر احتمال گسترش جنگ پرداخته که در ادامه میخوانید:
آیا نتانیاهو با به شهادت رساندن دبیر کل حزب الله لبنان آستانه تحمل ایران را نشانه گرفته است؟ آیا سد حزب الله لبنان توسط اسرائیل شکسته شده یا خیر؟
امیدوار بودیم ادعای اسرائیل در رابطه با شهادت سید حسن نصر الله درست نباشد، ولی متأسفانه خبر تأیید شد. نوع برخورد اسرائیل با مخالفانش از نظر ماهیتی همین است و در هر جنگ، تنش یا بحرانی رهبران و فرماندهان گروه مخالف را نشانه میگیرد.
از این نظر میشد پیش بینی های لازم را داشت و زودتر از این فکری میشد و از جان سید حسن نصرالله محافظت میکردند. به این ترتیب جنگ به داخل خاک لبنان کشیده نمیشد و چنین اتفاقاتی نمیافتاد. جنگ اسرائیل با حزب الله باید در همین نقطه متوقف شود، وگرنه گسترده تر خواهد شد و به عراق، سوریه و ایران نیز کشیده میشود. ایران امروز در شرایط دشواری قرار دارد. از نظر اجتماعی و اقتصادی جنگ به نفع کشور نیست، اما اسرائیل اصرار بر گسترش جنگ دارد. جمهوری اسلامی باید برای وقوع جنگ آماده باشد، اما در این حال باید از طریق دولت های واسطه و رایزنی و گفتوگو در مسیر کاهش تنش فعالیت کند و برای تحقق آتش بس تلاش شود.
مرحله بعد از آتش بس نیز اهمیت ویژهای دارد. باید برای آینده فکری کرد تا تجربه قرار گرفتن در موقعیت های مشابه تکرار نشود. اما فعلا مهمترین مسئله برقرار شدن آتش بس است. ایران باید از وارد شدن خسارت بیشتر به نیروهای حزب الله و مردم لبنان جلوگیری کند. توجه داشته باشید که گسترش جنگ خواسته اسرائیل است و جز برای نتانیاهو دستاوردی ندارد. نتانیاهو در سازمان ملل گفت میخواهد این جنگ را تا آنجا ادامه بدهد که آخرین جنگ اسرائیل باشد و دیگر هیچ کسی جرات تهدید اسرائیل را نداشته باشد. نتانیاهو با توجه به شرایط بینالملل، جنگ اوکراین، انتخابات آمریکا و وضعیت منطقه از فرصت های پیش آمده حداکثر بهره برداری را میکند تا تمام نیروها و جریانات مخالف خود را از بین ببرد.
با توجه به اراده اسرائیل در گسترش جنگ، آیا ایران قادر به پرداخت هزینه خونخواهی از رهبران مقاومت به ویژه سید حسن نصرالله خواهد بود؟
ایران نمیتواند به متحدین خود پشت کند ولی در این صورت نیز طبیعتا باید ریسک اش را بپذیرد. ولی جنگ به نفع ایران نیست باید حداکثر تلاش به کار گرفته شود تا وارد زمین بازی نتانیاهو نشویم.
جنگ ایران و اسرائیل به طور نیابتی در جریان است. گروه های حزب الله، حوثی های یمن و عراقیها با اسرائیل درگیر هستند، ولی هیچ دولتی در خاورمیانه با اسرائیل وارد جنگ نشده و نخواهد شد.
انتخاب جنگ با اسرائیل تصمیم سختی برای ایران خواهد بود. چون ورود ایران به جنگ به مفهوم درگیر شدن با آمریکا است. اگر ایران آمادگی جنگیدن با آمریکا را دارد، بحث دیگری است! ولی وقتی این آمادگی وجود ندارد باید تنش را از راه های دیپلماتیک خاتمه داد. فعلا در منطقه شرایطی وجود دارد که وقوع یک آتش بس باید اولین اولویت باشد. ایران حتی اگر شده باید با مذاکره مستقیم با آمریکا در مسیر برقراری آتش بس حرکت کند. ایران امکان ضربه زدن به اسرائیل را دارد ولی در طرف مقابل از آمریکا و اسرائیل پاسخ خواهد گرفت. کشور های غربی عضو پیمان ناتو امکانات گسترده تری دارند و خسارتی که ایران در چنین جنگی خواهد دید، جبران ناپذیر است.
آیا ایران از قدرت بازدارندگی لازم در برابر اسرائیل برخوردار نیست؟ در صورت گسترش درگیری و کشیده شدن پای ایران به این جنگ آیا توان نظامی جمهوری اسلامی میتواند پاسخگو باشد یا خیر؟
در مورد اسرائیل قدرت بازدارندگی هیچ کشوری کاربرد چندانی ندارد. اسرائیل تنها به مفهوم یک کشور کوچک و دولتی در خاورمیانه نیست. اسرائیل یعنی آمریکا، غرب و حامیان آن ها. بازدارندگی در برابر اسرائیل یعنی بازدارندگی در مقابل آمریکا و ناتو. در دنیا هیچ قدرت و دولتی وجود ندارد که چنین بازدارندگی را ایجاد کرده باشد. حتی چین و روسیه نیز قادر نیستند در برابر آمریکا و ناتو بازدارندگی ایجاد کنند. ضمن اینکه اسرائیل دارای پیشرفته ترین سلاحها است و آخرین تکنولوژی که در غرب یا هر جای دنیا وجود دارد را در اختیار گرفته و از آن بهره میبرد. ایران و هیچ یک از کشور های عربی نمیتوانند در برابر اسرائیل و دایره وسیع و قدرتمند حامیان اش بازدارندگی ایجاد کنند. مسئله گروه های چریکی موضوع دیگری است. البته با اتمام این جنگ نیز اسرائیل ناامن خواهد بود. امنیت اسرائیل همواره در سطح خرد آسیب پذیر است. اسرائیل این وضعیت را در کرانه باختری، غزه و جنوب لبنان احساس کرده است. اما در سطح کلان ایجاد بازدارندگی در برابر اسرائیل امری ناممکن است.