ستاره صبح، فائزه صدر: خاورمیانه در شرایط پرالتهابی قرار دارد. به عقیده تحلیلگران، منطقه به سمت درگیری نظامی فراگیر پیش می‌رود، که می‌توانند با تغییر آرایش نظامی و امنیتی بر اقتصاد کشورهای منطقه به‌ویژه کشورهای درگیر، تأثیر منفی بگذارند. پیش‌بینی می‌شود بازارهای جهانی و به‌ویژه بازارهای مهم منطقه، عرضه و تقاضای نفت، مسیرهای حمل‌ونقل کالا و شاخص‌های بورس تحت تأثیر جنگ خاورمیانه قرار بگیرند. در چنین شرایطی پیش‌بینی وضعیت اقتصادی ایران در سایه تنش دشوار است. رشد قیمت سکه و طلا در روز گذشته نشان می‌دهد بازار به اخباری که از جنگ منطقه می‌رسد واکنش نشان می‌دهد. مرکز آمار ایران در آخرین گزارش خود تورم سالانه شهریور 1403 را 32.2 درصد اعلام کرد، رقمی که با جنگ منطقه بالا خواهد رفت. ستاره صبح در گفت‌وگو با آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه تهران و اقتصاددان به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه تهران و اقتصاددان درباره لزوم پیوستن به اف ای تی اف و تأثیر حضور ایران در این پیمان بر اقتصاد گفت: در حال حاضر ایران تحت تحریم قرار دارد. مراودات تجاری بین المللی کشور به حداقل خود رسیده و عموم کالاهایی که برای خرید یا فروش می‌شناسیم مشمول محرومیت و محدودیت‌های اقتصادی شده که تحریم برای کشور پدید آورده است.
وی افزود: اقتصادی که ناچار به انجام مبادلات تجاری با واسطه و دلالی شده، اقتصاد شفافی نیست، پر هزینه است و فساد در آن جریان دارد. دلالی و واسطه گری فعالیت اقتصادی سالم نیست این شیوه‌ها که ناچار به اجرای آن شده‌ایم به طور معمول حدود 30 درصد هزینه بر مبادله، فروش و جابه‌جایی اضافه می‌کند. آلبرت بغزیان گفت: امروزه دیگر تأثیر تحریم بر اقتصاد و زندگی مردم غیرقابل‌انکار است. تحریم‌ها در ایجاد این وضعیت تأثیر مستقیم داشتند، اما من معتقدم می‌شد این سختی را سخت‌تر نکرد.
این استاد اقتصاد در تأیید مواضع رئیس‌جمهور درباره اف ای تی اف گفت: اف ای تی اف علیه پولشویی تنظیم شده است و جهان از ایران انتظار داشت این پیمان مالی علیه پولشویی و کمک به تأمین مالی تروریسم را بپذیرد. عدم پذیرش اف ای تی اف باعث شد تا فشار بر ایران تشدید شود و حتی نمی‌توانیم با عراق مراوده بانکی داشته باشیم. بغزیان تاکید کرد: در این شرایط پیوستن به اف ای تی اف علاوه بر کاهش هزینه‌های مبادلاتی بین‌المللی، دست ایران بازرگانان و تجار ایرانی را در خریدوفروش کالاها باز می‌کند.
وی در ادامه افزود: می‌توان پیش‌بینی کرد که پس از خروج ایران از لیست سیاه اف ای تی اف، برخی از صنایع و به خصوص بازار بانکی و بیمه‌ها به طور مستقیم از این تحول سود خواهند برد. همچنین شرکت‌های صادراتی و وارداتی، برخی از صنایع از جمله فولادی‌ها، معدنی‌ها، صنایع نفتی و پتروشیمی و خودروسازان به صورت مستقیم و غیرمستقیم از این تحول استفاده می‌برند و توسعه پیدا می‌کنند. آلبرت بغزیان با اشاره به تأثیر تحریم در کسری بودجه دولت گفت: تا زمانی که تحریم هستیم درآمد زایی از حوزه‌های دیگر منطقی نیست.
اقتصادی می‌تواند روی بودجه مالیاتی‌اش حساب کند که تولید داشته باشد و تولید کننده دست باز، قوانین موافق و حمایت بانکی را تجربه کند. کسب درآمد از طریق افزایش مالیات، فروش دارایی‌های دولت یا افزایش نرخ ارز نمی‌تواند تأمین کننده کسری بودجه کشور باشد. اگر تحریم‌ها لغو نشوند، نمی‌توان برای اقتصاد کاری اساسی انجام داد.
بغزیان با اشاره به التهابات منطقه و تأثیری که بر بازار دارد افزود: وضعیت اخیر بازار و التهاب بازار سکه و طلا نشان می‌دهد که کنترل اقتصاد در برخی از حوزه‌ها از دست دولت و نهادهای نظارتی خارج شده است.
وقتی پای تنش‌های نظامی به میان بیاید بازار به سرعت واکنش نشان می‌دهد. وی افزود: اگرچه مسئولیت بازار به عنوان بخش مهمی از اقتصاد بر عهده دولت است، ولی اعداد و ارقام در سال‌های گذشته نشان داده تأثیر تنش‌های منطقه‌ای، اخبار سیاسی و التهابات جهانی بر بازاری که تصمیمی برای رشد و توسعه ندارد، بیشتر است. بغزیان با تاکید بر نقش منفی اقتصاد واسطه گری گفت: التهابات بازارها در کنار نظارت ضعیف و فسادی که در اقتصاد واسطه باز و دلال وجود دارد، منجر شده تا گروه‌هایی در بخش‌های مختلف اقتصادی اخلال ایجاد کنند.
این اقتصاددان در پایان سخنان خود تاکید کرد: دولت قبل میزان واقعی تأثیر تحریم بر اقتصاد را باور نداشت و ادعا می‌کرد با وجود تحریم می‌توان کشور را اداره کرد، اگر چه دیر است ولی امروز آنها هم متوجه شده‌اند که تحریم ویروسی مرگبار است که به جان اقتصاد افتاده است.