رضا نواز در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره وضعیت توزیع گازوئیل در کشور اظهار داشت: علیرغم تلاش‌های فراوان در توزیع دقیق گازوئیل، متأسفانه ضعف در سامانه‌ها، وجود خودروهای فرسوده، تأخیر در اجرای قوانین و عدم توجه به رعایت عدالت، موجب شده در توزیع گازوئیل هم دولت، هم جایگاه‌های سوخت و هم مصرف‌کننده ناراضی باشند و از این حیث زیان انباشته جایگاه‌ها بسیار بالاست.
سیاست‌های غیرقیمتی جواب نمی‌دهد
وی افزود: با توجه به قیمت پایین و ثبات قیمتی فرآورده‌های نفتی خصوصا در بخش گازوئیل، سیاست دولت‌ها همواره به کنترل و نظارت بیشتر در مورد تولید و توزیع این فراورده بوده است ولی متأسفانه به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های لازم جهت نظارت هدفمند به طوری‌که مصرف‌کننده واقعی با مشکل مواجه نشود؛ شاهد اجرای طرح‌های سلبی و محدودیت‌آفرین بودیم که هرچند موجب کاهش میزان توزیع گازوئیل شده است ولی آسیب‌های فراوانی به بخش خصوصی در توزیع و مصرف وارد کرده است. باید بپذیریم اجرای سیاست‌های غیرقیمتی در بخش سوخت حمل‌ونقل به حد اعلی انجام شده است و ادامه این سیاست‌ها موجب افزایش نارضایتی میشود.
صف‌های طولانی برای دریافت گازوئیل
سخنگوی صنف جایگاهداران کشور گفت: در همه استان‌ها خصوصا استان‌های مرزی و نزدیک به مرز شاهد صف‌های طولانی برای دریافت گازوئیل در مقابل جایگاه‌ها هستیم که مشکلات زیادی به همراه دارد، از زیان جایگاه‌های سوخت تا افزایش ساعات انتظار خودروهای گازوئیل‌سوز برای دریافت این فرآورده که منجر به افزایش کرایه حمل و قطعا بهای تمام شده کالا و خدمات است.
تأخیر در شارژ سهمیه‌ها
وی بیان داشت: اجرای طرح‌های مختلف، از قبیل منطقه‌ای کردن سهمیه برداشت خودروهای سنگین در جایگاه‌ها، رشد تبعیض در اجرای طرح کدینگ، کاهش ارسال گازوئیل به جایگاه‌ها که موجب شده امکان توزیع گازوئیل به صورت شبانه‌روزی وجود نداشته باشد و خودروها مجبور به مراجعه به جایگاه‌های مختلف یا توقف در مقابل یک جایگاه و انتظار برای رسیدن گازوئیل باشند تا بتوانند سوختگیری کنند، کاهش میزان تخصیص سهمیه به ناوگان یا تأخیر در شارژ این سهمیه‌ها، عدم اجرای دقیق و کامل طرح پیمایش پس از ۵ سال تأخیر و عدم امکان توزیع مکفی گازوئیل به نرخ آزاد و وجود حداقلی کارت آزاد گازوئیل در تعداد اندکی از جایگاه‌ها که با محدودیت‌های زیادی همراه است و اجرای برخی طرح‌ها در برخی استان‌ها منجر به رقابت منفی شده است و شاهد مشکلات و اعتراضات زیادی در این خصوص هستیم.
عامل اصلی قاچاق گازوئیل چیست؟
نواز تاکید کرد: ما معتقدیم عمده انحراف گازوئیل و یا قاچاق آن از جایگاه‌ها نیست و آمار و ارقام هم این را می‌گوید، بنابراین طرح‌های سلبی در این بخش فقط موجب میشود جایگاه‌ها و مصرف‌کننده واقعی با مشکل مواجه شوند. مسئولان تصمیم‌ساز باید بدانند راحت‌ترین روش‌ها لزوما بهترین روش‌ها نیستند و این رویکرد فقط پاک کردن صورت مسئله است. بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که ایجاد محدودیت‌های کلی و غیرهدفمند تأثیری در انحراف سوخت ندارد بلکه عمده آسیب را متوجه مصرف‌کننده می‌کند. هم‌اکنون بیش از ۶۰ میلیون لیتر گازوئیل در بخش حمل‌ونقل جاده‌ای توزیع میشود ولی اکثر خودروهای سنگین از وضعیت فعلی راضی نیستند. هرچند تلاش‌های دولت در افزایش تولید این فراورده طی سه سال گذشته یک نوع رکورد محسوب میشود.
استهلاک در بخش گازوئیل جایگاه‌ها
وی بیان داشت: مشکل مهم‌تر جایگاه‌های سوخت، حق‌العمل توزیع گازوئیل است که بسیار کمتر از بنزین است و عدم یکسان شدن این حق‌العمل موجب زیانده شدن جایگاه‌های توزیع‌کننده این فراورده شده است، به طوری که محاسبات نشان می‌دهد میزان استهلاک در بخش گازوئیل جایگاه‌ها بیشتر است و عدم امکان توزیع گازوئیل برای همه جایگاه‌ها در طول شبانه‌روز و تعطیلی‌های ساعتی در طول روز موجب زیان بیشتر شده است، البته در طی چند سال گذشته با تلاش این تشکل صنفی کشوری و کمک مسئولان شاهد افزایش بیشتر حق‌العمل گازوئیل بودیم ولی کافی نیست. از طرفی مسئولان شرکت‌های تابعه وزارت نفت از کارکنان جایگاه‌ها انتظار دارند که به عنوان ضابط و کاشف عمل کنند و همه چیز را در روند توزیع کنترل کنند و اگر چنین نکنند با جرایم در تعزیرات روبه‌رو می‌شوند این درحالی است که به لحاظ قانونی، فنی و شرعی چنین فعلی از سوی مالکان یا پرسنل جایگاه‌ها امکان‌پذیر نیست و در تلاش برای حل این معضل هستیم.
شارژ سهمیه‌ها اساس بارنامه‌های برخط به کجا رسید؟
سخنگوی صنف جایگاهداران کشور در مورد بارنامه‌های برخط نیز گفت: طی چند سال اخیر تلاش‌های خوبی جهت هدفمند شدن توزیع و رعایت عدالت شده است ولی هنوز این اقدامات به بار ننشسته است. اخیرا تلاشی برای شارژ سهمیه گازوئیل خودروهای سنگین بر اساس بارنامه‌های برخط شده است که توزیع در جایگاه‌های مسیر بارنامه انجام میشود و ظاهرا اقدام مناسبی محسوب میشود و مشکل بارنامه‌های صوری را حل خواهد کرد ولی باید منتظر بود و دید که آیا مجددا تبعیض و رقابت منفی را موجب میشود یا خیر. باید دقت بیشتری شود چرا که بدنه توزیع سوخت تحمل مدل آزمون خطا و اجرای طرح‌های بیشتر را ندارد.