در هفته های گذشته نرخ ارز از جریان برگزاری انتخابات در کشور متاثر شد. پیش از آن جنگ غزه، التهابات منطقه و گمانه زنیها از احتمال ورود ایران به درگیریها بازار ارز را تحت تأثیر قرار داد.
پیش بینی نگارنده برای ماه های آینده این است که بازار ارز متاثر از روند انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا قرار بگیرد و شاهد نوسان در بازار باشیم.
اگر دونالد ترامپ و حزب جمهوری خواه برنده انتخابات باشند، تأثیر حضور این گروه در کاخ سفید را بر نرخ ارز و التهابات بازار مشاهده خواهیم کرد.
در حال حاضر رویکرد افزایشی تا عید نوروز در بازار ادامه دارد ولی در صورت وقوع صلح بین حماس و اسرائیل یا بروز آتش بس و توافق، ولو توافقی کوتاه مدت، روند افزایشی قیمت دلار متوقف میشود، اما نوسانات بازار ارز با نزدیک شدن به انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا مجددا قوت خواهد گرفت.
اما به دور از فضای هیجانی بازار و در نگاهی علمی باید بپذیریم که در کلان ماجرا عامل کاهش ارزش ریال در برابر دلار چیزی جز عدم رشد اقتصادی و خلق بی پایه نقدینگی در اقتصاد نیست. تا زمانی که تورم وجود دارد کاهش ارزش ریال نیز ادامه دار خواهد بود.
متوسط رشد اقتصادی کشور در ۱۰ سال گذشته صفر بوده است. اما نقدینگی در این بازه زمانی ۱۱ برابر شده است. خروجی این وضعیت چیزی جز افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش نبوده است.
اگر چه اقتصاد به اخبار و تحولات واقعی نیاز دارد اما هر خبر درباره برداشته شدن تحریمها یا کاهش آن میتواند تأثیر مثبت در بازار داشته باشد.
برداشته شدن تحریمها اولویتی برای اقتصاد ایران است که میتواند منجر به رشد اقتصادی کشور شود. این رشد اقتصادی نیز تأثیر قابل توجهی در کنترل تورم خواهد داشت.
دولت تا کی میتواند زیر فشار تحریم درآمدی نداشته باشد و هم بخواهد با مالیات کشور را اداره کند درحالی که فضای کسب و کار متاثر از تحریم است! ادامه این شرایط تورم را در جامعه توزیع میکند و فقر را گسترش میدهد. در صورت ادامه داشتن چنین وضعیتی نباید انتظار داشته باشیم که ریال بتواند ارزش خود را در برابر دلار حفظ کند.
سالها است که قیمت دلار در بازار ایران به صورت مصنوعی پایین نگه داشته شده و با توجه به این میزان عقب افتادگی قیمت، بازار تشنه جهش است. قیمت واقعی دلار حاصل تفاوت نرخ تورم داخلی با تورم بینالمللی است، بنابراین با در نظر گرفتن واقعیت های اقتصادی همچنان باید منتظر افزایش نرخ ارز باشیم.
قیمت گذاری دولتی، سیاستی غلط است. قیمت باید بر اساس مکانیسم بازار تعیین شود زمانی که افزایش قیمت در بازار کالا و خدمات اجرایی میشود اما در بازار ارز قیمتها به طور مصنوعی پایین نگه داشته شده، باید منتظر یک شوک اقتصادی بود.
قیمتها در یک بازار خاص را میتوان برای مدت کوتاهی مصنوعی و با دستور و بخشنامه کنترل کرد. وقتی بنر فشرده شده رها شود حرکت ایحاد شده قابل کنترل نخواهد بود از این روست که بعد از هر دوره کنترل قیمتها نرخها در بازه زمانی مشخص افزایش مییابد.
از هر طرف که به مشکلات اقتصادی ایران نگاه کنیم نقش برجام را خواهیم دید. بخش دیگری از مشکلات به نظام تدبیر و حکمرانی خوب توجه دارد. برجام از نگاه اقتصادی یک انتخاب نیست یک ضرورت است توافق ایران و غرب باید اجرایی شود همچنین سیستم بانکی ایران باید وارد روند های بانکی جهانی گردد. اقتصاد ایران به پذیرفته شدن توسط غرب نیاز دارد. برای خلاص شدن از شر مشکلات اقتصادی باید وارد بازار های بینالمللی شویم.