علی صالحآبادی – مدیرمسئول
امروزه هرچند مردم با مشکلات اقتصادی و معیشتی دسته و پنجه نرم میکنند، اما مردم جهان و ایران کمتر میدانند که در آینده خطری مهمتر از تأمین نانوآب وجود خواهد داشت و آن نداشتن هوای پاک و آسمان نیلگون است. متاسفانه بشر تاکنون آنچه در توان داشته برای تخریب سیاره زمین به کار برده تا آنجا که اکنون محققان و پژوهشگران محیطزیست در ادامه هشدارهای قبلی خود میگویند که اگر بهسرعت جلوی تولید «گازهای گلخانهای» گرفته نشود، مرگ زمین و بهتبع آن انسانها فرا خواهد رسید. واقعیت این است که مصرف روزافزون نفت، گاز، گازوئیل، بنزین، نفت سیاه، نفت کوره و زغالسنگ که آلایندههای خطرناکی برای محیطزیست هستند، باعث گرم شدن سطح کره زمین شده و خواهد شد. بدون تردید افزایش گرمایش زمین تهدید جدی برای نابودی تمدن بشری است. این در حالی است که رهبران جهان از سه دهه پیش که زنگ خطر گرم شدن زمین به صدا درآمد، اقدام معناداری انجام ندادهاند و همچنان با استفاده از انرژیهای فسیلی به فرآیند گرم شدن زمین کمک میکنند.
30 سال پیش کنفرانس «کیوتو» با هدف مقابله با گرم شدن زمین برگزار شد؛ اما از آن زمان تا کنفرانس 2015 پاریس نه تنها اقدام معناداری از سوی قدرتهای بزرگ جهان برای بهبود محیطزیست و گرم شدن زمین صورت نگرفت، بلکه بر حجم آلاینده های زمین نیز افزوده شد. شرکتکنندگان در کنفرانس پاریس خطر را حس کردند و از خواب زمستانی بیدار شدند و به تغییر الگوی مصرف سوخت تن دادند، البته در میانه راه «دونالد ترامپ» رئیسجمهور پیشین آمریکا از توافق پاریس خارج شد و کار را سخت کرد. اکنون «جو بایدن» رئیسجمهور امریکا و «جان کری» نماینده ویژه امریکا در امور آب و هوایی تمامقد برای مقابله با گرمایش زمین ایستادهاند. دراینارتباط ایالاتمتحده 500 میلیارد دلار برای استفاده از انرژی خورشیدی و باد، برقی کردن خودروها، استفاده بیشتر از برق بهجای گاز، تعطیل کردن نیروگاههایی که با زغالسنگ کار میکنند و همچنین کاهش مواد غذایی که منجر به تولید گازهای گلخانهای میشوند، اختصاص داده است. به لحاظ اهمیت «جو بایدن» رئیسجمهور قدرتمندترین کشور جهان در اجلاس آب و هوایی گلاسکو شرکت کرد. درحالیکه «ولادمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه و «دنگ شیائوپینگ» رییس جمهور چین در این کنفرانس شرکت نداشتند. برای اینکه معلوم شود چقدر اوضاع کره زمین وخیم و در سراشیبی نابودی قرارگرفته در ادامه به چند نمونه آمار نجومی اشاره میشود.
1-از زمان انقلاب صنعتی تا سال 1990 میلادی در فضا و روی کره زمین 784 میلیارد تن گاز کشنده دیاکسید کربن تولید و منتشر شده است.
2-از سال 1990 تا سال 2020 (در طول 30 سال) کشورهای جهان و عمدتاً آمریکا، چین، هند، استرالیا و روسیه 831 میلیارد تن دیگر گاز دیاکسید کربن تولید و در سیاره زمین منتشر کردهاند، یعنی سطح تولید کربن نسبت به 30 سال قبل از آن افرایش پیدا کرده است.
3-تنها در سال ۲۰۲۰ و بر اثر ۲۴۲ واقعه ناشی از تغییرات آبوهوایی، ۱۷۸ میلیارد دلار خسارت ایجاد شده است.
4- ۱۹ درصد از سطوح زمین در سال ۲۰۲۰ با خشکسالی شدید روبرو شده و این در حالی است که تا سال ۲۰۱۰ این عدد بهسختی به ۵ درصد میرسید.
5-چین که بهتنهایی باعثوبانی یکسوم آلایندهها بر روی سیاره زمین است، دارای بیش از 1000 نیروگاه با سوخت زغالسنگ است. این کشور که بر روی کره زمین کربن پمپاژ می کند تاکنون حاضر نشده تن به صفر کردن کربن بدهد.
6- صد میلیارد دلار یارانه به مصرف سوختهای فسیلی در ۶۵ کشوری که بیشترین میزان آلایندگی گلخانهای را دارند اختصاص یافته است.
7-کرونا با همه خسارتهای انسانی و مالی که داشت، ولی گوشه چشمی هم به محیطزیست داشت، زیرا میزان انتشار کربن در سال 2020 حدود 2 میلیارد تن کاهش یافت (بر اثر قرنطینه و تعطیلی بنگاههای آلاینده).
8-گرمایش زمین در سال ۲۰۱۹ هزینهای ۲۴۵ میلیارد دلاری روی دست مردم زمین برای هماهنگ شدن با این اقلیم گذاشته است.
9- پرواز هر هواپیما حدود چهارصد کیلو کربن تولید میکند.
10- کشورهای ۲۰G عامل تولید ۸۰ درصد آلایندههای جهان هستند.
11- 150 میلیارد دلار برای مقابله با انتشار گاز متان اختصاص یافته است.
باید دانست که سیاره زمین در منظومه جهان هستی ذره ناچیزی است، ولی این ذره ناچیز خانه ماست و ما باید از خانه خود حراست کنیم و این مهم محقق نمیشود مگر با نبرد با کربن، متان، زغالسنگ و استفاده از انرژیهای سبز. اکنون این پرسش مطرح است که آیا زمین به نقطه بیبازگشت رسیده و در آستانه مرگ است یا امید زنده ماندن آن وجود دارد؟ بر اساس آمارها سالانه 7 تا 8 میلیون نفر در سراسر جهان در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند. در تهران هم هرسال حدود 4 هزار نفر و در کل کشور هم حدود 40 هزار نفر جان خود را بر اثر آلودگی هوا از دست میدهند. متأسفانه در ایران برنامه مشخصی برای مقابله با گرم شدن زمین و کاهش آلایندهها وجود ندارد، زیرا 97 درصد انرژیای که در کشور مصرف میشود، همچنان سوخت فسیلی است. بهارستان نشینان به فکر مقابله با فضای مجازی هستند، پاستورنشینان هم آنقدر گرفتار مشکلات هستند که محیطزیست و گرم شدن زمین اولویت آنها نیست، زیرا اگر بود مثل خیلی از کشورها، مقامات بالا ازجمله رئیسجمهور، نخستوزیر، وزیر خارجه و یا معاون اول در اجلاس «گلاسکو» شرکت میکردند، نه رئیس حفاظت از محیطزیست آنهم با تأخیر. بههرحال وقتی سهم کشور از 100 میلیارد دلاری که کشورهای ثروتمند وعده دادهاند تا برای مقابله با تغییرات اقلیمی در اختیار کشورهای توسعه نیافته قرار دهند، پرداخت شد، میتوان درباره مقایسه سهم ایران با دیگر کشورها قضاوت کرد. دولت، مجلس و دیگر نهادها بدانند که داشتن آب، نان و هوای پاک حق هر ایرانی است مثل شعاری که اصولگراها داده و میدهند که انرژی هستهای حق مسلم ماست.