حدود 20 سال پیش با خانواده به شهر کوچکی به نام گوگان زیرمجموعه‌ای از شهرستان آذرشهر آذربایجان شرقی رفته بودم. هنگام گذر از معابر شهر همسرم گفت : ببین همه درخت‌های گردوی شهر برگ هایشان سیاه شده است علتش چه می‌تواند باشد؟
وقتی به محل موردنظر رسیدیم همان لحظه سلام و علیک، موضوع برگ‌های درختان گردو را سؤال کردم گفتند : بله، نمک دریاچه ارومیه بالا می‌آید در نتیجه ریشه همه درختان منطقه می‌سوزاند و خشک می‌کند.
این حالت دایره وسیعی ار منطقه پر درخت اطراف دریاچه را در هر دو استان آذربایجان شرقی و غربی و حتی کردستان شامل می‌شود.
در اوایل دولت آقای احمدی‌نژاد با رئیس سازمان گردشگری وقت استان بازدیدی از پروژه‌های گردشگری داشتیم که رفتیم برای بازدید پروژه‌ای حاشیه دریاچه و در نزدیکی شهرستان بناب. سرمایه‌گذار کلی هزینه کرده بود، اما گله‌مند بود از خشک شدن دریاچه و این‌که مسیری که گردشگران با قایق تا جزیره اشک برای دیدن حیوانات می‌رفتند، الان با پای پیاده‌روی نمک‌ها می‌شود رفت.
همین شنیده‌ها را گاه گداری داشتیم ،تا باخبر شدیم مردم برای اعتراض، اقدام به راهپیمایی کردند که به برخورد مواجه شدو عده‌ای می‌گفتند: اعتراض‌ها با پان‌ترکسیت‌ها مرتبط است.
هزینه خشک شدن دریاچه
دریاچه ارومیه یکی از دریاچه‌های شور دنیاست که به نظر کارشناسان با خشک شدن آن علاوه بر از بین رفتن مهم‌ترین قطب کشاورزی و باغداری کشور در استان‌های شمال غرب کشور (کردستان –آذربایجان شرقی-آذربایجان غربی-زنجان-قزوین) مردم این مناطق جهت مبتلا نشدن به امراضی همانند سرطان و... مجبور به مهاجرت به شهرهای دور و بیشتر به تهران و مشهد هستند که خود معضل بزرگی را پیش خواهد آورد، هرچند در دوره قبل مجلس شورای اسلامی بعضی نمایندگان احساسی موضوع را به بیراهه می‌بردند.
مشکل بر می‌گردد به ساخت بیش از 52 سد در مسیر آب‌های ورودی به دریاچه و ده سد درحال احداث و 36 سد و...
پروفسور پرویز کردانی چندی پیش در گفتگویی با خبر آن‌لاین از خشک شدن چند دریاچه در آمریکا خبر داد و گفت : خشک شدن دریاچه ارومیه نشانه‌هایی در کشورهای دیگر هم داشته است.در آمریکا در ایالت آریزونا از سال ۲۰۰۰ میلادی سرنوشتی نظیر دریاچه ارومیه در انتظارش است و علت آن از یک طرف ساخت سد گلن کانیون و کمتر شدن سطح آبدهی رودخانه کلرادو و از طرفی افزایش تبخیر آب است که روند کاهش آب دریاچه پاول آغاز کرده است .در بهار سال ۲۰۰۵ دریاچه به پایین‌ترین حد آب از دوران تولدش رسید.
دریاچه پاول به دلایل اهمیت زیست محیطی‌اش یکی از دریاچه‌هایی است که مانند دریاچه ارومیه برای زنده نگه داشتن آن مطالعات فراوانی می‌شود.
دریاچه زیرزمینی اوگالالا:
معضل خشکی و بی‌آبی در ایالت کانزاس به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی آمریکا محسوس‌تر است به گونه‌ای که سفره زیرزمینی اوگالالا به دلیل استفاده بیش از حد در معرض نابودی قرار دارد.
داوهیندمن از دانشگاه میشیگان می‌گوید که از سال ۲۰۱۱ خشکسالی قابل توجهی در بسیاری از دشت‌های بالای سفره آب زیرزمینی اوگالالا حکمفرما بوده است.فلذا تیمی متشکل از دانشمندان و...در تلاشند تا مدل طولانی مدتی را برای استفاده از منابع این سفره آبی ارایه دهند چرا که در صورت حل نشدن حیات این سفره زیرزمینی را تهدید می‌کند.
دریاچه نمکی سالتون در ناحیه جنوبی صحرای کلرادو در شمال ایمپریال در جنوب شرقی کالیفرنیا نیز وضع مشابهی دارد.
آنچه که از ذکر مختصر تاریخچه سد دریاچه فوق در آمریکا به دست می‌آید این است که شرایط ما را آنها نیز تجربه می‌کنند و همه در حال مطالعات عمیق برای حل معضل و جلوگیری از نابودی کشاورزی و...هستند و طبعا ما نیز کاری مشابه آن انجام می‌دهیم: نتیجه مطالعات باید راهکاری ارایه دهد تا آن راهکار مصوب و به اجرا درآید.
ظاهراً کسانی که در منطقه تصمیم‌ساز هستند احتمالاً نمی‌خواهند دریاچه ارومیه احیا شود و برخی مدیران برنامه احیای دریاچه ارومیه را قبول ندارند.
خطر برای تبریز با خشک شدن دریاچه ارومیه دست کم ۴ میلیون نفر مجبور به مهاجرت خواهند بود.
ما داریم سرزمین خودمان را به دست خودنابود می‌کنیم
مردم از ما بپرسید:چرا دریاچه ارومیه خشک شد؟چرا گردوغبارهای نمکی بلند شده؟چرا ما داریم زمان را از دست می‌دهیم .اگر وضعیت فعلی دریاچه حفظ نشود ،دیگر دریاچه ارومیه قابلیت احیا نخواهد داشت.
آنچه از این مختصر نتیجه می‌گیریم این‌که: اولا به جای انگ زدن به مردم معترض به سخن و درد دل آنها گوش دهیم و از خود مردم کمک بخواهیم، سال‌ها پیش زمانی که مسولیتی در دانشگاه شهید مدنی داشتم ،شاهد آن بودم که با دعوت سازمان جهاد کشاورزی اکثر باغداران و کشاورزان جهت احیای دریاچه ارومیه و جلوگیری از حیف و میل آب روش سنتی آبیاری خود را تبدیل به آبیاری قطره‌ای و روش‌های دیگر علمی کردند پس مردم می‌توانند بازویی قوی برای حل معضلات باشند. بنابراین باید علاج را قبل از واقعه کرد.