ستاره صبح- تحلیل شما از تلاش اسرائیل برای تشکیل یک جبهه عبری-عربی علیه ایران چیست؟
اسرائیل تلاش می‌کرد تا ایران محور اصلی نشست ورشو باشد. این رژیم طی سال‌های گذشته و به ویژه در سال جاری جریان رسانه‌ای و تبلیغاتی خود را بر ضد ایران متمرکز کرده و تلاش می‌کند با نزدیک کردن اعراب به خود، یک اتحاد منطقه‌ای علیه ایران تشکیل دهد. نشست ورشو را می‌توان به نوعی تلاش مهم صهیونیست‌ها علیه ایران دانست که در آن توانستند به جز چند کشور محدود عربی، دیگر کشورهای عربی را با خود همراه کنند. از 21 کشور عربی، تنها چهار کشور سوریه، لبنان، عراق و فلسطین در نشست ورشو حضور نیافتند. محمود عباس از پیش از برگزاری این نشست گفته بود آن را تحریم می‌کند. برنامه اسرائیلی‌ها در این نشست علیه ایران بود و قصد داشتند نشان دهند که اعراب به این نتیجه رسیده‌اند که به تنهایی توانایی مقابله با ایران را ندارند و باید یک واحد جغرافیایی دیگر مانند اسرائیل در منطقه و در کنار آن‌ها باشد.
نقش ترکیه را چگونه می‌توان تحلیل کرد؟
ترکیه طی سال‌های گذشته از کشورهای عربی فاصله گرفته و روابط غیر حسنه‌ای با کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس به استثنای قطر داشته است. تیرگی روابط میان ترکیه و کشورهای عربی، به ویژه عربستان سعودی دلایل مختلفی دارد. هم‌اکنون نزدیک به چهار سال است که روابط آنکارا با پایتخت‌های عربی متزلزل شده و قتل «جمال خاشقجی» توسط عربستان در استانبول، این تزلزل و تیرگی را دوچندان کرده است. در میان کشورهای عربی تنها قطر است که روابط خوبی با ترکیه دارد و در مناقشه‌ای که چندی پیش میان قطر و شورای همکاری خلیج‌فارس رخ داد، ترک‌ها نخستین صادرکننده اقلام و کالا به قطر بودند.
به نظر شما اسرائیل تا چه اندازه در تشکیل جبهه ضد ایرانی در منطقه موفق عمل کرده است؟
اسرائیل امروز در فکر ایجاد جبهه‌ای عبری-عربی علیه ایران است. برای تشکیل این جبهه، ایالات‌متحده از نفوذ خود در شورای همکاری خلیج‌فارس استفاده کرده و اعضای این اتحادیه را تشویق می‌کند که به اسرائیل نزدیک شوند. این اقدام به دو بهانه صورت می‌گیرد. نخست اینکه کشورهای عربی به حفظ امنیت اسرائیل کمک کنند، دوم اینکه کشورهای عربی نیز در صورت لزوم از قدرت نظامی اسرائیل بهره‌مند شوند. برای جلوگیری از این دسیسه، بهترین راه‌حل تحول بخشیدن به روابط فی‌مابین ایران با کشورهای عربی است. ایران نباید دست‌بسته بنشیند و قطع شدن روابط شورای خلیج‌فارس با خود را نظاره کند. اینکه دنیای عرب از برنامه ضد ایرانی نشست ورشو استقبال می‌کنند، باید یک هشدار برای مقامات باشد. در گذشته کسی فکرش را هم نمی‌کرد که نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به کشورهای عربی سفر کند و با استقبال گرم آن‌ها مواجه شود. عمان با اینکه روابط ویژه‌ای با ایران دارد، اما پادشاهش از «بنیامین نتانیاهو» استقبال کرد. این قبیل اتفاقات برای دیپلماسی ما مناسب نیست. اسرائیل از جدایی ایران با جهان عرب کمال استفاده را می‌برد.
فکر می‌کنید راهکار مقابله با سیاست‌های ضد ایرانی اسرائیل و آمریکا در منطقه چیست؟
ظریف به یک یاور قدرتمند نیاز دارد که به نظر من گزینه عادی‌سازی روابط با جهان عرب، علی‌اکبر صالحی است. ایشان به زبان عربی تسلط کامل دارد و خوب می‌داند چگونه باید با آن‌ها سخن بگوید. یکی از ویژگی‌های رفتاری عرب‌ها این است که به سرعت با افراد دوست می‌شوند. باید از کسانی که موجب شدند روابط جهان عرب با ایران به اینجا کشیده شود پرسید آیا حل مشکل با 1+5 سخت است یا احیاء روابط با جهان عرب؟ امروز ظریف روابط دیپلماتیک خوب با موگرینی دارد. این رابطه به اندازه‌ای نزدیک و مورد اطمینان است که مسئول سیاست خارجه اروپا حاضر نشد در نشست ضد ایرانی ورشو شرکت کند. اراده احیاء روابط با جهان عرب باید عملی شود. هم‌اکنون روابط ایران با مصر نزدیک به چهار دهه است که قطع شده، در حالی که مصر از قدرت‌های منطقه به شمار می‌رود. همچنین روابط با کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس به استثنای قطر و عمان شبه‌قطع است. آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی از وضعیت کنونی سوءاستفاده می‌کنند. ایالات‌متحده از خلأ روابط میان ایران و اعراب استفاده کرده و خود را حامی کشورهای عربی نشان می‌دهد؛ بنابراین باید رابطه ایران با جهان عرب عادی‌سازی شود تا رژیم صهیونیستی که این روزها بیش از هر زمان دیگری علیه ایران فعال شده، منزوی شود. وزیر خارجه به این مسائل آگاه است. او در برجام توانست در برابر شش قدرت دنیا بایستد و توافقنامه‌ای را به سود منافع ملی کشور امضا کند. اگر از ظرفیت دیپلماسی کشور و افراد توانمند برای عادی‌سازی روابط با جهان عرب و دنیا را دارند به درستی و به موقع استفاده شود، بسیاری از مشکلاتی که امروز با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنیم، از میان خواهند رفت.