با توجه به تعداد تعطیلات رسمی در تقویم ایران، اضافه شدن یک روز تعطیل هفتگی چه تاثیری بر اقتصاد کشور خواهد داشت؟
تعطیلات آخر هفته و اوقات فراغت بحثی جدی در جوامع مترقی است و سعی می شود شرایطی برای مردم جامعه به وجود بیاورد که شاغلین روزهای تعطیل قابل توجه و اوقات فراغتی در خور داشته باشند و بعد از چند روز کاری، توان جسمانی خود را بازیابی کنند و میزان نشاط اجتماعی در حد مطلوبی باشد.
تا جایی که شاخص اوقات فراغت پایه پدید آمدن صنعت گردشگری است. به این معنی که بعد از انگیزه بازیابی توان جسمی و نشاط آفرینی، امروز صنعتی با گردش مالی عظیمی پشت مبحث اوقات فراغت قرار دارد.
از این منظر می توان گفت که لایحه دولت در خصوص تعطیلی پنجشنبه ها می تواند به خودی خود مقدمه یا برای شکل گیری صنعت گردشگری پویا، مستمر و موثری در کشور باشد.
اما این لایحه دولت به دور از مبحث تعطیلی با هدف نشاط آفرینی در جامعه و توسعه گردشگری؛ مباحثی پیچیده و سیاسی دارد.
در ایران از لحاظ فرهنگی جمعه ها روز تعطیل است و از منظر اعتقادی نیز جمعه ها برای ما روزی خاص و ویژه است. از این نظر تمرکز برای نگه داشتن جمعه به عنوان روزی تعطیل از دیر باز در ایران وجود داشت و این روز تعطیل قابل بحث نیست.
اما همواره در مراکز اقتصادی مثل اتاق های بازرگانی روی این موضوع بحث می شود و تعطیلی جمعه به دلیل عدم تقارن با روزهای تعطیل در دنیا به چالش کشیده شده است.
شنبه و یک شنبه در دنیا روز تعطیل است و با تعطیلی جمعه در ایران، سیکل کاری ما سه روز در تعطیلی با اقتصاد جهانی است.
اگر قرار باشد پنجشنبه ها را به این مدت اضافه کنیم عملا از منظر همکاری های بین المللی چهار روز تعطیلی داریم. این چالش بزرگی است.
در این مرحله این سوال به ذهن هر شنونده ای خطور می کند که چرا در کشور ما جمعه و شنبه به عنوان دو روز تعطیل اعلام نمی شود؟ که ظاهرا در این مورد هم بحث های اعتقادی مطرح می شود. (شنبه روز تعطیل در دین یهود است.)
در شرایط ویژه کشورمان مساله امور اقتصادی و تامین معاش مهمترین مساله خانواده ها است و تعقیب موضوع تعطیلی غیر متعارفی که کسب درآمد و اقتصاد خانواده را به چالش بکشد و شرایط اقتصادی کشور را بحرانی تر کند کاری معقول به نظر نمی رسد.
اگر ایجاد نشاط آفرینی در جامعه را یکی از اهداف این لایحه دولت بدانیم، آیا صنعت گردشگری داخلی برنامه ای برای استقبال از ایده دولت دارد؟
صنعت گردشگری از روزهای تعطیل استقبال می کند ولی باید ببینیم چه قابلیت هایی برای عرضه به گردشگر داخلی داریم تا مردم بتوانند به نحو احسنت از روز تعطیل و اوقات فراغت خود استفاده کنند.
این چالش بعدی کشور است چون اگر تعطیلی ایجاد کنیم، برنامه ای برای پر کردن اوقات فراغت مردم نداریم!
در وضعیت فعلی هم عملا پنجشنبه ها بسیاری از مردم سر کار نمی روند و جاده های منتهی به شهر های شمالی کشورمان پر ترافیک است. در همین حد هم حضور در ترافیک راه ها بیشتر عمر سفر را می گیرد و خستگی جاده به تن مردم می ماند.
پنجشنبه را به روز های تعطیلی رسمی تقویم اضافه کردیم، حالا چه می خواهیم بکنیم؟! امروز مقصد گردشگر شمال است. سفر در مسیری پر ترافیک، خسته کننده و تهدید آمیز جز ایجاد استرس و روحیه ای دپرس شده حاصلی نخواهد داشت.
گردشگر از خانه اش به شمال کشور می رود و در ویلا ساکن می شود به تعبیری خانه به خانه می رود. با این سفر اوقات فراغت پر نمی شود و نشاطی ایجاد نخواهد شد. اگر اوقات فراغت ایجاد می کنیم باید قابلیت های سرویس دهی داشته باشیم تا این زمان با ارزش هدر نرود و بهره ای برای جامعه داشته باشد و ارزش خود را در گردونه اقتصادی کشور نشان بدهد.
مشکلات گردشگری داخلی زیر ساختی است یا با مسائلی پیچیده تر درگیر است؟ به طور کلی می توان برای پر کردن اوقات فراغت روی زیر ساخت های گردشگری حساب کرد یا نه؟
شاید به لحاظ زیرساختی مشکل خاصی نداشته باشیم یا به تعریفی دیگر مشکلی ملموس در حوزه زیر ساخت های گردشگری نداشته باشیم. ولی در قالب زیر پوستی و در حقیقت عملی این صنعت مشکلات فراوان است.
اگر هدف از اضافه کردن تعطیلات رسمی هفتگی نشاط آفرینی است باید زیرساخت های لازم برای حصول آن که ارتباط تنگاتنگی با صنعت گردشگری دارند فراهم شود.
زیر ساخت فقط به فیزیک عملیاتی و ساختار هیا فیزیکی بر نمی گردد. ما در حوزه گردشگری از وجود برنامه محرومیم. به طور مثال برگزاری رویدادها برای گذران اوقات فراقت و برنامه ریزی در حوزه ایمنی و امنیت محیطی ابزار های نرمی هستند که هنوز در صنعت گردشگری شناخته شده و مورد توجه نیستند. احداث هتل به گردشگری رونق نمی دهد بلکه وجود خدمات جانبی و برنامه های تفریحی و برنامه ریزی در حوزه سرگرمی و نشاط آفرینی است که جاذب گردشگر است ولی متاسفانه چنین خدماتی به عنوان پایه های اصلی ایجاد رونق در صنعت گردشگری لحاظ نمی شوند.
ما هنوز نمی دانیم هدف برنامه ریز چیست و مسیر فکری آینده جامعه خود را به چه سمتی سوق خواهیم داد؟!