با توجه به وجود سیستم سنتی بر روند خرید و فروش خودروی کشور امروز این بازار چه نسبتی با بورس کالا پیدا کرده است؟ به نظر شما مزایای این شیوه عرضه خودرو چیست؟
بورس کالا در مقایسه با بازار خودرو، وضعیتی روشن دارد. چهارچوب مشخص و قاعده پذیری در بورس کالا باعث می شود عرضه خودرو در این مسیر مناسب ارزیابی شود.
بازار خودرو به گونه ای است که تکلیف عرضه و تقاضا روشن نیست. سیستم تولید و توزیع اشکالات زیادی دارد. دلالی لجام گسیخته ای بر این بازار حکمرانی می کند. در مقابل این وضعیت شفافیت بورس قابل تقدیر است.
بازار سنتی خودرو، ورودی و خروجی را نشان نمی دهد. خودروساز نتوانست شفافیت را در نمایندگی های فروش اش ایجاد کند. خودروساز از پس زیر مجموعه اش بر نمی آمد. ویژگی بورس کالا شفافیت است. ورودی و خروجی مشخص است و قابلیت رصد کردن وجود دارد.
بازار سنتی یعنی دلالی که در گاراژ بزرگی 200 تا 300 خودرو دارد. دست به دست کردن خودرو بین دلال ها، نمایشگاه ها و مردم باعث افزایش قیمت خودرو شده است.
عرضه خودرو در بورس کالا شرایط خوبی برای تولید کننده ایجاد می کند. تولید کننده زیان ده درامد خوبی به دست می آورد و می تواند از این مسیر خود را بازسازی کند و وضعیت بهتری در تولید داشته باشد.
اگر نمی توانیم مکانیسم روشن و شفاف تری برای عرضه خودرو پیدا کنیم کار در حوزه خودرو مشکل می شود. عرضه به حدی نمی رسد که شاهد متناسب شدن قیمت ها باشیم. بورس کالا می تواند شرایط بهتری برای بازار خودرو فراهم کند.
در شرایطی که نرخ دلار صعودی می شود هیچ کسی نمی تواند جلوی بالا رفتن قیمت ماشین را بگیرد.
از طرفی ماشین کالایی مورد نیاز مردم است. تولید خودرو در اقتصاد نقش بازی می کند. با بالا رفتن نرخ دلار یک کالای مصرفی که اینچنین نقدینگی را به خود جذب می کند اقتصاد را به هم می زند و خود به خود در ایجاد تورم نقش دارد.
ما نیاز داشتیم که فرمولی برای قیمت خودرو ایجاد کنیم. بورس کالا راه حل است. زیرا روش منصفانه تری برای فروش خودرو است.
بازار خودروی چه نگاهی نسبت به عرضه این محصول در بورس کالا دارد؟ آیا سیستم دلالی می تواند وارد این مجموعه شود؟
سال ها کار کردن در حوزه خودرو من را به این یقین رسانده که بازار خودرو دست دلال ها است. بازار عملا در اختیار این گروه است. دلالی خودرو رفتار منصفانه ندارد و منافع مردم و کشور در تفکر و عملکرد آن ها جایگاهی ندارد.
دلال ماشین را 300 میلیون می خرد و 600 میلیون می فروشد، بدون اینکه زحمتی کشیده باشد یک شبه 300 میلیون تومان سود می کند. الگو های قبلی و قیمت گذاری دستوری نمی توانست سدی در برابر این سود های کلان و شبکه دلالی ایجاد کند.
نمی توانید از رفتار این گروه سر دربیاورید. زیرا ردی را به جا نمی گذارند. جای سوال دارد چرا نمی توانیم در جابجایی پول رد سیستم دلالی خودرو را شناسایی کنیم؟! و یا شاید آن ها زورمند بودند و ما قادر به مقابله با آن ها نبودیم.
به نظر می رسید دلال بازی به فرهنگی در این حوزه تبدیل شده و رویه ای شده که در جامعه و در بازار خودرو مورد پذیرش قرار می گیرد.
در چنین شرایطی راهکار عرضه خودرو در بورس کالا ورودی و خروجی شفافی دارد. شاید دلالی وارد این فضا هم بشود ولی تا بخواهند ورود کنند و از مسیر جدید سر دربیاورند، این روش نسبتا بازار را کنترل کرده است و نتیجه اش را نشان داده است.
نباید منکر این حقیقت شد که دلال ها در بورس هم فعالیت خواهند کرد ولی بورس از هر نظر شفاف تر از بستر قبلی فروش خودرو است. البته مکانیسم های نظارتی باید قوی تر کار کنند. امیدوارم آن زمان از نظر نرخ ارز هم به ثبات برسیم و خودرو ساز خود را به روز رسانی کند و وضعیت تولید بهتر شود.
امروز با توجه به نرخ ارز و این نکته که همچنان بهترین و مهمترین قطعات خودرو خارجی است و توان تولید آن ها را نداریم یا نمی خواهیم در آن بخش ها کار کنیم، به روشی نیازمند بوده و هستیم که افسار قیمت خودرو را بکشیم.
مساله کیفیت تولید خودرو داخلی دهه ها محل بحث و انتقاد بود آیا عرضه خودرو در بورس کالا با حذف حاشیه سود بازار می تواند تاثیری بر کیفیت این تولید داشته باشد؟
تولید خودرو در بسیاری از کشور های دنیا به صرفه نیست. رقابت در بازار خودروی بین الملل آنچنان تنگاتنگ است که بسیاری از کشور ها به طرف تولید خودرو نمی روند.
غول های این صنعت در دنیا دائما در حال بروز رسانی تولیدات خود هستند و رقابت با آن ها کار دشواری است.
در این وضعیت خودروساز ایرانی زیان ده بود و قدرت بروزرسانی تولید اش را نداشت. عرضه خودرو در بورس کالا با درامدی که نصیب خودروساز می کند این امکان را می دهد که کیفیت تولید را بالا ببرد.
در چنین وضعیتی بالا رفتن قیمت تولیدات فعلی منطقی نیست. وقتی از بازار ارز یا طلا صحبت می کنیم این بازار ها در دنیا برای سرمایه شناخته شده است، ولی بازار خودرو در جهان بازار جذب نقدینگی نیست. نگاه داخلی به خودرو عجیب است و مردم برای حفظ ارزش پول خود به سمت خرید خودرو می روند و ناخود آگاه بر آتش می دمند.
در دنیا در هر جا که اقتصاد در حال رشد است و به سرمایه گذاری نیاز است ارزش دلار بالا می رود. و وقتی ریسک بالا باشد ارزش طلا بالا می رود. اما در هیچ کجای دنیا نمی توان دید برای حفظ ارزش پول مردم، خودرو خریداری کنند. خودرو کالایی مصرفی است و برای استفاده خریداری می شود.
در دنیا خودرو کالای سرمایه ای نیست، عرضه خودرو در بورس کالا باید این فرهنگ را ایجاد کند که خودرو کالای مصرفی است نه کالای سرمایه ای.