ستاره صبح - الهام صالحی: شورای کار در ماه های گذشته خط فقر را 18.5 میلیون تومان برای یک خانوار 4 نفره در تهران محاسبه کرد. پس از آن چند اقتصاد دان خط فقر را حدود 32 تا 36 میلیون تومان در ماه برای هر خانوار 4 نفره محاسبه کردند. وزارت کار روز گذشته بر اساس برآوردها نرخ فقر یک خانوار ۴نفره در سال ۱۴۰۰ برابر ۴میلیون و ۵۴۱هزار تومان و در سال ۱۴۰۱ برای کل کشور و تهران به ترتیب برابر ۷.۷ و ۱۴.۷ میلیون تومان اعلام کرد. این در حالی است که کمترین حقوق برای کارگران و بیمه شدگان حدود 6 میلیون تومان است که نشان می دهد بیش از 50 درصد مردم زیر خط فقر قرار دارند.
به گزارش ایلنا، در جدیدترین گزارش از مجموعه گزارش‌های فقر، پایش فقر در سال ۱۴۰۰ توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر شد. در این گزارش آمده: سال ۱۴۰۰ با تورم بالا آغاز شد اما در ماه‌های انتهایی سال روند کاهشی داشت. با این حال با وجود کاهش تورم در سال ۱۴۰۰ همچنان نرخ تورم در اقتصاد ایران بسیار بالاتر از روندهای بلندمدت آن قرار داشته و اقتصاد در وضعیت ناپایداری قرار دارد.
خط فقر برای سال ۱۴۰۱ بر اساس برآوردها به طور متوسط در کل کشور به طور سرانه ۲.۸۵ میلیون تومان برای خانوار چهارنفره در حدود ۷.۷ میلیون تومان است. این عدد برای خانوار چهارنفره و سه‌نفره در شهر تهران برای سال ۱۴۰۱ در حدود ۱۴.۷ و ۱۱.۹ میلیون تومان برآورد می‌شود.
هزینه‌ی سرانه به قیمت‌های حقیقی در سال ۱۴۰۰ بر اساس داده‌های هزینه و درآمد خانوار نسبت به سال ۱۳۹۹ در حدود ۷.۷ درصد رشد را نشان می‌دهد. یعنی مصرف حقیقی خانوار در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ افزایش یافته که می‌تواند ناشی از افزایش اندک در وضعیت رفاهی باشد. همین موضوع باعث شده تا روند افزایشی نرخ فقر که سال ۱۳۹۷ آغاز شده بود متوقف شده و مقدار آن از حدود ۳۱ درصد در سال ۱۳۹۹ به حدود ۳۰ درصد در سال ۱۴۰۰ برسد و جمعیت فقرا با حدود ۷۰۰ هزار نفر کاهش به زیر ۲۶ میلیون نفر برسد.
کاهش کالری دریافتی
همچنین در سال ۱۴۰۰ خط فقر سرانه‌ی متوسط کشوری با رشد حدود ۵۰ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۹، به میزان حدود یک میلیون و هفتصد هزار تومان رسیده است. بر اساس داده‌های هزینه درآمد خانوار می توان میزان کالری و سرانه مصرف گروه‌های غذایی را نیز محاسبه نمود. کالری دریافتی از سال ۱۳۹۰ به بعد روند نزولی داشته و میانه‌ی کالری دریافتی از سال ۱۳۹۷ به بعد پایین‌تر از مقدار مورد نیاز است. در سال ۱۴۰۰ روند کاهشی کالری دریافتی متوقف شده و تقریبا ثابت مانده است. میزان مصرف گوشت قرمز در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ افزایش داشته است.
افزایش شکاف فقر
در مجموع بررسی کالری دریافتی و مصرف کالای اساسی، تقریبا ثبات بین دو سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ را نشان می‌دهد. رشد حقیقی هزینه (درآمد) کمتر از متوسط کشور برای دهک های اول و سوم و رشد اسمی هزینه‌های خانوار در چهار دهک اول کمتر از رشد خط فقر، نشانه‌هایی از عدم بهبود وضعیت رفاهی دهک‌های کم درآمد جامعه در سال ۱۴۰۰ می‌باشد، بطوریکه با وجود کاهش اندک در میزان نرخ فقر، شکاف فقر نسبت به سال ۱۳۹۹ تا حدودی افزایش داشته است.
شاغلین دهک اول فقط ۱۲ درصد بیمه هستند
بر اساس جدیدترین گزارش پایش فقر سال ۱۴۰۰، شاغلین دهک اول بیشتر است اما فقط ۱۲ درصد بیمه هستند.
به گزارش اقتصاد آنلاین، هرچه دهک درآمدی کمتر است، تعداد خانوارهای دارای عضو شاغل بیشتر است. یعنی در دهک‌های پایین درآمدی وابستگی معیشت خانوار به درآمد حاصل از شغل بیشتر است و از دست رفتن شغل اثر بیشتری بر روی معیشت خانوار نسبت به دهک‌های بالایی دارد.
همچنین هر چه به سمت دهک‌های بالایی حرکت می‌کنیم، خانوارهای بیشتری دارای شغل رسمی هستند. به طوری که در دهک اول در حدود ۶۳ درصد از خانوارهای دارای عضو شــاغل، بیمه پرداز نیســتند.
این موضوع نشان می‌دهد با فرض بیکار شدن شــاغلین غیررسمی (و نه تغییر شــرایط از کارگر بیمه نشـده به کارگر بیمه‌شده) با احتمال بیشــتری فقرا مشاغل خود را از دست داده‌اند. از طرف دیگر در صورتی که به جای از دست رفتن شغل غیررسمی، تبدیل از مشاغل غیررسمی به رسمی صورت گرفتــه باشــد، می‌توان امیدوار بود که بخشــی از دهک‌های پایین درآمدی که با احتمال بیشــتری صاحبان مشاغل غیررسمی هستند، مشاغل پایدارتری یافته و درنتیجه بهبود در وضعیت معیشت داشته باشند.