هاشم اورعی درباره ناترازی تولید و مصرف گاز در کشور و تبعات آن بر تأمین سوخت نیروگاهها، صنایع و پتروشیمیها با اشاره به جایگاه گاز و نقش و اهمیت آن در سبد انرژی کشور اظهار داشت: در حال حاضر ۷۵ درصد از انرژی مصرفی کشور از طریق گاز تأمین میشود و این یعنی اینکه سبد انرژی کشور خوب تعریفنشده و نامطلوب است و دلیل آن نیز وابستگی زیاد به این حامل انرژی خاص و امنیت پایین در حوزه انرژی است.
وی افزود: در حال حاضر ۳۷ درصد از متوسط سالانه گاز کشور در بخش خانگی و تجاری، ۳۳ درصد نیروگاهی و ۳۰ درصد باقیمانده در بخش صنایع و حملونقل مصرف میشود. از ۳۳ درصد گاز کشور که به مصرف بخش نیروگاهی میرسد ۸۴ درصد برق کشور را تولید میکند و این بدان معناست که نهتنها در بخش انرژی وابستگی داریم بلکه در بخش برق هم تکیه ما به گاز زیاد است، درنتیجه به محض اینکه احساس کمبود گاز داشته باشیم بلافاصله مشکل کمبود برق هم داریم.
استاد دانشگاه صنعتیشریف بابیان اینکه در ۷ ماهه اول سال جاری گاز تحویلی به نیروگاهها نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲.۵ درصد کاهش پیداکرده است، گفت: شاید در نگاه اول این عدد زیاد نباشد، اما ازآنجاییکه وابستگی برق کشور به گاز زیاد است اگر بخواهیم همین ۲.۵ درصد کاهش را از طریق نفت گاز و نفتکوره تأمین کنیم باید یا ۸۱ درصد نفت گاز یا ۲۰ درصد نفتکوره تحویلی به نیروگاهها را اضافه کنیم و این ۸۱ درصد افزایش تحویل نفت گاز به نیروگاهها یعنی سوختی برای حملونقل جادهای باقی نمیماند. همچنین برای نفتکوره مشکل حملونقل خواهیم داشت، بنابراین چالشها همچنان سنگینتر میشود.
نبود امکان صادرات گاز
وی با اشاره به گزارش مکتوب کمیسیون انرژی به هیئترئیسه در مهرماه سال جاری، خاطرنشان کرد: طبق این گزارش فقط در پارس جنوبی روزانه ۲۸ میلیون مترمکعب کاهش تولید داریم و در سال ۱۴۱۰ ناترازی روزانه ۴۰۰ میلیون مترمکعب خواهد بود یعنی بیش از ۵۰ درصد کل مصرف امروزمان کسری خواهیم داشت. به گفته وزیر نفت ناترازی روزانه زمستان امسال هم ۲۴۰ میلیون مترمکعب است، در این شرایط به دو دلیل نباید حرفی از صادرات گاز بزنیم، زیرا ما نهتنها مازاد نداریم بلکه کمبود داریم دوم اینکه زیرساخت لازم را برای صادرات نداریم پس صحبت اینکه برای زمستان امسال به اروپا گاز صادر کنیم با هیچ منطقی سازگار نیست.
کاهش مصرف انرژی در جهان
اورعی بابیان اینکه در اثر سیاستهای ابلاغی و اجراشده در دنیا روند مصرف انرژی کاهشی شده، گفت: یعنی هرروز اقداماتی در دستور کاردارند که میزان مصرف انرژی برای مقدار مشخصی ارزش افزوده کم شود، وقتی به دوره ۲۰ ساله (۲۰۱۹-۲۰۰۰) نگاه میکنیم متوسط کاهش شدت مصرف انرژی ۲۴ درصد بوده و ماکزیمم متعلق به ایرلند با ۵۸ بوده، اما در همین دوره در ایران ۴۲.۵ درصد شدت مصرف انرژی برای فعالیت مشخص افزایش پیداکرده است، ما در این معیار افزایش مصرف انرژی در دنیا شاگرد اولیم، یعنی اینکه اصلاً صحبتی از بهرهوری انرژی در کشور به معنای واقعی وجود ندارد اگر هم قانون یا حرفی زده میشود در حد حرف است، چون نتایج واضح است.
نیاز پارس جنوبی
به ۲۰ میلیارد دلار سرمایه
وی با اشاره به راهکارهایی که کمیسیون انرژی مجلس برای کنترل مصرف ارائه داده گفت: طبق آنچه کمیسیون اعلام کرده فقط در پارس جنوبی برای اینکه جلوی کاهش تولید را بگیریم باید ۲۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری کنیم، معاونت راهبردی انرژی در ریاستجمهوری تشکیل شود، کمیته ملی کاهش گازهای گمشده تشکیل شود، صندوق بهینهسازی انرژی و محیطزیست ایجاد شود، همه این راهکارها نشان میدهد که ما هنوز نمیدانیم که چه کاری باید انجام دهیم. زیرا این پیشنهادها به معنای ایجاد میز جدید است، درحالیکه ما کمبودی در این زمینه نداریم.
هشدار ۸۸ را جدی نگرفتیم
وی گفت: طبق یک بررسی در سال ۸۸ هشدار دادهشده بود که از سال ۱۴۰۰ به بعد به ناترازی فزاینده میرسیم و اکنون بعد از ۱۳ سال نه در وزارت نیرو و نفت بلکه در مجلس امر بدیهی را در یک ماه باقیمانده به زمستان ارائه میدهند و متأسفانه تمام سعی وزارت نفت نیز همچنان تأمین گاز و تولید است و آن هم نه افزایش تولید بلکه جلوگیری از کاهش تولید که نقش مؤثری در بهینهسازی مصرف نداشته و ندارد.
راهکار؛ اصلاح اقتصاد انرژی
وی بیان داشت: اقدامات برای عبور از شرایط جاری انرژی اینکه اقتصاد انرژی در کشور اصلاح شود، مادامی که متوسط میزان پرداختی گاز خانوار ۳۵ هزار تومان و تقریباً رایگان است، بهینهسازی بیمعنی است، انرژی باید به سمت قیمت واقعی برود و از قشر آسیبپذیر نیز به طرق مختلف حمایت شود. نمیتوان گاز را با قیمت کم در اختیار مردم قرارداد و انتظار بهینهسازی مصرف داشته باشیم.
ضرورت استفاده از سرمایه و فناوری روز جهان
این کارشناس حوزه انرژی یادآور شد: کشور همسایه ذخایر مشترک گاز را میبرد و میزان برداشت ما از ذخایر مشترک ۲ درصد قطر بوده است. ما به سرمایهگذاری سریع و زیاد و به فناوری روز دنیا نیاز داریم. همه اینها درگرو برقراری ارتباط با جهان است ما باید به جهان برگردیم، تا بتوانیم خودمان را به سرمایه و فناوری روز جهان وصل کنیم، تا در سالها و دهههای آتی اقدامات را به جای ابتدایی واصلی برسانیم.