اعمال هشتمین بسته تحریمی اتحادیه اروپا علیه روسیه از روز پنجشنبه ۶ اکتبر لازم‌الاجرا و آغاز شد. در این بسته، تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری جدیدی علیه روسیه اعمال شده و بر فهرست توقیف دارایی‌ها و ممنوعیت سفر مقامات روس افزوده شده است.
اتحادیه اروپا جدیدترین و هشتمین دور تحریم‌ها علیه روسیه را در واکنش به الحاق چهار استان اشغالی اوکراین توسط مسکو به خاک روسیه، اعمال می‌کند.
روسیه که در سال ۲۰۱۴ میلادی شبه جزیره کریمه اوکراین را به دنبال برگزاری یک همه‌پرسی ضمیمه خاک خود کرد اخیرا سناریوی مشابهی را در استان‌های دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپوریژیا تکرار و این مناطق اوکراین را به خاک خود ضمیمه کرد.
ممنوعیت انتقال تمام فرآورده های نفتی روسیه
در هشتمین بسته تحریمی اتحادیه اروپا علیه روسیه که با هدف افزایش فشار بر اقتصاد و تضعیف توانایی نظامی این کشور تنظیم شده است، در کنار اقدام‌های اقتصادی، محدودیت‌‌هایی علیه افراد و همچنین ایجاد مبنائی برای اعمال سقف قیمتی بر صادرات نفت روسیه وجود دارد.در چارچوب هشتمین بسته تحریمی اتحادیه اروپا علیه روسیه، از دسامبر ۲۰۲۲ انتقال نفت خام روسیه به کشورهای ثالث از طریق دریا، ارائه خدمات فنی و تأمین مالی این کار ممنوع خواهد بود. همچنین از فوریه ۲۰۲۳ انتقال تمام فرآورده‌های نفتی روسیه به کشورهای ثالث و ارائه خدمات فوق ممنوع خواهد بود.بر اساس تحریم‌ها و محدودیت‌های جدید، معافیتی موسوم به «قیمت حداکثری» برای انتقال نفت و محصولات نفتی روسیه اعمال خواهد شد. از همین رو اگر نفت روسیه به مبلغ کمتر از سقف تعیین شده به فروش برسد، برای انتقال آن خدمات مختلفی ارائه خواهد شد.تحریم‌های جدید همچنین ممنوعیت واردات کالاها از جمله محصولات فولادی، سنگ‌ها و فلزات گرانبها، پلاستیک، منسوجات، چرم، سرامیک و سیگار از روسیه به کشورهای عضو اتحادیه اروپا را گسترش داده است.
هدف هشتمین بسته تحریم علیه روسیه
محدودیت‌های صادراتی اضافی علیه مسکو، بخش دیگری از این بسته جدید تحریمی اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهند که هدفش «کاهش دسترسی روسیه به موارد نظامی، صنعتی و فناوری» است.بر اساس بسته جدید تحریمی اتحادیه اروپا، فروش و تأمین تجهیزات نظامی و قطعات یدکی آنها به روسیه ممنوع است. ممنوعیت فروش «مواد شیمیایی، اقلام مورد استفاده در بخش هوانوردی و قطعات الکترونیکی خاص» به بخش دفاعی و امنیتی روسیه، در هشتمین بسته تحریمی جدید اروپا علیه مسکو گنجانده شده است.
چه افرادی شامل تحریم های روسیه می شوند؟
با گسترش فهرست تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه، نمایندگان بخش دفاعی روسیه، افراد مرتبط با انتشار «اطلاعات نادرست» درباره جنگ اوکراین و همچنین افراد و موسساتی که در برگزاری همه‌پرسی الحاق برخی از مناطق اوکراین به روسیه نقش داشتند، وارد این فهرست شدند.بنا به هشتمین بسته تحریمی اتحادیه اروپا علیه روسیه، افرادی که تحریم‌های این اتحادیه علیه مسکو را نقض کنند یا روند دور زدن آن را تسهیل کنند، تحریم خواهند شد.بسته جدید تحریم‌های اتحادیه اروپا همچنین ارائه خدمات مرتبط با کیف پول‌های ارزهای کریپتو متعلق به شهروندان و مؤسسات روسی بدون توجه به ارزش آنها را ممنوع کرد.همچنین ارائه خدماتی از قبیل معماری، مهندسی، فناوری اطلاعاتی و مشاوره حقوقی به روسیه نیز از جمله محدودیت‌های مشمول هشتمین بسته تحریمی علیه این کشور است.
تولد پوتین
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز جمعه ۷ اکتبر ۷۰ ساله شد. اگرچه به مناسبت این روز پاتریارک کریل، رهبر کلیسای ارتدوکس روسیه در پیامی خطاب به او گفت «خدا شما را در قدرت قرار داده»، اما به نظر نمی‌رسد که این دیدگاه از سوی همه شهروندان روسیه تایید شود.پوتین برخلاف سالهای گذشته که تولدش را با انجام سفرهای خارجی، پیاده‌روی در سیبری یا بازی هاکی با افراد مشهور جشن می‌گرفت، این بار روز تولدش را در محل کارش گذراند و در نشستی در سن پترزبورگ با سران کشورهای مستقل مشترک‌المنافع تحت رهبری روسیه سپری کرد.پوتین در حالی ۷۰ ساله شده که در مقابل خود، طوفانی را می‌بیند که ساخته و پرداختۀ خودش است. ارتش او در اوکراین شکست‌های تحقیرآمیزی متحمل شده؛ صدها هزار روس در حال فرار از دستور بسیج عمومی او هستند و نظامیان او علنا به رهبران نظامی این جنگ توهین می‌کنند.واکنش او به این تحولات این بوده که برای حفاظت از دستاوردهای روسیه در اوکراین، بارها قدرت‌های مقابل را به استفاده از سلاح هسته‌ای تهدید کند؛ تهدیدی وحشتناک که در صورتی عملی شدن، ادعای «برقراری ثبات» که او بارها در جریان حکومت ۲۲ سالهای تکرار کرده را بر باد خواهد داد.آندی کولسنیکوف، پژوهشگر ارشد مرکز کارنگی در این باره می‌گوید: «این واقعاً لحظه سختی برای پوتین است، اما او نمی‌تواند دیگران را متهم کند؛ این کار را خودش انجام داده است.»
مکانیزم «خود تخریبی»
پوتین با به راه انداختن جنگ فاجعه‌بار در اوکراین، یعنی بزرگترین درگیری نظامی اروپا از زمان جنگ جهانی دوم، یک قرارداد اجتماعی نانوشته را نقض کرد؛ قراردادی که بر اساس آن روس‌ها بطور ضمنی پذیرفته بودند در ازای داشتن رفاه نسبی و ثبات داخلی، از آزادی‌های سیاسی بوجود آمده پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی چشم‌پوشی کنند.میخائیل زیگار، روزنامه‌نگاری که ارتباطات زیادی با نخبگان کرملین داشته و کتابی پرفروش نیز درباره پوتین و اطرافیانش منتشر کرده، می‌گوید که این حمله نه تنها برای مردم بلکه برای نزدیک‌ترین افراد به پوتین نیز غافلگیر کننده بود. او می‌گوید: «همه آنها در شوک فرو رفتند. هیچکدام از آنها نمی‌خواست چنین وضعیتی را ببیند زیرا با ادامه این وضع، همه چیز را از دست خواهند داد و آنها به خوبی می‌دانند که جایی برای فرار ندارند.»استانیسلاو بلکوفسکی، یک مشاور سیاسی قدیمی با ارتباطات گسترده در میان اعضای طبقه حاکم نیز این تهاجم را یک مکانیزم «خود تخریبی» برای پوتین، رژیم او و فدراسیون روسیه توصیف می‌کند.
الحاق چهار منطقۀ اوکراین
به خاک روسیه
از نظر او، اقدام پوتین در صدور فراخوانی برای بسیج نیروهای ذخیره و الحاق چهار منطقۀ اوکراین به خاک روسیه نیز اقدامات عجولانۀ دیگری بودند که از سوی پوتین و در واکنش به عقب نشینی‌های مکرر ارتش روسیه زیر ضربات نیروهای اوکراینی مسلح به سلاح‌های غربی انجام شد و فقط اوضاع را بدتر کرد.به گفتۀ او، صدور این فراخوان نه‌تنها بر هرج و مرج‌ها افزود و بسیاری را مجبور به فرار از کشور و هجوم به کشورهای همسایه کرد، بلکه ارتش را نیز که پیش از این با کمبودهای تدارکاتی زیادی روبرو بود، در سازماندهی و آماده سازی سربازان تازه وارد ناتوان‌تر کرد. به همین دلیل است که اخبار دریافتی از داخل روسیه نشان می‌دهد به بسیاری از سربازان تازه وارد گفته شده که کیت‌های پزشکی و سایر وسایل اولیه را خودشان بخرند و در حالی که منتظر اعزام به جبهه هستند، روی زمین بخوابند.استانیسلاو بلکوفسکی معتقد است که دستور بسیج عمومی، پایگاههای اصلی حمایت از پوتین را نیز تضعیف و زمینه را برای تحولات سیاسی احتمالی در آینده فراهم کرده است؛ زیرا «بعد از صدور فرمان بسیج عمومی، دیگر نمی‌توان به کسی توضیح داد که سیستم او همچنان دارای ثبات است».
رقابت بر سر قدرت
شکست‌های پی در پی در اوکراین همچنین باعث شد که انتقادات بسیاری بطور علنی علیه برخی از ارشدترین مقامات نظامی روسیه مطرح شود و کرملین نیز کاری برای متوقف کردن این انتقادات انجام نداد.این گمان مطرح است که سکوت کرملین در این باره، احتمالا نشانۀ قصد پوتین برای ایجاد تغییرات عمده در بالاترین مقامات کشور و احتمالا سرزنش مقامات ارشد نظامی به عنوان عاملان وقوع شکست‌ها باشد. بلکوفسکی می گوید: «اختلاف میان گروههای قدرتمند اطراف پوتین نیز می‌تواند سیستم را بی‌ثبات کند و کنترل پوتین بر اوضاع کشور را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.»این وقایع در حالی روی می‌دهد که پوتین پیش از این بارها حکومت آشفتۀ سلف خود بوریس یلتسین را سرزنش کرده و «دوران زوال» خوانده بود.
تاکتیک پوتین برای خروج از بحران
از نظر بلکوفسکی، پوتین امیدوار است از اهرم انرژی به عنوان یک «ابزار فشار» در مقابل غرب استفاده کند و به کمک روش‌هایی از جمله کاستن از صدور گاز به اروپا و انعقاد توافقی با اوپک برای کاهش تولید نفت، قیمت‌ها را بالا ببرد و بر ایالات متحده و متحدانش فشار بیاورد. تا به این ترتیب غرب به طور ضمنی وضعیت موجود در اوکراین را بپذیرد، همکاری‌های انرژی با روسیه را از سر بگیرد، تحریم‌های فلج کننده را لغو و دارایی‌های روسیه را آزاد کند.پوتین همچنین در تلاشی بی‌پرده برای وادار کردن اوکراین و متحدان غربی‌اش به عقب‌نشینی، تهدید کرده که از «همه ابزارهای موجود» برای دفاع از سرزمین‌های تازه الحاق شدۀ اوکراین استفاده خواهد کرد.