به نظر شما حضور رئیس در نشست سازمان ملل می تواند گره برجام را باز کند؟
رئیسی در شرایطی برای حضور در اجلاس سالانه سازمانملل به نیویورک رفته است که در این نشست سران مهم جهان خودشان را به مقر سازمان ملل خواهند رساند. اتحادیه اروپا قصد دارد از فرصت حضور سران کشورها استفاده کند تا در نشست های دوجانبه و چند جانبه کشورها را به تحریم روسیه قانع کند.یکی از دلایل حضور گسترده سران کشورها به همین دلیل است. اینگونه فرصت ها در فضای بین الملل کمتر پیش می آید تا مقامات جهان بتوانند بدون بهانه با هم گفتگو کنند.در واقع یکی از مشکلات مذاکرات هستهای این است که مسئولان آژانس بینالمللی هستهای دائما در حال پیغام آوردن و پیغام بردن هستند. اما نیویورک میتواند مجالی برای کشورها باشد تا دور یک میز بنشینند و بیواسطه باهم گفتوگو کنند.
اینکه رئیسی تاکیید کرده که با بایدن ملاقاتی نخواهد داشت به نظر شما به روند دیپلماسی لطمه نخواهد زد؟
اگر رئیسی این اظهارنظر را نمیکردند، بازهم معلوم بود، روسایجمهوری ایران و آمریکا حتی از نزدیکی یکدیگر هم رد نخواهند شد.
بنده معتقد هستم حتی اگر رئیس جمهور موضوع عدم دیدار با رئیس جمهور آمریکا را مطرح نمیکرد بازهم بعید بود که بایدن و رئیسی حتی در راه پله های سازمان ملل یکدیگر را ببینند.علت اصلی مسکوت ماندن پرونده توافق هسته ای همین موضوع است که دو طرف درگیر یعنی آمریکا و ایران حاضر نیستند که حتی برای دقایقی با یکدیگر ملاقات کنند.در واقع تخاصم و جدال تهران-واشنگتن یکی از مبهم ترین مسئله های نظام بین الملل است که ظاهرا نمی توان نقطه پایانی برای این تنش متصور بود.
در خبر ها آمده رئیسی با ماکرون دیدار می کند،به نظر شما او با سایر مقامات اروپایی نیز دیدار و گفتگو می کند؟
اگر یک نظام سياسي، اعتقادی به مذاکره، گفتوگو و تعامل نداشته باشد با موانع متعددی در دنیا روبرو خواهد شد.این رویکرد می تواند شرایطی را رقم بزند که سیاست گذاری های آینده را با دشواری رو به رو کند. در روابط بین الملل قانونی وجود دارد که «در سیاست دوست و دشمن دائمی نداریم» اما نحوه برخورد جمهوری اسلامی با آمریکا به گونه ای است که باید با مسئله تنش بین ایران و آمریکا کنار آمد و آن را امری همیشگی دانست. اما درباره دیدار رئیسی با مقامات اروپا امیدوارم وی پاسخ مثبتی به دعوتهای احتمالی جهت نشستهای دوجانبه بدهد. حتی میتوان گفت، اگر اروپاییها رغبتی از خود نشان ندادند، تیم دیپلماسی جمهوری اسلامی برای برقراری این نشست های دوجانبه باید تلاش کند. اینکه یک مقام دولتی اگر از فرصتها به نفع کشورش استفاده کند، نهتنها بد نیست، بلکه اقدامی قابل تمجید است.
با توجه به اینکه روحانی در حاشیه نشست های سازمان ملل دیدار های دوجانبه برگزار می کرد آیا رئیسی از این قاعده پیروی می کند؟
متاسفانه گروهی اصرار دارند که از برخی مسائل تابو بسازند و نگاهی رادیکالی به آن داشته باشند. هیچکس فراموش نمیکند، در روزهای حساس مذاکرات دولت قبل چه رفتارهای تحریککنندهای انجام میشد و همنوا با بدخواهان نظام چه کارهایی صورت میگرفت. در واقع دستهای هستند که حضورشان در قدرت را نسبت به مصلحت عمومی ارجح میدانند و کاری هم به این ندارند که کارهایشان چه آسیبهای جدیای به مملکت و مردم میزند. بهنظر من رئیسی با در نظر گرفتن سختی این روزهای مردم، در نیویورک باید تلاش کند تا بلکه توافق به ماههای بعد موکول نشود.
چشمانداز برجام در دولت رئیسی را چطور میبینید؟
فقط میتوان ابراز امیدواری کرد، این مشکل بزرگ رفع شود تا مردم بتوانند نفس راحتی بکشند. البته شواهد نشانگر این است که برجام هنوز زنده است. یعنی آمریکا بیتوجه به لابی اسراییل و مخالفتِ مخالفان داخلی، بنا دارد بعد از انتخابات کنگره مقدمات توافق را مهیا کند. در پایان امیدوارم، از جانب دولت ایران سیگنالی منفی درباره مذاکرات ارسال نشود.