بر اساس آمارهای موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، جمعیت دانشجویی در سال تحصیلی ۹۶-۹۵، چهار میلیون و ۷۳ هزار و ۸۲۷ نفر بود اما این آمار در سال تحصیلی ۹۷ -۱۳۹۶ به سه میلیون و ۶۱۶ هزار و ۱۱۴ نفر کاهش یافت. روند کاهشی جمعیت دانشجویی کشور در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ همچنان ادامه داشت و به سه میلیون و ۳۷۳ هزار و ۳۸۸ نفر رسید. تعداد دانشجویان کشور در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ نیز به سه میلیون و ۱۸۲ هزار و ۹۸۹ نفر کاهش یافت. آخرین آمار موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم که به تازگی منتشرشده، باز هم از کاهش جمعیت دانشجویی کشور سخن می‌گوید. بر این اساس، در سال تحصیلی ۹۹-۱۴۰۰ در دانشگاه‌های کشور سه میلیون و ۱۷۳ هزار و ۷۷۹ دانشجو داشتیم.
بیش‌ترین دانشجو در گروه علوم انسانی
بیش‌ترین دانشجو در گروه تحصیلی دانشگاه‌ها متعلق به علوم انسانی با یک‌میلیون و ۶۱۶ هزار و ۷۴۲ دانشجو در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ است. در رده‌های بعدی، علوم پایه با ۲۰۹ هزار و ۸۱ نفر، علوم پزشکی با ۲۴۹ هزار و ۱۳۱ نفر، فنی و مهندسی با ۷۶۲ هزار و ۳۴۱ نفر، کشاورزی و دامپزشکی با ۱۱۵ هزار و ۲۶۱ نفر و هنر با ۲۲۱ هزار و ۴۹۳ نفر قرار دارد. نمودار موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی نشان می‌دهد که ۵۱ درصد دانشجویان در علوم انسانی، ۲۴ درصد دانشجویان در فنی و مهندسی، هشت درصد دانشجویان در علوم پزشکی، هفت درصد در هنر، ۶ درصد علوم پایه و چهار درصد در کشاورزی و دامپزشکی مشغول به تحصیل هستند.
بیش‌ترین دانشجو در کدام مقطع؟
کنکور کارشناسی پر داوطلب‌ترین آزمون در مقایسه با کنکورهای کارشناسی ارشد و دکتری بوده و هست. گزارش آمار دانشجویان به تفکیک دوره‌های تحصیلی در کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری حرفه‌ای و دکتری تخصصی نشان می‌دهد در دوره کارشناسی، یک‌میلیون و ۹۸۱ هزار و ۵۰۰ نفر در حال تحصیل هستند. در رده‌های بعدی، کارشناسی ارشد با ۵۰۰ هزار و ۴۷۱ دانشجو، کاردانی با ۴۲۵ هزار و ۵۹۵ دانشجو، دکتری تخصصی با ۱۶۳ هزار و ۹۳۴ دانشجو و دکتری حرفه‌ای با ۱۰۲ هزار و ۲۷۹ دانشجو ایستاده‌اند. هم‌اکنون ۶۳ درصد جمعیت دانشجویی کشور در کارشناسی، ۱۶ درصد در کارشناسی ارشد، ۱۳ درصد در کاردانی، پنج درصد در دکتری تخصصی و سه درصد هم در دکتری حرفه‌ای مشغول به تحصیل هستند.
مردان گوی سبقت را از زنان ربودند
آمارهای تفکیکی موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی در سال‌های ۹۵-۱۳۹۴ تا ۱۴۰۰-۱۳۹۹ نشان می‌دهد جمعیت زنان دانشجو روی ۴۵ تا ۴۹ درصد نوسان دارد و این رتبه را از دست نداد. بر اساس آخرین سال تحصیلی ذکرشده یعنی ۱۳۹۹-۱۴۰۰، هم‌اکنون ۴۹.۱۸ درصد جمعیت دانشجویی را زنان با تعداد یک‌میلیون و ۵۶۰ هزار و ۸۶ نفر تشکیل می‌دهند. تعداد مردان نیز در این سال‌ها بین ۵۰ درصد تا ۵۴ درصد در نوسان بود اما در سال تحصیلی ذکرشده یعنی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ به ۵۰.۸۲ درصد و معادل یک‌میلیون و ۶۱۲ هزار و ۹۱۹ نفر رسید.
تعداد کم دانشجو در رشته‌های فنی و مهندسی
طبق آمارهای موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، در فاصله سال‌های ۹۶-۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰-۱۳۹۹، تعداد دانشجویان گروه تحصیلی فنی و مهندسی هم کاهش چشمگیری داشت. طبق این گزارش، در سال ۹۶-۱۳۹۵، گروه فنی و مهندسی یک‌میلیون و ۱۷۶ هزار و ۶۹۰ دانشجو داشت درحالی‌که در فاصله پنج سال، این تعداد به ۷۶۲ هزار و ۳۴۱ نفر کاهش یافت. این روند نزولیِ کاهش دانشجویان، گریبان گروه تحصیلی کشاورزی و دامپزشکی را هم گرفته است. جمعیت دانشجویی این گروه تحصیلی، از ۱۶۰ هزار و ۳۲۰ نفر در سال ۹۶-۱۳۹۵ به ۱۱۵ هزار و ۲۶۱ نفر در سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ نفر رسید.
تعداد دانشجویان دانشگاه‌های دولتی
در مجموعه دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ۲۲.۱ درصد دانشجویان معادل ۷۰۱ هزار و ۶۲۰ نفر در دانشگاه‌های جامع و تخصصی تحصیل می‌کنند. بخش اعظم دانشجویان در سایر زیرمجموعه‌های وزارت علوم مشغول به تحصیل هستند. بر این اساس، تعداد ۴۱۹ هزار و ۸۷۷ نفر معادل ۱۳.۲ درصد دانشجویان در دانشگاه پیام نور، در دانشگاه فرهنگیان ۷۸ هزار و ۴۴۳ نفر معادل ۲.۴ درصد، در دانشگاه علمی کاربردی ۲۲۷ هزار و ۸۱۶ نفر معادل ۷.۲ درصد و در دانشگاه فنی و حرفه‌ای ۱۷۰ هزار و ۷۱۷ نفر معادل ۵.۴ درصد تحصیل می‌کنند. دانشگاه‌های پیام نور، فرهنگیان، جامع علمی کاربردی و فنی‌وحرفه‌ای به عنوان دانشگاه‌های دارای مأموریت خاص شناخته می‌شوند. به گزارش خبر آنلاین، مؤسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی نیز تعداد ۲۵۷ هزار و ۲۲۹ نفر معادل ۸.۱ درصد دانشجو دارند. گروه آزمایشی علوم پزشکی را در کنکور به عنوان پر داوطلب‌ترین آزمون سراسر می‌شناسیم و هر سال حدود ۵۰۰ هزار داوطلب دارد. اما طبق آمار موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، هم‌اکنون رشته‌های علوم پزشکی که دانشجویانش قرار است در دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی لباس کادر درمان به تن کنند، فقط ۲۲۰ هزار و ۳۳۵ نفر هستند. درنهایت، تعداد ۲۸ هزار و ۳۵۶ نفر معادل ۰.۹ درصد دانشجویان در دانشگاه‌های سایر دستگاه‌های اجرایی مشغول به تحصیل هستند.