12 سپتامبر 2022
ام.ک.بهادراکوما دیپلمات برجسته سابق هند
برگردان و کوتاه‌سازی علی‌اصغر شهدی
[email protected]
نیویورک‌تایمز فاش کرده است که ایالات‌متحده اطلاعات حیاتی را با ارتش اوکراین به اشتراک گذاشته و در آماده‌سازی «ضد حمله» اخیر این کشور در نزدیکی خارکف شرکت داشته است.
دو راه برای نگاه کردن به خیزش اخیر ارتش اوکراین وجود دارد: یکی اینکه کی یف شکست سنگینی را به روس‌ها وارد کرده و آن‌ها را مجبور به عقب‌نشینی کرده است، یا اینکه سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا درنهایت از رقیق شدن نامحسوس خط مقدم روسیه در خارکف که در هفته‌های اخیر به‌عنوان بخشی از سازمان‌دهی مجدد نظامی به‌طرف دونباس در جریان بود مطلع و آن را با کی یف در میان گذاشته‌اند؛ اطلاعاتی که اوکراین با خوشحالی آن را دستمایه عملیات خود قرار داد.
گزارش نیویورک‌تایمز خوانش اخیر از این وضعیت را مورد تائید قرار داده است.
در طول خیزش اخیر اوکراین که قبل از آن به‌ندرت جنگی در منطقه خارکف وجود داشته است، تعجبی نبود که تمرکز روسیه بر بیرون کشیدن نیروهای باقی‌مانده در خط مقدم باشد. عملیاتی که تلفات کمی برای روسیه به دنبال داشته است.
نبرد برای دونباس همچنان اولویت شماره یک عملیات نظامی ویژه روسیه است. استقرار مجدد از جهت بالاکلیسکو-ایزیوم اکنون به‌جای تضعیف حمله در دونباس، همان‌طور که برخی از روزنامه‌نگاران غربی حدس می‌زنند، به‌طور قابل‌توجهی آن را تقویت می‌کند. این سردرگمی ناشی از افسانه باستانی ایزیوم است که این شهر «دروازه» به دونباس و دریای سیاه است.
دوم اینکه ایزیوم در منطقه‌ای پر درخت قرار دارد، جایی که نیروهای اوکراینی خود را مستحکم کرده بودند و حضور روسیه حتی قبلاً نیز مورد سؤال قرارگرفته بود. به زبان ساده، ادامه اشغال ایزیوم تنها باعث تضعیف بیشتر نیروی انسانی روسیه می‌شد.
با این اوصاف، شفاف‌سازی رویدادها در مسیر بالاکلیسکو-ایزیوم موجی از انتقادات را در داخل خود روسیه در مورد سوء مدیریت نادرست فرماندهی نظامی به راه انداخته است و حتی برخی از آن‌ها متوجه شخص پوتین بوده است. فرماندهی نظامی برای نشان دادن «نتایج» در عملیات دونباس تحت فشار قرار می‌گیرد. کافی است بگوییم، ممکن است برخی بازنگری در استراتژی روسیه تاکنون وجود داشته باشد که عملیات و جابجایی‌های سنگین بیشتر به گروه‌های شبه‌نظامی سپرده شود تا اینکه به نیروهای منظم نظامی وابسته باشد.
درواقع، منطقه خارکف تاکنون تا حد زیادی یک نمایش فرعی بوده است. این واقعیت که برنامه‌ای برای برگزاری همه‌پرسی در خارکف وجود نداشته است، گویای این حقیقت است.
پیشروی‌های هفته گذشته در مسیر بالاکلیسکو-ایزیوم به‌عنوان یک تقویت‌کننده بزرگ روحیه برای نیروهای مسلح اوکراین خواهد بود. این خود پیامدهایی را برای آینده به دنبال خواهد داشت. اولاً، کی یف تمایلی برای مذاکرات صلح نخواهد داشت. بیانیه تند وزیر دفاع اوکراین الکسی رزنیکوف در روز یکشنبه آستانه جنگ را تعیین می‌کند: «کیف پس از تخلیه تمام مناطق اوکراین - در محدوده 10 آذر 1380 (یک دسامبر 1991) حاضر به مذاکره است. گزینه دیگری برای اوکراین وجود ندارد.»
یعنی برنامه‌های فرماندهی نیروهای مسلح اوکراین، «آزادسازی» کامل تمام سرزمین‌های «اشغال‌شده» ازجمله دونباس و کریمه است و نه چیزی کمتر! جالب اینجاست که رزنیکوف این سخنان را در واکنش به اظهارات سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه مبنی بر اینکه مسکو مذاکره با اوکراین را رد نمی‌کند، بیان داشت؛ اما تأخیر بیشتر در مذاکرات صلح توسط کیف، امکان دستیابی به توافق را پیچیده‌تر می‌کند.
به گفته دانیلوف، دبیر شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین، کی‌یف در حال بررسی گزینه‌هایی برای پذیرش تسلیم روسیه و همچنین تقسیم آن به چند ایالت مناسب و کوچک است!
بلینکن در پاسخ به سؤال یک خبرنگار که در مورد «ضد حمله» اوکراینی پرسید، محتاطانه واکنش نشان داد و گفت: «بله ما یک به‌روزرسانی جامع در مورد ضد حمله دریافت کردیم... ما شاهد پیشرفت واضح و واقعی در زمین هستیم، به‌ویژه در منطقه اطراف خرسون، بااین‌وجود برای اظهارنظر زود است.»
ژنرال مارک میلی، رئیس و روسای ستاد ارتش ایالات‌متحده نیز در اظهارات خود در روز شنبه در مصاحبه با رادیو به‌طور قابل‌توجهی در مورد ضد حمله اوکراین محتاط بود. او گفت باید دید در چند هفته آینده چه اتفاقی می‌افتد. این‌یک کار دشوار است که اوکراینی‌ها انجام می‌دهند.»
درحالی‌که سازمان‌دهی مجدد نیروها در منطقه خارکف به نیروهای روسی این امکان را می‌دهد که توجه خود را بر کنترل کامل بر قلمرو دونتسک متمرکز کنند، به این معنا نیست که فرماندهی نظامی به خارکف پشت کرده باشد.
وزارت دفاع روسیه روز دوشنبه اعلام کرد که نیروهای هوافضا، نیروهای موشکی و توپخانه روسیه «به حملات با دقت بالا» به واحدهای اوکراینی و نیروهای ذخیره در منطقه خارکف ادامه دادند. نیروهای اوکراینی که قبلاً در مواضع مستحکمی در آن منطقه پر درخت قرار داشتند، اکنون پا به عرصه باز گذاشته و هدف حملات شدید هوایی، موشکی و توپخانه‌ای قرار گرفته‌اند.
وزارت دفاع روسیه روز شنبه اعلام کرد که تنها در سه روز گذشته بیش از 2000 جنگجوی اوکراینی در نزدیکی بالاکلیا و ایزیوم کشته شده‌اند. چند هزار سرباز دیگر نیز مجروح شده‌اند. با توجه به اینکه تخمین زده می‌شود که یک نیروی 15000 نفری اوکراینی در کل عملیات خارکف شرکت داشته باشد، این ضرر سنگینی به شمار می‌رود.