محمد رزاقی سیاهرودی، کارشناس امور مالیاتی

عدم پرداخت مالیات یا فرار مالیاتی موضوعی است که همواره در کشور وجود داشته و دارد.امروزه با گسترش ابزارهای نوین دیجیتالی می توان از کسانی که مالیات نمی دهند،مالیات گرفت.فرار مالیاتی یک موضوع مشخص با یک تعریف واحد نیست و هر نوع عدم اظهار درآمد را نباید به معنی فرار مالیاتی دانست. عدم ثبت نام به عنوان مودی مالیاتی، کتمان درآمد و ثبت هزینه‌ های غیر واقعی از انواع شایع فرار مالیاتی است. در کشور فرار مالیاتی انواع گسترده ای دارد که لازم است نگاهی از منظر جرایم اقتصادی به مساله کرد.در این خصوص نیاز به برخورد جدی وجود دارد. اما هر نوع فرار مالیاتی از مصادیق فساد اقتصادی نیست. باید در زمینه های فرار مالیاتی موارد فساد اداری و ضعف فرهنگ پرداخت مالیات را در نظر بگیریم.اکنون فضا برای فرهنگ سازی در این مورد فراهم است و امکان اینکه بودجه جاری کشور از محل درآمدهای مالیاتی تامین شود، وجود دارد. باید به نیازهای کشور توجه کرد. امروز دیگر نباید بشنویم که شرکت های صوری شناسایی شده و میزان بالایی از شرکت ها در کشور فرار مالیاتی دارند. اقتصاد به مالیات نیازمند است. فرار مالیاتی باید شناسایی و ماليات ها با هدف تامین بودجه مطالبه شوند. در خصوص تفکیک حساب های تجاری از حسای های غیرتجاری کار سختی پیش رو است. این کار قطعا منجر بر شفافیت مالیاتی خواهد شد. این اقدام یکی از مهمترین قدم ها در اصلاح نظام مالیاتی کشور است و ضرورت دارد. دریافت مالیات از حساب‌ هایی که گردش مالی بالایی دارند کمک بزرگی به اقتصاد کشور است. تاثیرگذاری زمانی خواهد بود که مثل کل کشور های جهان بر مبلغ و تراکنش حساب های تجاری مالیات تعیین شود. البته این کار نیاز به کلان داده ها و ایجاد زیرساخت دارد که در صورت انجام در جلوگیری از فرار مالیاتی بسیار موثر واقع خواهد بود. در این مسیر باید با جدیت سامانه مودیان مالیاتی را دنبال کرد. این سامانه از نیازهای اساسی دولت است. در شرایط کنونی اقتصادی این سامانه به میزان قابل توجهی جلوی فرار مالیاتی را خواهد گرفت.

مالیاتی نیازمند شفافیت است و به دلیل نبود سامانه و نبود داده‌ های اطلاعاتی، نظام مالیاتی با مشکلات بسیاری رو به رو است و این موضوع نظام مالیاتی را با مشکل مواجه کرده و کارآمدی آن را زیر سوال برده است.به عقیده نویسنده با فرهنگ سازی و اعتماد سازی می توان به تدریج درآمدهای مالیاتی را جایگزین درآمدهای نفتی کرد.