مسعود دانشمند- اقتصاددان
شفافیت یکی از هشت مولفه حکمرانی خوب در جهان است. شاخص شفافیت بودجه نویسی و هزینه آن هم از ارکان شفافیت است. تا جایی که ادعای هر نوع اصلاحات نهادی و ساختاری در اقتصاد کشور بدون شفافیت در بودجه و عدم محاسبه پذیر بودن بودجه میسر نیست.
تهیه گزارش های بودجه ای و انتشار آن برای عموم مردم یکی از ضروریات نهضت شفافیت توسط دولت است. متاسفانه شفافیت بودجه در کشورمان منحصر در تنظیم بودجه سالانه توسط دولت و تقدیم آن به مجلس است و بعد از این مرحله کمتر گزارشی درباره بودجه منتشر می شود یا اگر حرکتی در جهت شفافیت انجام می شود، گزارش به صورت عمومی منتشر نمی شود و در اختیار مردم قرار نمی گیرد.
همچنین متاسفانه سواد بودجه ای در بین شهروندان جامعه کم است و افراد نخبه و مطالبه گر نیز به اطلاعات جامع و به هنگام دسترسی ندارند و امکان مشارکت معنادار برای عموم شهروندان فراهم نیست و پاسخ کافی هم از دولت ها وجود ندارد.
نبود شفافیت در هزینه های دولت و عدم کشف هزینه های نا متعارف یا اتلاف منابع، زمینه هاي فساد را تقویت می کند.
براساس ارزیابی های صورت گرفته کشورهای توسعه یافته معمولا شفافیت بیشتری در بودجه دارند و نسبت ماناداری در این خصوص بین کشورهای توسعه یافته و کشورهای توسعه نیافته وجود دارد.
مشکل اصلی، تولید اطلاعات یا عدم توانایی در تولید آن نیست، مشکل اصلی عدم تمایل دولت ها برای انتشار اطلاعات است.
این در حالی است که باید ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی، معیشتی و راهبردی کشور را در بودجه جست و جو کرد. متاسفانه امکان رصد و محاسبه بودجه برای جامعه فراهم نیست.
اصلاح بودجه زیربنای انجام اصلاحات اقتصادی در کشور است. اصلاح ساختار بودجه یکی از اقدامات کلیدی برای حل مشکلات اقتصادی است. بر این اساس یک طرف همواره باید به دنبال افزایش شفافیت در بودجه باشد.
و دولت باید تلاش کند تا معضلات ریشه ای موجود در نظام هزینه ای و درآمدی اش را حل و فصل کند.گرایش مالی کشور باید مثل اتاق شیشه ای برای همه قابل مشاهده و قابل دسترسی باشد.