یک استاد دانشگاه اظهار داشت: معتقدم اعلام امکان تجارت 70 میلیارد دلاری با روسیه و ترکیه بدون برجام و FATF بیش از اینکه یک موضوع اقتصادی باشد، پیام سیاسی داشته و پیام این اظهارات، این است که سایر کشورها فکر نکنند که ایران به برجام احتیاجی دارد و بدون آن نیز سرپا می‌ماند.
جمشید عدالتیان در گفت‌وگو با ایلنا درباره ادعای تجارت 70 میلیارد دلاری با دو کشور روسیه و ترکیه اظهار داشت: با کشورهای ترکیه و روسیه می‌توان قرارداد دوجانبه و روابط تجاری را افزایش داد و همین الآن هم با این کشورها روابط تجاری داریم اما مسئله این است که اگر تحریم‌ها به ویژه تحریم‌های بانکی لغو و برطرف شود، با کشورهای بیشتری می‌توانیم روابط تجاری برقرار کنیم و حجم تجارت کشور بیشتر از این اعداد و ارقام خواهد شد. این کارشناس اقتصادی افزود: وگرنه با رفع تحریم‌ها، ایران می‌تواند با همه کشورها روابط تجاری داشته باشد و امکان صادرات مواد نفتی و پتروشیمی به اروپا هم فراهم می‌شود و می‌توان حجم تجارت کشور را تا 150 میلیارد دلار افزایش داد.
عدالتیان در پاسخ به این سؤال که آیا بدون FATF می‌توان روابط اقتصادی و تجاری با کشور ترکیه را افزایش داد، گفت: کشور ترکیه هم شفافیت بالایی ندارد و بانک‌های این کشور دقت و شفافیت بانک‌های کشور اروپایی را ندارند و در این کشور هم دستگاه مافیایی برقرار است به همین دلیل می‌توان در دستگاه این کشور هم کارکرد.
وی ادامه داد: باید توجه داشت که هر فعال اقتصادی در ایران نمی‌تواند با روسیه کار کند و هر تاجری امکان صادرات به روسیه را ندارد چراکه این کشور پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و افراد اگر در این سازوکار نباشند، امکان ایجاد روابط تجاری با روسیه را نخواهند نداشت و از دریچه‌های خاصی با روسیه کار می‌کنند.
وجود مافیای تجارت در روسیه، ترکیه و عراق
این کارشناس اقتصادی گفت: با وجود مافیای تجارت در روسیه و الیگارشی‌های آن هرکسی نمی‌تواند وارد بازار روسیه شود که در ترکیه هم دقیقا با چنین سیستمی مواجه هستیم و همین طور عراق. عدالتیان افزود: اما موضوع تجارت با کشورهایی مانند افغانستان بسیار متفاوت از این کشورها است چراکه در این کشورها کسی با دلار معامله نمی‌کند و امکان معامله با ریال وجود دارد. وی با اشاره به اثر احیای برجام در گسترش روابط تجاری ایران اظهار داشت: برجام یک مسئله بسیار پیچیده‌ای است و اطلاعات روند مذاکرات برجام را هم در اختیار کسی قرار نمی‌دهند و افراد در حال حاضر بر اساس سیگنال‌هایی که مشاهده می‌کنند، روند مذاکرات را حدس می‌زنند. طبق آنچه شنیده‌شده، آنچه ایران در مذاکرات دنبال می‌کند، ضمانت اجرایی برجام است. اگر تصور و گمان شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بین‌المللی این باشد که برجام دوام ندارد و ممکن است یک سال دیگر از بین برود، به‌طور قطع نسبت به سرمایه‌گذاری در ایران اقدام نمی‌کنند و برجام هم عملاً نتیجه‌ای نخواهد داشت. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: به‌طور قطع اینکه ایران به پول‌های بلوکه‌شده دسترسی داشته باشد، نکته مثبتی است اما موضوع مهم در اقتصاد کشورمان جذب سرمایه‌گذاری است که سازوکار پیچیده‌ای دارد. به یاد داشته باشیم که در مدت زمان پسابرجام هم تحریم‌های بانکی و سوئیفت لغو نشدند و همه بانک‌های خارجی حاضر به کار به ایران نبودند و نیستند. وی تأکید کرد: بدون برجام امکان عضویت در FATF وجود ندارد چراکه با پیوستن به FATF کانال‌هایی که از طریق آن تحریم‌ها را دور می‌زنیم قابل رصد و شناسایی می‌شوند. این کارشناس اقتصادی درباره امکان تحقق تجارت 70 میلیارد دلاری روسیه و ترکیه گفت: معتقدم با احتساب عراق که برای ایران یک بازار 20 میلیارد دلاری است و به‌طور بالقوه حجم تجارت با سه کشور ترکیه، روسیه و عراق به حدود 100 میلیارد دلار می‌رسد اما نکته این است که بالفعل شدن این تجارت، به مسائل بسیاری ازجمله ثبات اقتصادی، ثبات ارز و کنترل تورم برمی‌گردد. وی گفت: افزایش نرخ تورم آسیب جدی به صادرات ایران وارد می‌کند چراکه قیمت جهانی ثبات دارد و وقتی کالای غیرنفتی در داخل کشور گران می‌شود در بازار بین‌المللی شرایط رقابت را از دست می‌دهد ازاین‌رو قطعاً بالقوه بودن این حجم تجارت ممکن است اما بالفعل شدن آن به سایر عوامل اقتصادی وابسته است.