بهعنوان یک هنرور باسابقه، عمده مشکل جامعه هنروران سینما را در چه میبینید؟
30 سال از کار من بر صحنه میگذرد و مشکلات هنروران در تمام این سالها همچنان وجود داشته و دارد و چیزی از مسائل و مشکلات ما کم نشده است. اولین مشکل دستمزد کم هنرور است؛ بهخصوص در شرایط فعلی که گرانی زندگی همه ازجمله هنروران را تحت تأثیر قرار داده و از طرفی بهقولمعروف در کار ما دست زیاد شده و این مشکل بیشتر به چشم میآید. برخی از جوانترها و تازهکارها با دستمزدهای بسیار کم و یا حتی بهرایگان سر صحنه حاضر میشوند و همین مسئله به پایین بودن دستمزد هنرور دامن میزند.
دستمزد هنرور چگونه تعیین میشود و از چه الگویی تبعیت میکند؟
دراینارتباط قانون مشخصی وجود ندارد. زمانی ما تعداد زیادی پروژه میگرفتیم و دستمزدها برای یک روز 100 تا 150 هزار تومان بود و هنرور میتوانست به استمرار همین درآمد در طول سال دل ببندد؛ اما امروز علاوه بر اینکه کار کم شده، در برخی از پروژهها صحبت از درآمد روزانه 90 تا 100 هزار تومان است. درحالیکه این پول حتی هزینه رفتوآمد هنرور را پوشش نمیدهد؛ اما بهعنوان دستمزد برای کاری که از 8 صبح تا 9 شب طول کشیده به او پرداخت میشود!
برخی از دوستان تازهکار ما قبول ندارند که باید به هنرور هم پول داد و همانجا سر صحنه و بدون مطالعه هنرور میگیرند. بعضاً در پروژههایی، هنروران را با شرط 10 تا 15 روز کار رایگان به صحنه میآورند یا از هنرورانی که به کار سینما علاقه دارند سوءاستفاده میکنند و از آنها مبلغی میگیرند تا اجازه دهند به شکل هنرور جلوی دوربین دیده شوند؛ اما من به دلیل شناختی که از هنروران دارم اگرچه چند ماه یکبار از پروژهها پول میگیرم، ولی دستمزد هنروران مجموعهام را روزانه و غروب به غروب پرداخت میکنم. چون شرایط زندگی این افراد به شکلی نیست که بتوان آنها را چند روز بدون پول نگه داشت. برخی سر صحنه میآیند تا فقط بتوانند شب نان به دست به خانه بروند.
چطور باوجود درآمد کم، هنروران همچنان به کار خود در سینما ادامه میدهند؟
هنروران دو دستهاند؛ برخی تنها عشق دیده شدن بر پرده را دارند و زندگی خود را برای این عشق دادهاند. این گروه در بند پول و دستمزد نیستند و هر چه به آنها پول بدهند میگیرند و برای حضور در صحنه خدا را شاکرند، ولی برخی از هنروران به کارشان به چشم یک شغل و پیشه نگاه میکنند و به درآمد این شغل نیاز دارند. عموماً هنروران هر دو گروه از اقشاری هستند که به درآمدشان نیاز دارند. من هنرورانی را سراغ دارم که برای ناهار سر کار میآیند یا با اشتیاق به خاطر همان 70 یا 80 هزارتومانی که میگیرند سر کار حاضر میشوند. هنروری را سراغ دارم که پول بلیت اتوبوس و مترو را در جیبش ندارد که خودش را سر صحنه برساند و من از قبل کرایه آنها را میدهم تا حتماً به پروژه برسند. بهطورکلی در این طیف افراد مرفه کمتر پیدا میشود و نیاز مالی یا عشق به صحنه پای هنرور را به کار میکشد. ولی با توجه به سابقه کاریام به شما میگویم که در هر دو دسته افرادی پیدا میشوند که از برخی بازیگران مطرح سینما و تلویزیون بهتر بازی میکنند و متأسفانه فرصت دیده شدن نداشتند یا جدی گرفته نشدهاند.
هنرور، هنرمندی متعهد و عاشق با اقتصادی ضعیف است. هنروران زودتر از همه سر صحنه حاضر میشوند و به کار عشق و روی کار تعصب دارند. آنها از کارگردان و عوامل حساب میبرند و حرفشنو هستند. درحالیکه خیلی از هنرپیشههای درجهیک و معروف ما اینطور نیستند. هنروران در تمام دو سال کرونا باوجود ترس از ابتلا باز تعهد داشتند و سر کار حاضر شدند. بااینوجود اگر 8 صبح آنها بشود ساعت 8.30 دیگر به هنرور صبحانه نمیدهند. تمام عوامل روی میز غذا میخورند و هنروران پروژه روی زمین مینشینند و غذایشان را میخورند. آنها بداخلاقیهای احتمالی سر صحنه را تحمل میکنند، زیرا به کار عشق دارند.
آیا برای تشکیل یک صنف اقدام کردهاید؟
من شخصاً در این زمینه تلاش زیادی کردم؛ مرتباً به وزارت ارشاد و خانه سینما رفتم و آمدم و به هنروران گفتم به خانه سینما بروید و رزومه کاری خود را بدهید و بگویید که چهکارهایی کردهاید، ولی بیشترشان نرفتند. خانه سینما برای تشکیل یک صنف قول مساعد داده و من همچنان پیگیری میکنم. چطور میشود که هنروری یک شغل باشد و کسی مثل خود من 30 سال هنرور باشد و از این راه امرارمعاش و زندگی کند، ولی بیمه نباشد؟ اگر دست و پای هنرور سر کار بشکند، کسی جوابگو نیست. از این اتفاقات برای همکاران هنرور ما پیشآمده و تنها آنها را به بیمارستان رسانده و برگشتهاند و کسی نگفته این چند روز زمینگیری برای این فرد و خانوادهاش چه هزینههایی دارد. بهندرت پیشآمده پروژهای هزینه درمان هنرورش را تقبل کند.