دستاورد سفر بایدن برای اسرائیل و فلسطینیان
سفر جو بایدن به سرزمینهای اشغالی دستاوردش برای اسرائیل این بود که عربستان سعودی برای نخستین بار آسمان کشورش را به روی هواپیماهای اسرائیل گشود، اقدامی که اسرائیلیها از آن استقبال کردند. جو بایدن در دیدار با محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان بار دیگر بر تشکیل دو دولت اسرائیل و فلسطین در سرزمینهای اشغالی تأکید کرد. این موضوع همواره از سوی عربستان پیگیری شده و یکی از شروط عادیسازی رابطه عربستان با اسرائیل تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی به مرکزیت بیتالمقدس شرقی است. دستاورد دیگر سفر بایدن به بیت الحم این بود که رئیسجمهور آمریکا قول داد که 100 میلیون دلار کمک بلاعوض به تشکیلات خودگردان بدهد.
حضور نخستوزیر عراق در جده
مصطفی الکاظمی که در عراق موافقان و مخالفان زیادی دارد در میانه بیم و امید به جده رفت. در آنجا کشورهای عضو حاشیه خلیجفارس ازجمله عربستان توافق کردند که نیاز برق عراق را که پیشازاین وابسته به ایران بود تأمین کنند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد یک دستاورد برای الکاظمی به شمار میرود. نخستوزیر کنونی عراق موردحمایت ایالاتمتحده و جریان صدر است. در مقابل گروههای چارچوب هماهنگی شیعه مثل نوری المالکی و قیس خزعلی به شدت با سفر الکاظمی به جده مخالفت کردند و تهدید کردهاند که او را استیضاح خواهند کرد. اکنون الکاظمی از یکسو زیر چتر آمریکا قرار گرفته است و از سوی دیگر زیر تیغ مخالفین داخلی.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در اجلاس سران کشورهای عربی در روز شنبه ۱۶ ژوئیه (۲۵ تیر) گفت که ایالات متحده از خاورمیانه خارج نخواهد شد و متعهد است مطمئن شود ایران هرگز موفق به تولید سلاح هستهای نمیشود.
اظهارات بایدن در جریان نشستی با شش کشور حاشیه خلیج فارس به همراه مصر، اردن و عراق در جده در حالی بیان میشود که او آخرین مرحله سفر چهار روزه خود را به پایان میرساند.
رئیس جمهور آمریکا گفت: «ما کنار نمیرویم تا با ایجاد خلا چین، روسیه و ایران آن را پر کنند.ایالات متحده یک شریک فعال در خاورمیانه باقی خواهد ماند.»
بایدن خطاب به رهبران عرب گفت: «ایالات متحده برای ساختن آیندهای مثبت در منطقه با مشارکت همه شما سرمایهگذاری کرده است. ما در پی این هستیم که با رهبری فعال، اصولی و آمریکایی این لحظه را بسازیم.»
وی همچنین با خط و نشان کشیدن برای ایران گفت واشنگتن اجازه نخواهد داد هیچ کشوری آزادی عبور و مرور دریایی در تنگه هرمز را مختل کند.
وی تصریح کرد که به همکاری نزدیک با کشورهای عرب برای مقابله با تهدیدهای ایران ادامه میدهد. بایدن با این حال به گزینه دیپلماسی تاکید کرد و گفت متعهد است که هرگز ایران به سلاح هستهای دست پیدا نکند.
به گزارش آسوشیتدپرس، گرچه نیروهای آمریکایی همچنان در پایگاههای خود در سراسر خاورمیانه مستقر هستند و گاهی برخی از نیروها و افراد را در خاورمیانه بهعنوان «تروریست» هدف قرار میدهد اما بایدن میگوید که پس از تهاجم این کشور به عراق و افغانستان ورق را بر میگرداند.
او گفت: «امروز مفتخرم که میتوانم بگویم دوران جنگهای زمینی در منطقه، جنگهایی که شمار زیادیی از نیروهای آمریکایی را درگیر میکند تمام شده است.»
وی با این حال همتایان خود در این اجلاس را تحت فشار قرار داد تا حقوق بشر از جمله حقوق زنان را تضمین کنند و به شهروندان خود اجازه دهند آشکارا صحبت کنند.
او گفت: «آینده در اختیار کشورهایی است که پتانسیل کامل جمعیت خود را آزاد کنند. از جمله به مردم اجازه دهند رهبران را بدون ترس از انتقال زیر سوال ببرند و از آنها انتقاد کنند.»
بایدن پیش از این سخنرانی، صبح دیروز به طور جداگانه با رهبران عراق، مصر و امارات دیدار کرد. وی از محمد بن زاید آل نهیان که از دو ماه پیش رئیس دولت امارات شده است برای بازدید از کاخ سفید در سالجاری دعوت کرد. شیخ خلیفه بن زاید حاکم پیشین امارات عربی متحده پس از آنکه در سال ۲۰۱۴ سکته مغزی کرد، دیگر نتوانست نقش مهمی در این کشور حوزه خلیج فارس ایفا کند و دو ماه پیش درگذشت.