*تورم مزمن
متأسفانه در ایران به دلیل وقوع انقلاب، جنگ تحمیلی، گروگانگیری دیپلماتهای آمریکائی، سوء مدیریت تورم مزمن در چهار دهه گذشته به جزء 5 سال دولتهای حسن روحانی در بقیه دولتها دورقمی بوده است.
البته در 8 سال دولت خاتمی رشد اقتصادی بین 5 تا 7 درصد و تورم نیز بین 10 تا 15 درصد بود.
در این دوره به دلیل رشد اقتصادی مثبت اثر تورم تأثیر زیادی بر زندگی مردم نداشت و در کل اوضاع اقتصادی بد نبود.
*افزایش تورم در دولت سیزدهم
کابینه سید ابراهیم رئیسی از روز سوم شهریور گذشته بهطور رسمی کار خود را آغاز کرد. این دولت برخلاف دولتهای دیگر که معمولاً در سال اول با بهبود اقتصادی روبرو میشدند، از آغاز با تورم و فشار تحریمها مواجه شد. وقتی تورم و تحریمها بیشتر میشود دو اتفاق توأمان رخ میدهد: اتفاق نخست کوچک شدن سفره فرودستان و دیگری بزرگ شدن سفره ثروتمندان که با احتکار کالاها، دلالی، واسطهگری ورود به بازار سیاه سودهای بادآورده و نجومی به جیب میزنند و بزرگتر میشوند.
*تورم معنادار و بیسابقه ماهانه
بر اساس اعلام مرکز آمار ایران تورم خرداد نسبت به اردیبهشت به عدد 2/12 درصد رسید که نگرانکننده و بیسابقه است. علت این است که تورم ماهانه در سال گذشته و ماههای فروردین و اردیبهشت امسال تکرقمی و بیشتر از عدد 2 و کمتر از عدد 3 بوده است؛ اما پرسش این است که چرا چنین اتفاقی افتاده است؟ آیا این اتفاق بد نتیجه حذف ارز 4200 تومانی از 7 قلم کالا و پسلرزه آن است یا اینکه گروههای مافیایی به بازارها ورود و اقدام به احتکار و عرضه با قیمت بیشتر کالاها کردهاند؟ به هر حال دستگاههای نظارتی باید به میدان بیایند و جلوی محتکران و گرانفروشان را بگیرند.
*آمارها چه میگویند؟
شاخص تورم بر اساس هزینه در ۱۰ دهک تقسیم میشود. دهک دهم پردرآمدترین و دهک اول کمدرآمدترین است؛ یعنی خانوارهایی که در دهک اول قرار میگیرند کمترین درآمد رادارند و فشار تورمی بر این دهک بیشتر از 9 دهک دیگر است. بر اساس گزارش رسمی افزایش هزینه برای خانوارها در ۹ دهک به بالای ۵۰ درصد رسیده که برای دهک اول به عنوان کمدرآمدترین این رقم به ۶۴ درصد نسبت به سال قبل رسیده است. اقتصاددانان «کنترلی» و «لیبرالی» با اصل جراحی اقتصادی موافق بوده و هستند؛ اما شرایط اجرای این کار رازمانی مناسب میدانند که تحریمها برداشته و اف ای تی اف تأییدشده باشد و ایران بتواند به بازار انرژی ورود پیدا کند و نفت و گاز خود را بدون محدودیت به قیمت روز در جهان بفروشد. گزارشها نشان میدهند که شاخص تورم رکورد زده و تورم ماهانه به ۱۲.۲ درصد و تورم نقطه به نقطه (افزایش هزینه نسبت به ماه مشابه سال قبل) با افزایش حدود ۱۳ درصدی به ۵۲.۵ درصد رسید.
*روایت مرکز آمار از تورم
تازهترین گزارش مرکز آمار ایران در رابطه با روند تغییر قیمت و افزایش هزینه در بین تمامی دهکهای هزینهای به غیر از دهک دهم، از تورم بیش از ۵۰ درصد بین آنها (نسبت به سال قبل) حکایت دارد. این در حالی است که تورم نقطه به نقطه در دهکها نشان میدهد که در دهک اول ۶۴، دوم ۶۱، سوم ۵۸.۳، چهارم ۵۶.۹، پنجم ۵۵.۲، ششم ۵۴.۱، هفتم ۵۲.۸، دهک هشتم ۵۱.۲ و دهک نهم ۵۰.۴ درصد هزینهها نسبت به خرداد 1400 افزایش داشته است. تورم نقطه به نقطه برای دهک دهم که پردرآمدترین دهک است از افزایش کمترین نسبت به سایر دهکها برخوردار بوده و ۴۹ درصد گزارششده است. بر این اساس افزایش هزینه برای دهک اول ۱۵ درصد بیشتر از دهک دهم شده است. افزایش ۲۳ درصدی تورم برای دهک کمدرآمد در یک ماه در مقایسه با اردیبهشتماه سال جاری، تورم نقطهای برای دهک اول ۲۳ درصد رشد داشته و از ۴۱.۲ به ۶۴ درصد رسیده است. این در حالی است که برای دهک دهم این افزایش هزینه کمتر در حدود 8 درصد بوده است؛ به طوری که از ۴۱.۲ به ۴۹ درصد افزایش پیداکرده است. تورم سالانه نیز برای دهک اول ۴۲.۷ و در روندی کاهشی برای دهک سوم ۳۸.۳ درصد ثبتشده است. بر این اساس فاصله تورمی دهکها به حدود ۴.۴ درصد رسید که نسبت به ماه قبل یک درصد رشد کرده است. اکنون توپ رشد اقتصادی، مهار تورم، احیای برجام باهدف جلوگیری از بدتر شدن اوضاع اقتصادی، معیشتی در زمین حاکمیت است که از فرصت پیشآمده که غرب به دلیل جنگ اوکراین سخت به نفت و گاز ایران نیاز دارد برای کمک به مردم به ویژه فرودستان استفاده کند نه اینکه فرصت تاریخی مشابه دیگر فرصتها از بین برود و هزینه بیشتر بر مردم تحمیل شود.