شما شرایط احیای برجام برای ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
فعالیت های ایران در یک ماهه اخیر نشان می دهد دولت رئیسی قصد احیای برجام را دارد. امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه هم گفت که نزدیک به توافق هستیم. دو ماه‌ونیم پیش کشورهای طرف برجام برای اخذ تصمیم سیاسی به پایخت‌هایشان برگشتند اما عملا نتوانستند به نتیجه برسند.
گفته شد که تا 98درصد توافق حاصل شده و تنها دو درصد باقی مانده است و گویا آن دو درصد هم خارج‌کردن سپاه از لیست تروریستی آمریکا بود. این موضوع به نوعی حیثیتی شده است.به همین دلیل ایران از این موضوع کوتاه نمی آید.از سوی دیگر سنای آمریکا مصوب کرد که سپاه پاسداران نمی تواند از فهرست گروه های تروریستی خارج شود،این مصوبه به دولت بایدن نیز ابلاغ شد.
به نظر می رسد در این مقطع دو راه وجود دارد؛ مسیر اول این است که برجام به طور کل رها شود و مسیر دوم آنکه ایران شرایط موجود را بپذیرد.
دولت اسرائیلی تلاش می کند تا توافق برجام حاصل نشود و حتی در مواضع خود آورده است که اسرائیل از هیچ توافقی با جمهوری اسلامی پیروی نمی کند. متاسفانه لابی اسرائیل در آمریکا باعث شد یونان به تحریک دولت ایالات متحده یک کشتی ایران را توقیف کند.چنین اقدامی تنش در منطقه را افزایش می دهد و دولت ایران را مجبور به اقدام متقابل می کند به همین دلیل نیروهای سپاه پاسداران دو کشتی یونانی در آب های خلیج فارس در منطقه عسلویه را توقیف کردند.
آیا می توان به احیای برجام همچنان امیدوار بود؟
با توجه به جلسه رابرت مالی و سخنان وی در کمیته روابط خارجی سنا پیش بینی می شود شرایط احیای برجام هر روز سختر می شود و امکان رسیدن به توافق تاحدودی از بین رفته است.
اما مقامات جمهوری اسلامی و برخی مقامات دولت آمریکا از جمله رابرت مالی تلاش می کنند که با دیپلماسی واسطه ای احیای برجام را رقم بزنند.در همین راستا مقاماتی از اتحادیه اروپا و امیر قطر به عنوان میانجی به ماجرای احیای برجام ورود کرده اند.سفر رئیس جمهور به کشور عمان نیز می تواند در راستای احیای برجام تحلیل شود.
واقعیت این است که امیدی به احیای برجام وجود ندارد؛ مگر آنکه تلاش‌های پشت پرده مانند اقداماتی که عمان، قطر یا عراق انجام می‌دهند، باعث فتح بابی برای توافق برجام شود.
به نظر شما در صورتی که احیای برجام صورت نگیرد چه اتفاقی خواهد افتاد؟
به هر حال اگر در این مقطع توافق صورت نگیرد و برجام احیا نشود، این پرونده برای همیشه بسته خواهد شد و ایران تحت فشار شورای حکام و شورای امنیت قرار خواهد گرفت.
این تحلیل وجود دارد که پس از شکست برجام دولت بایدن فعال کردن مکانیسم ماشه را در دستور کار قرار دهد.پیشتر دولت ترامپ در تلاش بود تا با کمک اتحادیه اروپا این پروژه را عملیاتی کند.
بایدن اکنون تلاش می کند با حمایت اتحادیه اروپا مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کند و تحریم های شورای امنیت سازمان ملل که با تلاش های ظریف از بین رفته بود و در قالب قطعنامه 2231 شورای امنیت مجددا علیه ایران وضع شود.
من نمی‌گویم قطعا این اتفاق می‌افتد اما ممکن است در شرایطی که برجام به طور کامل از دست برود،چنین طرح هایی روی میز آمریکا و اروپا قرار گیرد؛ البته بستگی به روابط اروپا و آمریکا دارد که باتوجه به جنگ روسیه و اوکراین روابط آمریکا و اروپا نزدیک‌تر از گذشته شده است.