به قلم سل احمد
18 آوریل 2022
تارنمای میدل ایست ایز
برگردان و کوتاهسازی علیاصغر شهدی
[email protected]
شهباز شریف، نخستوزیر جدید پاکستان برای پر کردن جای پای سلف خود وظیفه دشواری در پیش رو دارد و باید برای جلب اعتماد کشورهای حاشیه خلیجفارس تلاش کند. محبوبیت عمران خان بعد از رأی عدم اعتماد پارلمان و احتمال بازگشت وی به صحنه سیاسی برخی از شرکای بینالمللی پاکستان را بر آن داشته تا وقایع این کشور را بااحتیاط بیشتری دنبال کنند.
عربستان سعودی که نزدیکترین متحد پاکستان در خلیجفارس بوده است، تنها پنج روز پس از سوگند شریف به وی تبریک گفت. هرچند شریف در اولین سخنرانی رسمی خود اشاره ویژهای به این موضوع داشت و از پادشاهی برای تائید نخستوزیریاش تشکر کرد.
شریف، برادر نواز شریف نخستوزیر سابق، چندین دوره بهعنوان وزیر ارشد پنجاب، پرجمعیتترین استان پاکستان خدمت کرده است. اما او در امور بینالملل فاقد تجربه است. سابقه کاری وی با اتهامات فساد مالی موردبررسی قرار گرفته است، ازجمله یک پرونده در حال بررسی - که در حال حاضر به تعویق افتاده است - که در آن او به پولشویی 16 میلیارد روپیه (90 میلیون دلار) متهم شده است. شریف همه اتهامات را رد میکند.
شخصیتهای قوی
حسین ندیم، مدیر اجرایی مؤسسه تحقیقات سیاست اسلامآباد، اندیشکده وزارت خارجه پاکستان، به نشریه میدل ایست ایز گفت: «بعید است که تغییر رهبری پاکستان در ابعاد گسترده بر روابط این کشور با عربستان سعودی تأثیر بگذارد. شریف میتواند برای برقراری ارتباط با ولیعهد عربستان، به اندازه عمران خان مؤثر باشد. پادشاه و ولیعهد عربستان بهجای کانالهای دیپلماتیک بهطور سنتی از خطوط تماس مستقیم با نخست وزیران و روسای ارتش پاکستان در تماس هستند. اینجاست که شخصیتهای قوی میتوانند بر روابط تأثیر بگذارند. محمد بن سلمان و عمران خان در چنین جایگاهی قرار داشتند. درحالیکه پاکستان به دلیل نگرانیهای مزمن اقتصادی خود به عربستان سعودی نیاز دارد، عربستان سعودی بیشتر از آن به پاکستان نیاز دارد، چراکه احتمالاً تضمینهای امنیتی غرب روزبهروز کمرنگتر شود.»
تحت حکومت محمد بن سلمان، هزاران زندانی پاکستانی از زندانهای عربستان آزاد شدند که بسیاری از آنها به دلیل جرائم مهاجرتی و کوچک زندانی شده بودند. عربستان سعودی همچنین از پروژههای سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری در پاکستان خبر داده بود. ...
سامی حمدی رئیس اداره ریسک سیاسی در موسسه منافع بینالملل به نشریه میدل ایست ایز گفت: «عمران خان پادشاهی سعودی را در مورد مسائل حساس بااهمیت ژئوپلیتیک تحتفشار قرار میداد. او برای سران عربستان دردسرساز شده بود و لذا بسیاری از آنها از رفتن او خوشحال شدند. جهتگیری سیاست خارجی پاکستان از ارتش آن الهام گرفتهشده است و از اینکه خان برنامه سیاست خارجی ضد غرب را پیش میبرد، خوشحال نبود.»
رئیس ارتش پاکستان با انتقاد از تهاجم روسیه به اوکراین برخلاف خط عربستان و امارات عمل کرده است.
کریم گفت: «اتکای ارتش پاکستان به تجهیزات نظامی ایالاتمتحده و بسته کمکهای اقتصادی ایالاتمتحده و صندوق بینالمللی پول، دو دلیل عمدهای است که این کشور را بر آن میدارد تا همواره یک پای خود را در بلوک غرب داشته باشد.»
ایالاتمتحده اخیراً فروش هلیکوپترهای تهاجمی ساخت ترکیه را برای ارتش پاکستان با رد گواهینامه شخص ثالث برای موتورهای ساخت ایالاتمتحده مسدود کرده بود. پاکستان همچنین از خرداد 1397 (ژوئن 2018) در فهرست خاکستری گروه ویژه اقدام مالی (FATF) قرار گرفته است، زیرا بهطور مؤثر با تأمین مالی مرتبط با تروریسم مقابله نکرده و اقدامات ضد پولشویی را انجام نداده است. تغییر نخستوزیر، کمکی به بهبود وضعیت اقتصادی پاکستان نکرده است و با کاهش سریع ذخایر ارزی این کشور، شهباز شریف بهاندازه سلف خود به کمک مالی عربستان وابسته خواهد بود. به گفته کریم، بهای این کمک ممکن است موضع سختتر دولت جدید پاکستان در قبال ایران باشد. اگر توجه داشته باشید، ایران هنوز به نخستوزیر جدید تبریک نگفته است، زیرا میبیند که دولت جدید ممکن است بیشتر به سمت سعودیها متمایل شود.