در شرایط ویژه امروز که دنیا مقابل تجاوز روسیه به اوکراین جبهه گرفته است، شما موضع ایران در قبال جنگ روسیه علیه اوکراین را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اکثریت مردم کشور از سیاست‌های روسیه ناراضی هستند و تنفر از روسیه نیز رو به گسترش است. دراین‌ارتباط اگر نظرسنجی انجام شود، درصد کمی از مردم با سیاست‌های روسیه موافق هستند. به نظر من رئیس‌جمهور و رئیس مجلس هم بعد از سفر به روسیه و با توجه به برخورد سرد و دور از شأن دیپلماتیک با آن‌ها، احتمالاً منتقد سیاست‌های روسیه هستند. مردم نگاهی متفاوت به روسیه پیدا کرده‌اند، به همین دلیل ایران در رأی‌گیری قطع‌نامه علیه روسیه در سازمان ملل متحد رأی ممتنع داد. کما اینکه تا حدودی از جانب رئیس‌جمهور و دستگاه دیپلماسی نارضایتی از موضع‌گیری‌های روسیه در سخنرانی‌ها و موضع‌گیری‌ها دیده می‌شود.
جنگ روسیه و اوکراین چطور با منافع ایران مرتبط می‌شود؟
به باور من ساده است که تشخیص دهیم روسیه در طول تاریخ هیچ‌گاه نه متحد ما و نه دوست ما بوده است. در شرایط فعلی روس‌ها با کارت ایران بازی کرده و می‌کنند و ایران منفعت چندانی از دوستی با روسیه نبرده است. عدم مذاکره مستقیم ایران و آمریکا نیز باعث شد که روسیه و آقای اولیانوف خود را به‌عنوان نماینده ایران در مذاکرات جا زدند و جای تعجب بود که چرا روسیه چنین نقشی در مذاکرات پیدا کرد. موضع‌گیری‌های روسیه به‌عمد مذاکرات را به سمت و سویی برده و می‌برد تا پروسه برجام زمان‌بر شود. به عبارتی روسیه به‌نوعی به دنبال این است که از مذاکرات برجام به‌عنوان ابزاری برای مقابله با غرب استفاده کند. وضع تحریم‌های شدید غرب علیه روسیه برجام را به ابزاری در دست روسیه تبدیل کرده است.
روسیه در پایان مذاکرات وین از آمریکا تضمین خواست و به‌نوعی خود را از سایر طرفین برجام استثنا کرد. به نظر شما واکنش ما در مقابل زیاده‌خواهی روسیه چه باید باشد؟
سهم خواهی روسیه از برجام غیرمنتظره بود و با تیم مذاکره‌کننده برجام هماهنگ نشده بود. موضع‌گیری اخیر وزیر امور خارجه ایران در مقابل اظهارات روس‌ها و تضمین خواستن در جریان برجام موضعی قاطع نبود و انتظار این بود که دستگاه دیپلماسی ما در مقابل روسیه موضع‌گیری شدیدتری کند، البته وزیر خارجه به‌نوعی مخالفت خود را با موضع‌گیری روسیه اعلام کرد، ولی انتظار این بود که موضع‌گیری تندتر باشد. آمریکا اعلام کرد که مسائل برجام نباید با مسئله‌ای که امروز روسیه در قبال اوکراین دارد درآمیخته شود و این دو مسئله جدا هستند.
آیا سرنوشت برجام به جنگ روسیه و اوکراین گره خورده است؟
با خروج آمریکا از برجام عملاً برجام در طی چند سال گذشته کارایی خود را از دست داد و دیگر برجامی وجود نداشت. اگر ایران با آمریکا مستقیماً مذاکره می‌کرد هیچ کشوری به خود اجازه نمی‌داد که بیاید و بخواهد به‌عنوان رابط و میانجی بین ایران و آمریکا، نقش بازی کند. متأسفانه روسیه از شرایط سوءاستفاده کرد و حتی دیدیم در دقیقه ۹۰ مذاکرات، روسیه بی‌پروا امتیاز مطالبه می‌کند که نوعی باج‌گیری است. روسیه به اوکراین حمله کرده و بسیاری از زیرساخت‌های آن کشور را نابود کرده و مرتب این کشور را بمباران می‌کند. در همین حال قرار است زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین به مذاکره با روسیه بنشیند و در اوج دشمنی و مشکلاتی که دارند مسائل را با هم حل کنند. در شرایط جنگی بین دو کشور روسیه و اوکراین باب مذاکره باز است و بسته نشده است. متأسفانه ما نخواستیم حساسیتی که با آمریکا داریم را کاهش دهیم و بنشینیم و با مذاکره مستقیم مسائل را حل‌وفصل کنیم.