ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه با ابراز نگرانی از گسترش مهم‌ترین پیمان نظامی و سیاسی غرب که برای مقابله با اتحاد جماهیر شوروی سابق تأسیس شده، از ناتو خواسته است تا اوکراین یا هیچ کشور شوروی سابق را به عضویت در نیاورد.
برخی تحلیل‌گران معتقدند که این موضوع بهانه اصلی روسیه برای جمع‌آوری ۱۵۰ هزار نیرو در نزدیکی مرزهای اوکراین است.
غرب این اقدام مسکو را تحریک آمیز و بحران‌زا تلقی کرده و نسبت به قریب‌الوقوع بودن تهاجم روسیه به خاک اوکراین هشدار داده است؛ هشداری که مسکو آنرا بی‌اساس می‌خواند.
اوکراین مدت‌ها است که برای تضمین امنیت خود بر عضویت در ناتو اصرار دارد اما علاوه بر روسیه، برخی از کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی نیز در حال حاضر موافق این عضویت نیستند.
یک کشور چگونه می‌تواند به ناتو بپیوندد و اوکراین با عضویت در این پیمان مهم و استراتژیک نظامی-سیاسی چقدر فاصله دارد؟
اوکراین چقدر به پیوستن به پیمان ناتو نزدیک شده است؟
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در نشست سال ۲۰۰۸ خود که در بخارست برگزار شد از تمایل اوکراین و گرجستان برای پیوستن به این پیمان و عضویت در ناتو استقبال کرد.
این در حالی است که پس از آن برنامه عملی اقدام جهت عضویت به این کشورها پیشنهاد و ارائه نشد و اعضای ناتو اعلام کردند که باید به «برخی سوال ها و ابهام‌های باقی‌مانده» در خصوص این درخواست‌ها پاسخ دهند.
ساموئل کراپ، محقق ارشد علوم سیاسی در اندیشکده سیاستگذاری جهانیِ «رند کورپوریشن» در خصوص ارائه برنامه‌های اقدام برای عضویت به دو کشور اوکراین و گرجستان میگوید: «طی چهارده سال گذشته هیچ حرکتی در این جهت صورت نگرفته است.»
ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهوری سابق اوکراین که از معدود سیاستمداران اوکراینی نزدیک به مسکو بود پیش‌تر اعلام کرده بود که نیازی به پیوستن کشورش به ناتو نیست، چرا که پارلمان اوکراین در سال ۲۰۱۰ به وضعیت «غیر متعهد» این کشور رای داده است.
این در حالیست که پس از برکناری یانوکوویچ و الحاق شبه جزیره کریمه اوکراین به خاک روسیه، آرسنی یاتسنیوک، نخست وزیر وقت اوکراین اعلام کرد که دیدگاه کشورش در خصوص عضوت در ناتو به کلی تغییرکرده است.
پارلمان اوکراین در سال ۲۰۱۷ لایحه‌ای را تصویب کرد که در آن عضویت در ناتو به عنوان یکی از اهداف کشور قانونی شد و بار دیگر در فهرست مطالبات قانونی اوکراین قرار گرفت؛ مسئله‌ای که زمینه اصلاح در قانون اساسی را نیز فراهم کرد.
اوکراین در سال ۲۰۲۰ موفق شد از جانب ناتو به عنوان «شریک فرصت‌های پیشرفته» شناخته شود، وضعیتی که امکان اشتراک اطلاعات و دسترسی بیشتر به برنامه‌ها و رزمایش‌های این سازمان را برای کی‌یف فراهم می‌کند.
ساموئل کراپ در این خصوص میگوید: «این همان وضعیتی است که احتمالاً به عنوان تواناترین و مهم ترین شریک غیرعضو ناتو از آن برخوردار است.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور فعلی اوکراین طی ماه جاری بارها اعلام کرد که تمایل کشورش برای عضویت در ناتو به قوت خود باقی است و در قانون اساسی این کشور نیز بر آن تاکید شده است.
این در حالیست که برخی تحلیل‌گران از جمله رافائل لاس، عضو شورای روابط خارجی اروپا اعتقاد دارند که اوکراین در حال حاضر معیارهای لازم برای عضویت در ناتو را در اختیار ندارد.
بر اساس این دیدگاه کشورهای متقاضی باید در بعد سیاسی، دست به اصلاحات مورد تاکید در برنامه اقدام عضویت بزنند و در بعد نظامی، نیز از شرایط لازم برای تقویت امنیت پیمان و نه لطمه زدن به آن برخوردار باشند.
ناتو: روسیه احتمالا در صدد حمله تمام‌عیار به اوکراین است
ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو» در یک مصاحبه تلویزیونی شامگاه شنبه، هشدار داد که «همه نشانه‌ها حاکی از آن است که روسیه قصد دارد یک حمله تمام عیار علیه اوکراین انجام دهد.»
استولتنبرگ در مصاحبه خود با شبکه آلمانی «ای آر دی» تاکید کرد: «همه ما قبول داریم که خطر حمله بسیار زیاد است.»
اظهارات استولتنبرگ پس از آن پخش شد که یکی از مقامات ناتو در گفتگو با خبرگزاری فرانسه اعلام کرد که این ائتلاف کارمندان خود در اوکراین را از کی‌یف پایتخت به شهر غربی لویو و به مقرش در بروکسل منتقل کرده است.
این مقام ناتو گفت: «ایمنی کارمندان ما در درجه اول اهمیت است، بنابراین کارمندان به لویو و بروکسل منتقل شده اند. دفاتر ناتو در اوکراین همچنان در حال
فعالیت هستند.»
او همچنین تاکید کرد که «ناتو و کشورهای عضو از نزدیک وضعیت را ارزیابی و زیر نظر دارند و به انجام تمام اقدامات لازم ادامه می‌دهند.
قابل ذکر است که چندین کشور غربی به دلیل ترس از حمله قریب الوقوع روسیه به اوکراین، دیپلمات های خود را از کی‌یف به شهر لویو در نزدیکی مرز با لهستان منتقل کرده بودند.
ایالات متحده قدرت اصلی در ناتو است و جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا روز جمعه هشدار داد که او به این باور رسیده که ظرف یک هفته روسیه حمله نظامی گسترده‌ای را به اوکراین، از جمله پایتخت کی‌یف، انجام خواهد داد.
برگزاری نشست شورای امنیت ملی آمریکا در واشینگتن
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید با اشاره به «حمله احتمالی روسیه به اوکراین» گفت، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا برای گفت‌وگو درباره بحران اوکراین، یک‌شنبه جلسه‌ای با شورای امنیت ملی آمریکا برگزار خواهد کرد.
ساکی در نشستی مطبوعاتی اعلام کرد، جو بایدن در جریان رایزنی‌های بین رهبران کشورهای غربی در کنفرانس امنیتی مونیخ قرار گرفته است.
به گفته ساکی، مشاوران امنیت ملی کاخ سفید «تکرار کردند که روسیه ممکن است در هر لحظه حمله‌ای را علیه اوکراین آغاز کند.»
از سوی دیگر اوکراین نیز خواستار افزایش حمایت غرب از این کشور شد.ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین نیز پیشنهاد داد که با ولادیمر پوتین، همتای روس خود دیداری داشته باشد تا در مورد اهداف مسکو گفت‌وگو داشته باشند.
واشینگتن از سه ماه گذشته زنگ خطر را به صدا درآورده و اعلام کرده است که مسکو در آستانه حمله احتمالی به اوکراین است.یک منبع دیپلماتیک نیز خبر داد که سازمان امنیت و همکاری در اروپا، روز گذشته حدود دوهزار تعرض در شرق اوکراین را ثبت کرده است.
نهادهای اطلاعاتی وابسته به گروه‌های جدایی‌طلب مدعی شدند که به نقشه عملیاتی حمله ارتش اوکراین به جمهوری لوهانسک و جمهوری دونستک دست یافته‌اند.
بر اساس این گزارش‌ها، حمله اصلی ارتش از شهر «کراماتورسک» در شمال استان دونتسک در شرق اوکراین آغاز خواهد شد. این حمله در ادامه و در ظرف سه روز، به شهر «دبالتسیف»، «ایلچفسک»، و «وینا کیفو» خواهد رسید و پس از آن در ظرف دو روز، به مرزهای روسیه نیز کشیده خواهد شد.آخرین حمله ارتش اوکراین نیز از شهر «لوهانسک» در شرق اوکراین و در نزدیکی مرز روسیه آغاز شده و در امتداد شهر «آلچفسک» ادامه خواهد داشت. شهر «کراسنیی لوچ» نیز احتمالا در مسیر این حمله خواهد بود.
در جریان این عملیات‌های تهاجمی، تاسیسات نظامی و شهری در جمهوری لوهانسک و جمهوری دونستک به‌وسیله حملات شدید توپخانه‌ای، جنگنده‌ها، هلیکوپترها و پهپادها تا عمق 10 تا 15 کیلومتری نابود خواهند شد.
اوکراین این اتهامات را بی‌پایه و اساس تلقی کرده و هر گونه طرح برای استفاده قهرآمیز از زور در شرق این کشور را تکذیب کرده است.
بوریس جانسون: روسیه در حال تدارک بزرگترین جنگ اروپایی پس از جنگ جهانی دوم است. بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا در رابطه با مناقشه روسیه و اوکراین گفت: «شواهد نشان می‌دهد که روسیه در حال برنامه‌ریزی برای بزرگترین جنگ در اروپا از سال ۱۹۴۵ است.»او در مصاحبه با سرویس بی‌بی‌سی جهانی، درباره جابه‌جایی‌های اخیر نیروهای نظامی روسیه در مرز اوکراین گفت: «همه نشانه‌ها این است که این طرح از جهاتی شروع شده است. اطلاعات حاکی از آن است که روسیه قصد دارد تهاجمی را آغاز کند که کی یف پایتخت اوکراین را محاصره کند.»
جانسون که در نشست سالانه کنفرانس امنیتی مونیخ حضور یافته بود، افزود: «مردم باید هزینه هنگفتی که این اقدام می‌تواند برای زندگی مردم به همراه داشته باشد را درک کنند.»