نویسندگان: آنتون ترویانوسکی، فرناز فصیحی و استیون ارلانگر
19 ژانویه 2022
تارنمای نیویورکتایمز
برگردان و کوتاهسازی علیاصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com
ولادیمیر پوتین در حالی در کرملین با سید ابراهیم رئیسی دیدار کرد که هر دو کشور علیرغم اختلافات فیمابین، با واشنگتن در تضاد هستند. آقای رئیسی اکنونکه روسیه در بدترین شرایط رویارویی با ایالاتمتحده به سر میبرد، در اظهارات تلویزیونی به پوتین گفت که زمان آن رسیده است تا «قدرت آمریکاییها را با همافزایی فزاینده بین دو کشورمان» به چالش بکشیم.
این نمایش، گوشه کوچکی از تئاتر ژئوپلیتیکی در کرملین در یکلحظه حساس برای واشنگتن و دوستانش بود. برای پوتین درگیر در مناقشه بزرگ با ایالاتمتحده بر سر حوزههای نفوذ و این واقعیت که در صورت ادامه تهدید حمله به اوکراین، با تحریمهای سختی روبهرو میشود، این فرصتی بود برای نشان دادن اینکه روسیه دوستانی دارد که میتواند در نبردهایش با آنها تماس بگیرد.
ایران کشوری که اقتصادش تحت تحریمهای مالی و نفتی آمریكا در وضعیت مناسبی قرار ندارد، درگیر مذاکرات حساس برای احیای توافق هستهای 1394 (2015) است.
علیرغم گفتگوهای صورت گرفته، معامله چشمگیری بهصورت علنی امضا نشد. میزان تمایل کرملین برای فروش بیشتر تسلیحات مدرن روسی به ایران کماکان نامشخص مانده است؛ اما باوجود رزمایش دریایی که کشتیهای جنگی روسیه، ایران و چین را با هم ترکیب میکند، به نظر میرسد که کرملین قصد دارد این پیام را ارسال کند که به تقویت روابط جدید ادامه میدهد که میتواند بهعنوان وزنه تعادل برای غرب عمل کند. ایران نیز نشان میدهد که اگر تحریمهای غرب لغو نشود، جایگزینهایی در اختیار دارد. ...
روسیه و ایران هنوز اختلافات زیادی دارند. باوجود سالها تحریم، اقتصاد روسیه برخلاف اقتصاد ایران، از نزدیک با غرب ادغام شده است. روسیه در وین با ایالاتمتحده و اروپا برای احیای مذاکرات متزلزل بر سر بازگرداندن توافق محدودکننده برنامه هستهای ایران کار میکند.
گریگوری لوکیانوف، متخصص روابط بینالملل در مدرسه عالی اقتصاد در مسکو درباره سفر آقای رئیسی به مسکو گفت: «مخاطب این دیدار بیشتر غرب است تا مخاطبان داخلی». اکنون طرفداران بیشتری در رهبری روسیه از موضع رادیکالی ایران در برابر امریکا حمایت میکنند، موضوعی که قبلاً در روسیه غیرقابلقبول تلقی میشد. ...
محمود شوری، معاون مؤسسه مطالعات ایران و اوراسیا در تهران در گفتوگوی تلفنی گفت: «ما قطعاً به دنبال یک توافق بلندمدت با روسیه هستیم، زیرا این یک ضرورت است». مهمتر از مشارکت اقتصادی، اتحاد نظامی و اطلاعاتی با روسیه است.
بسیاری از تحلیلگران در روسیه بر این باورند که چشمانداز افزایش همکاری نظامی روسیه با دیگر دشمنان آمریکایی یکی از بهترین نقاط نفوذ کرملین علیه واشنگتن است، اما شاید سختترین مسئلهای که مسکو و تهران با آن مواجه هستند، آینده برنامه هستهای ایران باشد. ...
گفتگوها برای بازگرداندن توافق 1394 (2015) در شرایط نامطمئنی قرار دارد. تصور برخی دیپلماتها بر این است که ممکن است تنها چند هفته تا عبور ایران از آستانه ورود به عرصه شرایط برای تولید سلاح هستهای زمان باقیمانده باشد که در این صورت احیای توافق بیمعنی خواهد شد.
تحلیلگران بر این باورند که روسیه همچنان به ایفای نقش در مذاکرات وین ادامه میدهد. این بدان معناست که آقای پوتین احتمالاً ایران را برای حرکت سریعتر تحتفشار قرار میدهد، اگرچه ممکن است وسوسه شود از همکاری روسیه در مذاکرات بهعنوان اهرم چانهزنی در بنبست روسیه با غرب بر سر اوکراین استفاده کند.
علی واعظ، مدیر گروه بینالمللی بحران ویژه ایران گفت: «روسیه نه میخواهد ایران صاحب بمب شود و نه اینکه درگیر جنگ شود. روسها در تفکیک اختلافات خود با غرب بسیار خوب عمل میکنند».