مرتضی مکی/ کارشناس روابط بین الملل
عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای یک گام از سیاست نگاه به شرق ایران است که می تواند پیامدهای مهمی برای ایران از جنبه های اقتصادی،امنیتی و سیاسی به همراه داشته باشد.با این وجود اینکه پیوستن ایران به سازمان شانگهای بتواند در روند مذاکرات برجام تأثیرداشته باشد محتمل نیست و نمی توان این اتفاق را به مذاکره برجام در آینده ارتباط دارد. مذاکرات شرایط خاص خود را دارد و باید متناسب با شرایط آن را تحلیل کرد.شاید عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای از نظر تبلیغاتی وسیاسی در کوتاه مدت بتواند یک دستآورد قلمداد شود اما در بلند مدت و به صورت عملی این اتفاق نمی تواند در وضعیت تحریم ها و مذاکرات آینده تأثیر مستقیم داشته باشد.در شرایط کنونی مهم ترین اولویت کشور برداشته شدن تحریم هاست که باید با مذاکره با طرف های غربی به نتیجه برسد. این در حالی است که پیوستن ایران به سازمان شانگهای نگاه به شرق است و ارتباط مستقیمی با مذاکرات برجام ندارد.نباید به صورت هیجانی و احساسی نسبت به عضویت ایران در سازمان شانگهای نگاه کرد. نکته قابل تأمل این است که اگر ما بتوانیم مذاکرات هسته ای و برجام را به نتیجه برسانیم و از مواهب برداشته شدن تحریم ها استفاده کنیم می توانیم به صورت همزمان از برداشته شدن تعرفه های تجاری بین ایران و کشورهای شرقی نیز استفاده کنیم و به دستآوردهای مناسبی از نظر اقتصادی دست پیدا کنیم.به همین دلیل می توان به عضویت ایران در سازمان شانگهای به عنوان یک فرصت در کنار برداشته شدن تحریم ها نگاه کنیم.حضور ایران در نشست اخیر پیمان شانگهای می‌تواند به‌عنوان یک موفقیت در سیاست منطقه‌ای ایران در زمان رئیسی به شمار آید.با این وجود تا زمانی که مشکل تحریم‌ها رفع نشود، برخی کشورهای عضو شانگهای حتی با عضویت رسمی ایران در پیمان شانگهای حاضر به همکاری همه‌جانبه با ایران نخواهند بود. نپیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف نیز از موانعی است که حضور فعال ایران در این پیمان را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.