27 آگوست 2021
هیئت تحریریه
تارنمای المانیتور
برگردان و کوتاه سازی علیاصغر شهدی
[email protected]
در حال حاضر افغانستان چالشهای تروریستی را برای واشنگتن احیا و روسیه خلأ امنیتی را پیشبینی و اردوغان فرصت را مناسب میبیند. از سوی دیگر دولت بایدن برای حمله 26 اوت در فرودگاه کابل که در آن 13 عضو نیروهای مسلح ایلات متحده و بیش از 90 غیرنظامی افغان کشته شدند، قول مقابله با دولت اسلامی خراسان داده است. احتمال خشونت بیشتر وجود دارد. کنت فرانک، مک کنزی ژنرال نیروی دریایی ایالاتمتحده و فرمانده سنتکوم، پس از حمله گفت «ما انتظار داریم این حملات ادامه یابد.» به گفته پنتاگون، حدود 10 هزار جنگجوی خارجی در افغانستان، بیش از 2000 عضو داعش و حدود 200 عضو القاعده در جنوب آسیا حضور دارند. گزارش سهماهه ژوئن 2021 بازرس کل پنتاگون در مورد مأموریت رزمی ایالاتمتحده در افغانستان، با توجه به رویدادهای اخیر، مشاهدات زیر را انجام داد که در اینجا ارزش بررسی دارد:
-عملی شدن تهدید طالبان در طول کمتر از دو سال: لوید آستین، وزیر دفاع ایالاتمتحده، در ماه ژوئن، در جلسهای در مجلس سنا در مورد احتمال بازسازی القاعده یا داعش در داخل افغانستان و ایجاد تهدید برای سرزمین ایالاتمتحده، گفت: «احتمالاً دو سال طول میکشد تا آنها این توانایی را به دست آورند.» با توجه به وقایع ماه گذشته در افغانستان، این ارزیابی سرعت بیشتری مییابد.
- هیچ تغییری در روابط القاعده و طالبان دیده نمیشود. اگرچه آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) میگوید طالبان بهاحتمالزیاد از القاعده درخواست میکند تا اقدامات خود را محدود کند، بر اساس توافقنامه آمریکا و طالبان در فوریه 2020، مک کنزی گفت که در صورت عدم کنترل [شبهنظامیان القاعده] مطمئناً آنها قصد بازسازی و تقویت خود رادارند و ما دلیلی نداریم که شک کنیم آنها میخواهند به ما در سرزمینمان حمله کنند. ارزیابی DIA این بود که هیچ تغییری در روابط طالبان و القاعده ایجاد نشده است.
به گفته آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا، افراطیون آموزشدیده- داعش خراسان، امسال از بیثباتی سیاسی و خشونت در افغانستان استفاده میکنند و از فرصت برای تقویت حمایت عمومی و تلاش برای جذب نیرو استفاده میکنند. ... حملات عمومی داعش-خراسان را افزایش داده و به یارگیری از اعضای طالبان محروم و دیگر افراطیون کمک میکند.
ایالاتمتحده و طالبان در مضمحل نمودن داعش خراسان علاقه دارند، اما انتظارات باید کم باشد. این علاقه مشترک منجر به منطق دشمن من یا مفهوم مشارکت نمیشود. دولت بایدن این نکته را دریافته است.
• هفته گذشته نوشتیم که افغانستان، حتی قبل از تسلط طالبان نیز "به عنوان یکی از خطرناکترین و شکنندهترین اقتصادهای جهان" رتبهبندی شده بود. به عبارت دیگر، یک دولت بهطور بالقوه شکستخورده محل بسیار مناسبی برای پرورش گروههای تروریستی است که هماکنون با طالبان، اوضاع بدتر خواهد شد.
• روسیه و آسیای میانه با خلأ امنیتی روبرو هستند. روسیه مانند ایالاتمتحده، هیچ اعتقادی به این امر ندارد که طالبان مایل یا قادر خواهد بود القاعده و دیگر گروههای جهادی را از خود دور نگه دارد یا تمایلی به مهار تهدید فزاینده داعش داشته باشد. کریم سمنوف مینویسد که تصرف افغانستان توسط طالبان "چالشهای جدیدی را برای روسیه و متحدان آسیای مرکزی آن مانند تاجیکستان، قرقیزستان و ازبکستان ایجاد میکند." "درزمانی که آمریکاییها در افغانستان حضور داشتند، میتوانستند اقدامات ضد تروریستی را انجام دهند که به نفع همسایگان آسیای میانه افغانستان تمام میشد. اما پس از ورود طالبان، ممکن است یک خلأ امنیتی ایجاد شود و طالبان در حل این مشکل با مشکلات جدی روبرو شود."
• جهادیهای سوری از تسلط طالبان بر افغانستان ابراز خوشحالی میکنند.
• با توجه به اینکه داعش از نظر سرزمینی در عراق و سوریه شکستخورده است، جای تعجب نیست که جهادیها و جنگجویان خارجی، به ویژه کسانی که درگیریهای سوریه را تجربه کردهاند، به زودی راهی افغانستان شوند. ائتلاف تحت رهبری آمریکا در مارس 2019 کنترل داعش بر خاک عراق و سوریه را پایان داد و بدین ترتیب به مرحله چهارم و آخرین مأموریت یعنی عادیسازی اوضاع منتقل شد. به گفته DIA، داعش همچنان منسجم است اما به عنوان یک جنبش "سطح پایین" ولی "ریشهدار" در مناطق روستایی عراق و سوریه عمل میکند.
• بعد از سلطه طالبان بر افغانستان، اعضای شکستخورده داعش در عراق و به ویژه در سوریه با الهام از این پیروزی با شوری مضاعف برای جنگ در افغانستان راهی این کشور میشوند.
سلطان الكنج از ادلب سوریه در گزارشی مینویسد "گروههای جهادی از تسخیر افغانستان توسط طالبان استقبال میکنند." کنج گزارش میدهد که حتی گروههای متخاصم با حیات الشام نیز طالبان را موردستایش قرار دادهاند. " گروههایی که بسیاری از ناظران معتقد بودند حذفشدهاند، و هماکنون ضمن پیروی از ایدئولوژی القاعده از طالبان حمایت میکنند.
. اردوغان تصمیمگیری در مورد فرودگاه کابل را ارزیابی میکند. اگرچه مذاکرات ترکیه با ایالاتمتحده و ناتو در مورد امنیت فرودگاه متوقف شد، "دو مقام امنیتی ترکیه به رویترز گفتند که آنکارا به اداره فرودگاه کمک نمیکند مگر اینکه طالبان به ترکیه اجازه دهد تا حضور امنیتی خود را حفظ کند. یک مقام ترک گفت برنامههای امنیتی طالبان، از جمله برجهای دیده بانی اطراف فرودگاه، برای حفاظت از کارکنان ترک که از پشتیبانی لجستیکی حمایت میکنند، کافی نیست. " نقش ترکیه، در صورت وجود، بیشتر از امنیت فرودگاه خواهد بود. سمنوف مینویسد: "خیلی چیزها بستگی به آمادگی ترکیه برای ارائه کریدور انتقال جنگجویان خارجی از سوریه به افغانستان دارد." "با توجه به سطح فعلی روابط بین آنکارا و مسکو از یکسو و جمهوریهای آسیای میانه از سوی دیگر، بعید است که ترکیه به این گروهها کمک کند. اما حضور آنها در ادلب گویای انتقال آنها به مناطق تحت کنترل ترکیه در سوریه و یا در هرجای دیگر موردنظر ترکیه هست. "