به گزارش ایلنا، بهمن آرمان، اقتصاددان و کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص بحران معیشتیای که بسیاری از اقشار جامعه را درگیر کرده است، گفت: مشکلات فعلی ایران که امروز به شکلهای گوناگون خود را نشان داده، از افزایش غیرقابلتحمل نرخ بیکاری، بزهکاریهای اجتماعی، بالا رفتن سن ازدواج گرفته تا تبدیلشدن داشتن یک خودرو به رؤیا برای بسیاری از مردم، همه ناشی از سیاستهایی است که در بازهی یک دورهی طولانیِ حدوداً ۲۵ ساله اتخاذشده است.وی با اشاره به عملکرد اقتصادی دولت در دورههای هفتم تا دهم ریاستجمهوری گفت: در دورهی اصلاحات توسعهی اقتصادی و افزایش طرف عرضه و تقویت سرمایهگذاریها در حاشیه قرار گرفت. در دورهی ریاستجمهوری آقای احمدینژاد هم علیرغم درآمدهای ارزی، متأسفانه منابع و فرصت استثنایی که برای ایران به وجود آمده بود را از دست دادیم؛ سرمایهگذاری صورت نگرفت، شغل ایجاد نشد و کارخانهی جدیدی به وجود نیامد. در دورهی ریاستجمهوری حسن روحانی نیز علیرغم اینکه تلاشهای بسیاری صورت گرفت اما کشور در تحریمهای گسترده بود و این آسیبی جدی به اقتصاد وارد کرد.
گسترش فقر در جامعه آرمان تصریح کرد: بخش بزرگی از مردم ایران امروز در زیرخط فقر زندگی میکنند و اینیک واقعیت غیرقابلانکار است. مردمی که نمیتوانند میوه بخرند یا گوشت بخورند و سفرههایی که امروز کوچکتر شده همه از علائم گسترش فقر در جامعه است. وی ادامه داد: آقای دکتر طبیبیان که یکی از اقتصاددانان بنام و قابلاعتماد کشور هستند بهدرستی مطرح کردند که اقتصاد ایران به سمت هندی شدن حرکت میکند، یعنی دو قشر بیشتر وجود ندارد؛ دارا و ندار و متأسفانه باید بگوییم که این اتفاق روزبهروز در حال تشدید است.
ضرورت حمایت از تولید
وی با تأکید بر اینکه تمام اقتصادهای جهان به سمت اقتصادهای طرف عرضه حرکت کردند، گفت: در این اقتصادها حتی اگر قرار است یارانهای داده شود این یارانه را به بخش تولید پرداخت میکنند. بنابراین یکی از مهمترین اقداماتی که برای بهبود این وضعیت باید انجام شود، حمایت از تولید است. اما این سؤال مطرح است که آیا تولید در شرایط تحریم امکانپذیر است؟ این درواقع نکتهای مهم است و باید دید دولت آینده چگونه میخواهد این مسئلهی مهم ارتباط با دیگر کشورها را حل کند.
سیاست تمایل به شرق مانع بهرهمندی ما از دانش روز جهان شد
آرمان تأکید کرد: سیاست تمایل به شرق و وابستگیِ شدید به روسیه و چین برای ما دستاوردی نداشت. روسها حتی درزمانی که متعهد شدند نیروگاههای رامین در اهواز و شهید منتظری در اصفهان که در زمان شوروی سابق ساختهشده بودند را بازسازی کنند و ظرفیت آنها را بالا ببرند، این کار را انجام ندادند. آنها حتی در خصوص راهآهن بسیار استراتژیک «اینچه برون» به «گرمسار» که آسیای میانه را به شبکهی راهآهن ایران یا در اصل به بندر امام و بندرعباس وصل میکند، اقداماتی که قرار بود را انجام ندادند. این موارد نشان میدهد که سیاست گرایش به شرق آنچنان دستاوردی برای ما نداشته است، ما با این کار خودمان را از فنّاوری و دانش روز جهان محروم کردیم. اگر از این دانش استفاده کرده بودیم الآن شاهد موج اعتراضات در خوزستان نبودیم. اگر فنّاوری بود مجبور نبودیم تالاب هورالعظیم را خشککنیم تا چینیها بتوانند چاه نفت استخراج کنند. مگر چاه نفت در زیردریا استخراج نمیشود؟ مگر در دریای مانچ یا در خلیجفارس برای حفاری باید دوهزاروپانصد متر بروند پایین تا به کف دریا برسند؟
گرایش به شرق کشور
را در موقعیت ضعیف قرارداد
این اقتصاددان تصریح کرد: همین گرایش به شرق ما را در موقعیت ضعیف قرارداد بنابراین سرمایهگذاری نشد، تولید افزایش پیدا نکرد، از شیوههای نوین آبیاری بهویژه آبیاری زیرسطحی که میتواند میزان مصرف آب را تا نصف کاهش دهد و میزان برداشت هر واحد سطح را تا ۴۰ درصد بالا ببرد، استفاده نکردیم. ما به این دلیل که به دانش روز جهان وصل نبودیم نتوانستیم اقدامات مناسب انجام دهیم. به همین خاطر میبینیم یکباره بحران قیمت مرغ به وجود میآید و میگویند این بحران برای این به وجود آمده که ۸۵ درصد از نهادههای دامی ما وارداتی هستند.
یک گروه تکنوکرات غیرسیاسی در رأس وزارتخانههای اقتصاد قرار گیرد
آرمان بیان کرد که فقر در این وضعیت غیرقابلاجتناب است و امیدواریم یک گروه تکنوکرات غیرسیاسی در رأس وزارتخانههای اقتصادی قرار بگیرد تا درنهایت ما بتوانیم از این بحرانی که دستبهگریبان آن هستیم و موجب وارد شدن خسارتهای سنگین مالی و روانی به جامعه شده، رها شویم.
مملکت بر پایهی حدس و گمان
اداره نمیشود
این اقتصاددان بیان کرد: به وضعیتی رسیدیم که میشنویم برخی برای نان درآوردن به هر کاری دست میزنند، شاهد هستیم که برخی در سطلهای زباله به دنبال غذا میگردند، گوشت قرمز از سفرهی بخشی از خانوادههای ایرانی حذفشده است. اینها نشانههای فقر است و البته درزمانی که مبنای اقتصادی کشور تولید نباشد و رانت و فساد مالیِ گسترده وجود داشته باشد بدون شک در کنار عدهای که درگیر فقر هستند، تعداد میلیونرها هم افزایش پیدا میکند. بنابراین ما امروز طبقهی متوسط را ازدستدادهایم و تنها دو قشر دارا و ندار داریم.
راهکار مشکلات خوزستان
آرمان در ادامه در خصوص عدم توسعهیافتگی مناطقی مثل خوزستان و سیستان و بلوچستان و فقر گسترده در این مناطق گفت: بخشی ازآنچه در خوزستان اتفاق افتاده به مسائل امنیتی و نزدیکی این منطقه به مرز برمیگردد. به همین دلیل تمایل برای سرمایهگذاری در این منطقه کم بوده است. درصورتیکه در شرایط فعلی که جنگافزارها میتوانند هزاران کیلومتر آنطرفتر را بمباران کنند و یا موشکهایی با برد چند هزار کیلومتر وجود دارند، طبیعتاً این حرفها منطقی نیست. وی همچنین با اشاره به فساد گسترده در این مناطق گفت: در زمستان میلیاردها مترمکعب آب از کارون بدون استفاده به دریا ریخته میشود به این دلیل که سدهای برنامهریزیشده بر روی رودخانهی بزرگ ایران که از زاگرس سرچشمه میگیرد، ساخته نشده تا بتوانیم در زمستان آب را ذخیره کنیم. همچنین استفاده از روشهای سنتی آبیاری و کاشت محصولاتی که مصرف آب آنها بالاست، وضعیت را وخیم کرده است. فقر گسترده مانع از این میشود که دولت بتواند جلوی مردم را برای کاشت برنج بگیرد درحالیکه در آن مناطق نباید برنجکاری شود.
گرایشهای سیاسی مانع توسعه سیستان و بلوچستان
آرمان همچنین در خصوص وضعیت سیستان و بلوچستان گفت: در این استان هم گرایشهای سیاسی خاصی وجود دارد که مانع از توسعه آنجا شده است. این موضوع مقداری ریشه در تضاد بین روسیه و چین ازیکطرف و آمریکا و هندوستان از طرف دیگر دارد. ما تنها بندر اقیانوسی خود را در سیستان و بلوچستان داریم که میتواند به قطبی تبدیل شود که حتی بیش از صادرات نفت خام برای ما درآمدزایی کند اما به علت تنشهایی که وجود دارد، قدرتهای بزرگ مانع از سرمایهگذاری در سیستان و بلوچستان میشوند.
راهکار فقرزدایی از سیستان
وی ادامه داد: برای فقرزدایی از آن منطقه سازمان گسترش و نوسازی تصمیم گرفت کارخانه بزرگ تولید لاستیک کامیون بسازد اما بیش از ده سال از آن دوران میگذارد و دولت هنوز نتوانسته ۵۰ میلیون دلار تأمین کند تا ماشینهای این کارخانه خریداری شود. همچنین نیاز است یک میلیارد مترمکعب آب از دریا شیرین شود و خود مسئولین سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان میگویند اگر آب برسد این استان قادر است نهتنها موز ایران بلکه موز منطقه را هم تأمین کند اما حتی همین شیرینسازی آب دریا به حال خود رهاشده است. از طرفی ما شاهد هستیم که عدم اجرای برنامهها برای کنترل ریزگردها باعث شده حتی در مقاطعی از سال شهرهایی مثل زاهدان و زابل و خاش تعطیل شوند درحالیکه میتوانستند با روشهای موجود جلوی پیشروی کویر را بگیرند اما چون علم حاکم نیست درنهایت به نتیجه نمیرسیم.
ترکیه بازار فولاد عراق را از دست ما خارج کرد
وی تأکید کرد: بحث خودی و غیرخودی بلای جان این کشور شده است. من ۴۳ سال در صنعت فولاد این کشور بودم؛ چند روز پیش در خبرها دیدم که ترکیه بازار فولاد عراق را از دست ما خارج کرده است درصورتیکه کارخانههای فولادسازی ما دقیقا چسبیده به مرز عراق هستند. ما در خوزستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی کارخانههای فولاد داریم که خیلی راحت میتوانیم از این مناطق بازار فولاد عراق را تغذیه کنیم اما به دلیل همین بیتدبیریها که در سیاست خارجی داریم وضع به اینجا رسیده است.