آخرین دور جنگ بین اسرائیل و فلسطین به پایان رسید. با آتش بسی که وضعیت فلسطینیان را بدتر و مسائل اصلی را بدون رسیدگی به حال خود رها کرد. در جریان تحولات اخیر شواهد بیشتری ارائه شد مبنی بر اینکه ایالاتمتحده دیگر نباید تل آویو را از حمایتهای اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک بدون قید و شرط خود بهرهمند کند. مزایای سیاست فعلی آمریکا که مبتنی بر حمایت از اسرائیل است، صفر و هزینههای آن زیاد و رو به افزایش است. درواقع تل آویو و واشنگتن به جای یک رابطه خاص به یک رابطه عادی نیاز دارند.شاید قبلاً وجود یک رابطه خاص بین ایالاتمتحده و اسرائیل به دلایل اخلاقی توجیه شده داشت. ایجاد یک دولت یهودی به عنوان پاسخی مناسب به قرنها یهودستیزی خشونتآمیز در غرب مسیحی که شامل هولوکاست میشود، در دستور کار قرار گرفت. اگر کسی بتواند اعرابی را که طی سالها تحت ظلم و ستم تل آویو زندگی کردهاند، نادیده بگیرد و معتقد باشد که اسرائیل با ایالاتمتحده ارزشهای اساسی مشترک دارد، این توجیه اخلاقی درست نیست.اما با این وجود باز هم شرایط پیچیده است. حتی اگر این فرض را قبول کنیم که اسرائیل دموکراسی دارد، اما یک دموکراسی لیبرال ایدئال نیست. جایی که قرار است همه ادیان و نژادها از حقوق برابر برخوردار باشند، هرچند که این هدف بهطور ناقص محقق شده باشد. اسرائیل که با اهداف اصلی صهیونیسم سازگار است، با طراحی آگاهانه یهودیان را نسبت به دیگران متمایز میکند.
اسرائیل پاسخگو نیست
واقعیت این است که اسرائیل بدون ترس از پاسخگویی و مجازات، شهرکسازی میکند، حقوق سیاسی مشروع فلسطینیان را انکار و با آنها به عنوان شهروندان درجه دو برخورد میکند و از قدرت نظامی برای کشتن، ترساندن و بازداشت ساکنان اراضی اشغالی و غزه بهره میبرد. بنابراین، جای تعجب نیست که سازمان حقوق بشری بتسیلم (B'Tselem) گزارشهای مستند و قانعکنندهای ارائه داده و سیاستهای تل آویو را به عنوان یک دستگاه آپارتاید توصیف کرده است. اقدامات راست گرایانه در سیاست داخلی اسرائیل و نقش روزافزون احزاب افراطی در سیاستهای آن، صدمات بیشتری به وجهه اسرائیل ازجمله در میان بسیاری از یهودیان آمریکایی وارد کرده است.درگذشته اینطور استدلال میشد که اسرائیل یک سرمایه استراتژیک ارزشمند برای ایالاتمتحده است، اگرچه این استدلال اغراقآمیز بود. بهعنوانمثال، در طول جنگ سرد، حمایت از اسرائیل روشی مؤثر برای بررسی میزان نفوذ شوروی در خاورمیانه بود، زیرا ارتش اسرائیل یک نیروی جنگی برتر نسبت به نیروهای مسلح مشتریان شوروی مانند مصر یا سوریه بود.جنگ سرد ۳۰ سال است که به پایان رسیده و حمایت بیقید و شرط از اسرائیل، امروز مشکلات بیشتری را برای واشنگتن ایجاد میکند اگر اسرائیل قادر باشد که به تخریب یک راکتور هستهای تازه تأسیس سوریه در سال ۲۰۰۷ بپردازد و یا به تولید ویروس «استاکس نت» که بهطور موقت به برخی از سانتریفیوژهای ایران آسیب رساند، کمک کند، ارزش استراتژیک آن کمتر از چیزی است که در زمان جنگ سرد بود.
هزینه حمایت از اسرائیل
به هر حال، هزینههای رابطه ویژه با اسرائیل برای ایالاتمتحده در حال افزایش است. منتقدان حمایت ایالاتمتحده از اسرائیل به کمک اقتصادی و سالانهی بیش از ۳ میلیارد دلاری واشنگتن به تل آویو اشاره میکنند. گفتنی است، در حالی کمکهای اقتصادی واشنگتن به اسرائیل اختصاص مییابد که این دولت اکنون ثروتمند است و به لحاظ درآمد سرانه در رده نوزدهم جهان قرار دارد. بدون شک روشهای بهتری برای مصرف این پول وجود دارد. البته ناگفته نماند که این کمک اقتصادی واشنگتن به تل آویو برای آمریکایی که اقتصاد ۲۱ تریلیون دلاری دارد، ناچیز است. به عبارت دیگر، هزینههای واقعی رابطه ویژه آمریکا با اسرائیل، سیاسی است و نه اقتصادی.
خطر حمایت از اسرائیل برای آمریکا
از سوی دیگر، حمایت بیقید و شرط از اسرائیل طی دههها به ایجاد خطر تروریسم که ایالاتمتحده با آن روبرو شد، کمک کرده است. در این ارتباط میتوان به گزارش رسمی کمیسیون ۱۱ سپتامبر در مورد خالد شیخ محمد (KSM) اشاره کرد که تصریح کرده، وی به عنوان معمار اصلی حمله ۱۱ سپتامبر از سیاستهای ایالاتمتحده به نفع اسرائیل شکایت داشته است. البته نمیتوان ادعا کرد که اگر آمریکا رابطه عادی با اسرائیل داشته باشد، خطرات تروریسم از بین میرود، اما موضع قابل دفاعتر واشنگتن در مقابل تل آویو به کاهش خطرات تروریسم علیه آمریکا کمک میکند و از پرورش نگرشهایی که طی دهههای اخیر به رشد افراطگرایی منجر شده، جلوگیری به عمل میآورد.رابطه ویژه واشنگتن با تل آویو به بزرگترین اقدامات ایالاتمتحده در خاورمیانه ازجمله تصمیم به حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ ربط دارد. نومحافظه کاران طرفدار اسرائیل در ایالاتمتحده در حمله آمریکا به عراق نقش داشتند. برخی از رهبران اسرائیل در ابتدا با این ایده مخالف بودند و میخواستند دولت جورج دبلیو بوش در عوض بر روی ایران تمرکز کند. اما هنگامیکه رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد که سرنگونی صدام حسین، رهبر وقت عراق اولین گام در برنامه گستردهتر تحول منطقهای است، مقامات ارشد اسرائیل ازجمله نتانیاهو و نخستوزیران سابق این دولت شامل ایهود باراک و شیمون پرز به حمایت از این اقدام پرداختند.در پایان باید تصریح کرد که بر اساس شواهد موجود حمایت آمریکا از اسرائیل شدید است و در سطوح مختلف سیاسی واشنگتن رخنه کرده است. بهطوری که اگر سیاستمداری بهاندازهی کافی طرفدار اسرائیل نباشد، ممکن است نتواند به مناصب موردنظرش در دولت دست یابد. اما از سوی دیگر، واقعیات نشان میدهد که دردسرهای تل آویو برای واشنگتن بسیار هزینهبر شده است. بهطوری که مزایای این رابطه برای آمریکا بسیار کمتر از هزینههایش است.