در روزهای اخیر، سخنان سلیمانی اردستانی درباره یکی از موضوعات اختلافی تاریخ اسلام واکنش‌های متعدد و گاه تندی را برانگیخته است. در میان این واکنش‌ها، برخی تلاش کرده‌اند رفتار او را در کنار توهین‌ها و فحاشی‌های صریح برخی مداحان قرار دهند؛ مقایسه‌ای که از منظر تحلیل اخلاقی و رسانه‌ای قابل تأمل است.
نخست باید میان «بیان یک نظر اختلافی» و «اقدام به توهین و تحقیر» تفکیک قائل شد.
سلیمانی اردستانی هرچند بر موضوعی اختلافی و حساسی دست گذاشته، اما سخنان او فاقد ادبیات توهین‌آمیز بوده و در چارچوب یک نقد یا تحلیل تاریخی قابل ارزیابی است؛ تحلیلی که مشابه آن را برخی پژوهشگران دیگر نیز مطرح کرده‌اند و می‌توان درباره درستی یا نادرستی‌اش بحث کرد. اختلاف نظر در حوزه‌های کلامی و تاریخی، سابقه‌ای طولانی دارد و معمولاً با گفت‌وگوی علمی پاسخ داده می‌شود.
در مقابل، واکنش برخی مداحان با به‌کارگیری الفاظ رکیک و تحقیرآمیز ماهیتاً در سطح دیگری قرار دارد. خشونت کلامی، نه پاسخ به یک نظر علمی محسوب می‌شود و نه در فرهنگ دینی و اخلاقی قابل توجیه است. این موضع در آموزه‌های اسلامی نیز به وضوح تأکید شده است. پیامبر اکرم(ص) درباره اخلاق گفت‌وگو معیار روشنی ارائه کرده‌اند:
«لَیْسَ الْمُؤْمِنُ بِالطَّعَّانِ وَلا اللَّعَّانِ وَلا الْفاحِشِ وَلا الْبَذِیءِ»
«مؤمن کسی نیست که دشنام دهد، لعنت کند یا سخن زشت و ناروا بگوید.»
این سخن پیامبر(ص) نشان می‌دهد که توهین، حتی در دفاع از مقدسات، قابل قبول نیست و شأن دین را پایین می‌آورد. دفاع از باورهای دینی، بیش از هر چیز نیازمند اخلاق و خویشتن‌داری است.
این گونه رفتارها، بیش از آن‌که به دفاع از باورهای دینی کمک کند، فضای جامعه را ملتهب و گفت‌وگو را غیرممکن می‌سازد.
از همین رو، قرار دادن این دو رفتار در یک ردیف، نوعی «تقارن‌سازی نادرست» است.
نقد یک مسئله اختلافی،  هرگز هم‌سنگ توهین علنی و فحاشی عمومی نیست.
آنچه جامعه امروز بیش از هر زمان دیگر بدان نیاز دارد، تفکیک اعتراض از توهین، نقد از خشونت، و گفت‌وگو از هیجان‌زدگی است. مخالفان سخنان آقای سلیمانی می‌توانند و باید با استدلال و روش علمی پاسخ دهند؛ همان‌طور که در سنت  علمی، تاریخی و اسلامی ما معمول بوده است. اما هیچ انتقادی، حتی قوی‌ترین آن، مجوزی برای رفتارهای خارج از اخلاق عمومی نیست.
و باید در مواجهه با سخنان غیرعلمی یا اهانت‌آمیز،  از افتادن به ورطه‌ی خشونت کلامی و توهین پرهیز کرد و با استدلال و اخلاق پاسخ داد. همان‌گونه که در مناظره‌ی انجام‌شده در این رابطه، این روش به شفافیت و ارزیابی موضوع کمک کرد. 
بازگشت به گفت‌وگوی خردمندانه و پرهیز از تندروی، تنها راهی است که می‌تواند از تکرار چنین تنش‌هایی پیشگیری کند و به فضای اعتماد عمومی آرامش و التیام دهد. امیدواریم فضای گفت‌وگو، همواره بر پایه‌ی دانش و ادب استوار باشد.