آیا این شیوه سیاستی هدف دار محسوب میشود یا با عدم شناخت دقیق مشکل روبرو هستیم؟
ایران در شرایط سختی قرار دارد و با صحبتهای مقامات وارد شرایط سختتری میشود. وقتی تنها راه حل مشکلات گفت و گو و توافق با آمریکا است. بستن تمام راههای حل مساله، شرایط را برای کشور سختتر میکند.
این وضعیت در طرف مقابل هم احساس میشود، ترامپ با تعیین سه شرط غیر ممکن مذاکرات را قفل کرده است. سطح انتظارات آمریکا بسیار بالا است، چنین نگاهی به کجا میانجامد؟! وقتی راه در رو پیش بینی نشده در این فضای پر تنش محبوس خواهیم بود که عاقبت آن برای ایران مطلوب نیست.
مشکلات در داخل ایران و برای مردم این کشور قابل لمس است پس کاملاً منطقی است که طرف ایرانی برای خروج از این شرایط تلاش کند. ما نمیتوانیم مثل ترامپ موضع گیری کنیم چون کشور او از ناحیه دشمنی با ایران آسیب نمیبیند ما در معرض خطر هستیم.
در این شرایط هر امکانی مطرح است. حمله نظامی محتمل است. سختتر شدن تحریمها ممکن است. شیطنتهای اسرائیل همچنان ادامه خواهد داشت و... از این رو من متعجبم که چرا احساس نیاز به حل مشکل در مقامات وجود ندارد. ایران دلار زیادی خرج تاسیسات هستهای کرده و غنی سازی صفر به معنی لزوم پاسخگویی به مردم است. اگر ایران روابط مطلوبی با آژانس داشت یا روابط کشور با اروپاییان خوب بود میشد این مساله را در قالب دیپلماسی حل کرد. ایران طبق قطعنامه 2231 اجازه داشت غنی سازی را در حد محدود و مشروطی دنبال کند. ایران راههای منتهی به نتیجه را به روی خود بست از فرصت سوزی برای احیای برجام تا جنگ اوکراین.
اگر دوستانی با گوش شنوا داشتیم. متاسفانه انزوای سیاسی به نفع کشور تمام نشد. موازنه قدرت در خاورمیانه به زیان ایران تمام شد، قبل از این که بتواند از امتیازاتی که تا پیش از این داشت استفاده کند. بدون اینکه از نیروهای نیابتی انتظاری داشته باشیم، هزینه جبهه مقاومت را پرداختیم. سرمایه گذاری ایران در خاورمیانه نتیجه مثبتی نداشت و ادامه دادن این خط سیر به نفع ما نیست.
به نظر میرسد سایه جنگی دوباره بیشتر در تحلیلهای رسانهای دیده میشود تا سخنان مقامات! آیا عدم باور به احتمال وقوع درگیری مجدد میان ایران و اسرائیل از عقلانیت سیاسی سرچشمه میگیرد یا در این خصوص دشمن را دست کم گرفتهایم؟
آمریکا در حال حاضر گرفتار اوکراین است و کار اسرائیل با غزه هم هنوز تمام نشده است. به عقیده من مقامات در چنین فضایی احساس آرامش میکنند. ولی اسرائیل پس از تجربه حملات صادق و جنگ 12 روزه دیگر دست از سر ایران بر نخواهد داشت.
اسرائیل اعلام کرده اگر عراق حشد الشعبی را کنترل نکند به این نیروها حمله خواهد کرد. به همین دلیل یک هفته پیش اسرائیل از آسمان عراق استفاده کرد و تا مرز پیش آمد و مانور داد. اسرائیل فرصتی به دست آورده و اجازه نخواهد داد که فضاهای خالی در منطقه با حضور مجدد ایران پر شود. ترکیه و عربستان به عنوان دو کشور منطقه که اقتصادشان به آرامش و ثبات خاورمیانه وابسته است برای جلوگیری از وقوع جنگ ایران و اسرائیل تلاش میکنند. باید به ادراک آنها اطمینان کرد احتمال وقوع جنگ احساس میشود که تلاش برای میانجی گری یا آرام سازی فضا وجود دارد. آمریکا گرفتار اوکراین و اسرائیل گرفتار غزه دیده میشود. به عقیده من باید به این فکر باشیم که تا طرفهای مقابل گرفتار این دو کانون بحران زده هستند، برای حل مشکلات از طریق راه حلهای دیپلماتیکچاره اندیشی کنیم.
پیش بینی شما از احتمال وقوع درگیری مجدد چگونه است؟ آیا در صورت حمله آمریکا و اسرائیل به ایران، کشورهای همسایه مثل ترکیه، یا کشورهای میانجی و دیگر قدرتهای منطقه در کنار ایران خواهند بود؟
ایران حامی نخواهد داشت. هیچ کدام از همسایههای ایران در دفاع از کشورمان حتی یک گلوله هم شلیک نخواهند کرد. جانشین رییس ستاد ارتش اخیراً اعلام کرد که آسمان عراق به مدت 50 ساعت در اختیار هواپیماهای اسرائیلی بوده است. تنها کاری که برخی کشورها انجام میدهند، محکوم کردن حملات است ولی هیچ کشوری پا به میدان نخواهد گذاشت.
اشتباه این بود که فرصتها را در سبد چین و روسیه قرار دادیم. جنگ 12 روزه و بسیاری از میدانهای سیاسی نشان داد حمایت روسها از ایران صرفاً در حد صدور بیانیه و مصاحبه مقامات دولتی این کشور است. ایران نباید از هیچ کشوری انتظار کمک داشته باشد چون منافع عموم کشورهای همسایه در ضعیف بودن ایران تعریف شده است.