بحران جنگ در اوکراین به نقطهای حساس رسیده است. روسیه در تلاش است تا با شدت بخشیدن به حملات خود، از جمله حملات دوربرد به شهرهای اوکراین و استفاده از پهپادها، مقاومت اوکراین را شکسته و کنترل بیشتری بر مناطق کلیدی این کشور پیدا کند. در این شرایط، اوکراین در حالی که پذیرای مذاکرات است، متوجه شده که عدم موفقیت شرکای بینالمللی در اعمال فشار بر روسیه به پوتین این فرصت را داده است تا زمان را برای تغییر واقعیتهای میدان نبرد به نفع خود بهدست آورد.
وضعیت جنگ در شرق و جنوب اوکراین
روسیه قصد داشت تا نوامبر ۲۰۲۴ شهر پوکروفسک را که یک قطب لجستیکی در منطقه دونباس است، تصرف کند، اما نیروهای اوکراینی با مقاومت شدید خود، برنامههای روسیه را به تأخیر انداختهاند. هرچند که ارتش روسیه در نهایت موفق به پیشروی در این شهر شده، اما تلفات سنگینی از جمله کشته شدن بیش از ۲۰ هزار سرباز روسی، نشاندهندهی هزینههای سنگین این جنگ است. در عین حال، پیشرویهای روسیه در شمال و جنوب اوکراین به تدریج مناطق بیشتری را به دست گرفته و بسیاری از شهرها را خالی از سکنه کردهاند.
نیروهای روسی با استفاده از پهپادهای هدایتشونده و بمبهای گلایدر برای تخریب زیرساختها و خالی کردن شهرها از سکنه، جنگ روانی را شدت بخشیدهاند. این رویکردها که در شهرهای خرسون و کراماتورسک مشاهده شده، به شدت بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی اوکراین تأثیر گذاشته است. اگر اوکراین نتواند در این جبههها مقاومت کند، ممکن است روسیه در آینده به خارکف، دومین شهر بزرگ اوکراین، توجه کند.
تغییرات در دیپلماسی و فشارهای بینالمللی
با نزدیک شدن به چهارمین سال جنگ، هر دو طرف نشانههایی از خستگی نشان میدهند، اما هیچکدام برای صلح آماده نیستند. روسیه به شدت بر خواستههای حداکثری خود، از جمله از دست دادن حاکمیت اوکراین، تأکید دارد. در عین حال، فشارهای بینالمللی و کمکهای نظامی به اوکراین کاهش یافته است که باعث میشود روسیه امیدوار باشد که بتواند با استفاده از ذخایر موجود، به تهاجم خود ادامه دهد.
در همین حال، سیاستهای اروپا به جای تمرکز بر فشار مستقیم به روسیه، بیشتر معطوف به برنامهریزیهای پس از آتشبس بوده است. این وضعیت به نفع روسیه است چرا که اجازه میدهد تا بتواند جنگ را ادامه دهد و از ادغام اوکراین در ساختار امنیتی اروپا جلوگیری کند.
چشمانداز استراتژیک روسیه
روسیه به جنگ در سه مرحله نگاه میکند: اشغال خاک اوکراین، آتشبس با استفاده از فشار اقتصادی و جنگ سیاسی، و در نهایت ادغام اوکراین به مداری مشابه بلاروس. تا کنون، روسیه در مرحله اول موفقیت چندانی نداشته و همچنان با مقاومت شدید اوکراینیها مواجه است. به ویژه در جبهههایی چون دونباس و خارکف، ارتش روسیه از پیشرفتهای قابل توجهی برخوردار نبوده است.
یکی از بزرگترین چالشها برای روسیه، کمبود نیروی انسانی است. این کشور با استفاده از داوطلبان و وعدههای مالی، به جنگ ادامه میدهد، اما تعداد داوطلبان جدید کاهش یافته است و این موضوع فشار زیادی بر ارتش روسیه وارد کرده است.
چالشهای اقتصادی و فشار بر روسیه
اقتصاد روسیه در حال حاضر در حال مواجهه با بحران است. کاهش قیمت نفت و حملات اوکراین به پالایشگاههای نفت، ذخایر مالی روسیه را کاهش داده است. همچنین، تحریمهای بینالمللی و فشار اقتصادی ناشی از جنگ، روسیه را با مشکلات جدی روبهرو کرده است. در این شرایط، اگر اوکراین بتواند فشارهای بیشتری به زیرساختهای انرژی و اقتصادی روسیه وارد کند، ممکن است به موفقیتهای مهمی دست یابد.
وضعیت نیروی انسانی و تأمین منابع
یکی از بزرگترین چالشها برای اوکراین، تأمین منابع و نیروی انسانی کافی برای ادامه جنگ است. اگرچه اوکراین نیروی کافی برای ادامه جنگ دارد، اما تعداد سربازان آماده به رزم در حال کاهش است. بنابراین، اوکراین نیاز دارد که به سرعت ظرفیت آموزشی و ساختار ارتش خود را بهبود بخشد. ارتش اوکراین باید نیروهای خود را به گونهای تربیت کند که بتوانند بهطور مؤثر در جبههها جنگیده و از خط دفاعی کشور دفاع کنند.
پیشبینی آینده جنگ
سختترین بخش جنگ اوکراین احتمالاً در زمستان ۲۰۲۵-۲۰۲۶ خواهد بود. با افزایش فشارهای اقتصادی و نظامی بر روسیه و در عین حال تقویت توانمندیهای نظامی اوکراین، احتمال رسیدن به آتشبس واقعی در آینده نزدیک وجود دارد. با این حال، این امر بستگی به همکاریهای بیشتر میان اوکراین و شرکای بینالمللی آن دارد. اگر اوکراین بتواند به مقاومت خود ادامه دهد و از فشارهای اقتصادی و نظامی به روسیه بهرهبرداری کند، آتشبس ممکن است تا پایان سال ۲۰۲۶ به دست آید.
برگرفته از: دیپلماسی ایرانی به نقل از فارن افرز