ستاره صبح، مریم اسدی برون: روز های گذشته پس از آنکه وضعیت بانک آینده مشخص شد، نماد معاملاتی این بانک در فرابورس متوقف شد تا از هر گونه معامله هیجانی و نامتوازن جلوگیری شود. این اقدام بخشی از سناریوی کلان بانک مرکزی برای مدیریت وضعیت بانک های مساله دار و حفظ ثبات مالی عنوان شده است. اجرای این برنامه برای بانک آینده، یکی از مهم ترین آزمون های نظام مالی کشور در استفاده از ابزار گزیر محسوب می شود. مفهوم “گزیر بانکی” به معنای اجرای برنامه ای است که هدف آن نجات سپرده گذاران و کنترل اثرات سرایت مالی بدون تزریق مستقیم بودجه دولتی است. ستاره صبح در گفت و گو با سعید کرداری، کارشناس اقتصادی و تحلیلگر بازار به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می خوانید:
سعید کرداری با تشریح وضعیت کلی بازار سرمایه گفت: مدتی است که روند بازار سهام مثبت است. از جمله دلایل این وضعیت می توان به افت قیمت سهام اشاره کرد. در سال های اخیر این افت محسوس بود و برای خرید جذابیت ایجاد می کرد. بحث جبران بازار های دیگر هم مطرح است وضعیت افزایشی نرخ دلار هم بی تاثیر نبود چون هنوز شرکت ها از این افزایش تاثیر نگرفته بودند.
کرداری افزود: با کاهش ناامنی سیاسی شرایط بازار سرمایه بهتر از قبل شد. اما امروز بازار بیش ازحقیقی ها در دست حقوقی ها است. گفته می شود کد هایی حقیقی وارد بازار شده اند، ولی به نظر من بیشتر حقوقی ها هستند که به اسم حقیقی وارد بازار شده اند این واقعیت بازار سهام در کشور ما است.
وی در ادامه اضافه کرد: در چنین شرایط مبهمی کمتر افراد حقیقی وارد بازار می شوند. شرایط سیاسی پیچیدگی دارد و مردم در ابهام به سر می برند وضعیت تحریمی نیز تجربه شده که چشم انداز روشنی ندارد و ناامنی اقتصادی برای مردم قابل لمس است. در چنین شرایطی بازار سهام برای مردم عادی جذابیتی ندارد. آنچه می بینیم حمایت هایی از طرف شرکت های حقوقی است. وقتی حمایت ها بیشتر شد بازار سهام رشد کرد.
این کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به تاثیر رفتار های حمایتی بر رشد بازار خاطرنشان ساخت: اگر چه گفته می شود رکورد بیشترین بازدهی بازار سرمایه در چندین سال اخیر طی مهر ماه سال جاری شکسته شده است اما به عنوان کارشناس و فعال بازار سرمایه احساس من بر این است که این رشد حمایتی بود و بر اثر رفتار سهامداران حقیقی رخ نداده است. وقتی شرایط اقتصادی کشور جذاب نیست چگونه وضعیت شرکت ها و تولید جذاب ارزیابی می شود و با اقبال سرمایه گذاران روبرو می شوند؟ این وضعیت منطقی و طبیعی جلوه نمی کند.
کرداری در رابطه با انحلال بانک آینده گفت: اتفاقی که برای بانک آینده افتاد با تاخیر زیادی رخ داد! ما سال ها بود که می گفتیم بانک آینده باید منحل شود. این بانک مرتبا بدهی اضافه می کرد و ادامه یافتن فعالیتش بسیار عجیب و معنادار بود!
وی در این رابطه تاکید کرد: کفایت سرمایه شاخص مهمی برای بانک ها است چون میزان نقد شوندگی و روان بودن بانکداری را نشان می دهد. شاخص کفایت سرمایه در مورد بانک آینده فاجعه ای در حال وقوع را نشان می داد. این بانک از ابتدای فعالیت خود املاک و دارایی های حجیمی داشت که نقد شونده نبودند. عموم کارشناسان نسبت به لزوم متوقف کردن فعالیت بانک آینده هشدار می دادند چون سقوط این بانک نه تنها خود مجموعه، بلکه کل نظام بانکی را با چالش روبرومی کرد.
این کارشناس اقتصادی ضمن انتقاد از نحوه نظارت بانک مرکزی بر عملکرد بانک آینده اظهار داشت: بانک آینده بیش از اینکه یک بانک باشد بنگاهی با کارکرد پانزی بود. پانزی ها به سپرده های جدید سود بالاتر می دهند و منابع جدید را به قبلی ها می دهند و این چرخه چند دور ادامه پیدا می کند، ولی بالاخره یک جا متوقف می شود و آن نقطه توقف به معنی ورشکستگی است. نظام پانزی در دنیا به شیوه کلاهبرداری مشهور است و این اتفاق زیر سایه بی توجهی بانک مرکزی سال ها در بانک آینده رخ می داد! مشخص نیست پشت پرده چه خبر بود، ولی به وضوح می توان گفت با تخلفات بانک آینده مماشات کردند.
وی افزود: انحلال بانک آینده در کوتاه مدت موجب حفظ ارزش نسبی سهام برای سهامداران خرد می شود و از کاهش شوک قیمتی در بازار فرابورس جلوگیری می کند. در میان مدت نیز، تعیین تکلیف ساختار مالکیت بانک آینده می تواند مسیر بازگشت این نماد به تابلو معاملات را روشن کند.
این کارشناس بازار سرمایه در تشریح نسبت میان پروسه انحلال این بانک و تاثیری که بر بازار سرمایه دارد گفت: وضعیت بانک آینده روی بازار سهام تاثیر مستقیمی ندارد، ولی روی تورم کلی اقتصاد تاثیر گذار خواهد بود. بدهی های بانک آینده و سپرده های مشتریان این بانک از طریق بانک ملی باز می گردد و با نیاز به چاپ پول حجم نقدینگی برای بانک مرکزی ایجاد خواهد کرد که متعاقبا تورم را در اقتصاد کشور بالاتر خواهد برد.
سعید کرداری در پایان گفت و گو متذکر شد: اگر در شرایط سیاسی و اقتصادی کشور اتفاق ملموسی رخ ندهد، تنها با همین یک فقره تورم بیشتری در اقتصاد خواهیم داشت چون مبلغ بدهی بانک آینده قابل توجه است. کشور باید برای مصارف اش منبع داشته باشد وقتی مصارف کاذب وجود دارد و منبعی برای پرداخت نیست با چاپ پول حجم نقدینگی بالا می رود و تورم افزایش پیدا می کند. بانک آینده درآمد زایی نکرده ولی مصارف را بالا برده است. دود بی توجهی به تخلفات بانک آینده به چشم مردم می رود.