گروه اقتصاد: حسن محتشم، کارشناس بازار مسکن گفت: از حدود دو سال قبل رکود بازار مسکن شروع‌شده و هم‌اکنون ادامه دارد. این مساله از اقتصاد کلان کشور نشأت گرفته است. به نظر می‌رسد دولت به خاطر بالا بودن هزینه‌های خود نسبت به چاپ پول دست و دل‌باز عمل می‌کند. تزریق پول بدون پشتوانه به بازارها باعث شده که سطح عمومی قیمت‌ها مرتب افزایش پیدا کند و طبیعت قیمت تمام‌شده مسکن نیز رشد کرده است؛ زیرا مجموعه‌ای از کالاها و خدمات به شکل‌گیری کالایی به نام مسکن می‌انجامد. نهاده‌های تولید مسکن شامل زمین، مصالح ساختمانی در کنار دستمزدها به خاطر تأثیرات ناشی از تورم و تزریق پول بدون پشتوانه با افزایش قیمت مواجه شده است.
این کارشناس بازار مسکن ادامه داد: هزینه ساخت مسکن مرتبط بالا می‌رود اما به دلیل نقد شوندگی پایین، نه قیمت آن در بازار افزایش نداشته بلکه به‌ویژه بعد از جنگ ۱۲ روزه به نوعی مسیر کاهشی به خود گرفته است.
تورم منفی مسکن
این کارشناس اقتصاد مسکن با اشاره به تورم نقطه‌به‌نقطه ۴۵ درصدی در شهریور امسال گفت: اگر مسکن در مناطق مختلف تهران بین ۱۰ تا ۲۰ درصد رشد کرده باشد بدان معناست که قیمت اسمی این کالا افزایش‌یافته اما قیمت واقعی آن ۲۵ درصد کاهش داشته است. یعنی تورم بخش مسکن منفی شده و مسکن از جهت حفظ ارزش پول، عقب است. لذا کسی فعلاً سراغ این بازار نمی‌رود.
محتشم، راهکارهای خروج بازار مسکن از رکود را ثبات سیاسی دانست و گفت: تا زمانی که تکلیف ما با دنیا مشخص نشود و این وضعیت نه جنگ و نه صلح برقرار باشد، سرمایه‌گذاری در بخش‌های پایه به‌سختی صورت می‌گیرد و سرمایه جایی می‌رود که بتواند دست‌کم با تورم عمومی هم‌تراز شود. کسانی که طی هفته‌های اخیر اقدام به خرید طلا و ارز کردند درواقع سود نکردند بلکه جلوی افت سرمایه در برابر تورم را گرفتند.
رشد دلار
عضو هیئت مدیره انجمن انبوه‌سازان استان تهران با اشاره به رکود تورمی بازار مسکن در هفت سال گذشته بیان کرد: معتقدم افزایش قیمت مسکن و دیگر کالاها محدوده و سقف ندارد. محدوده و سقف آن به شرایط حاکم بر اقتصاد کشور برمی‌گردد. تا زمانی که تورم و چاپ پول وجود دارد بالا رفتن قیمت‌ها لاجرم اتفاق می‌افتد. وقتی دلار طی ۴۷ سال گذشته از هفت تومان به حدود ۱۱۳ هزار تومان رسیده چرا مسکن نباید بالا برود؟ وی بابیان این‌که متوسط قیمت دلاری هر متر مسکن در شهر تهران طی یک دهه اخیر در محدوده ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار بوده است یادآور شد: بین سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ یک دوره رکود را در بازار ملک داشتیم که افزایش آن کمتر از نرخ تورم بود اما خودش را با دلار مطابقت داده بود. به‌محض این‌که در اواخر سال ۱۳۹۶ روند جهش قیمت ارز شروع شد مسکن نیز رشد کرد. به گفته محتشم، هم‌اکنون ارزش دلاری مسکن حدود ۸۸۰ دلار است که از رشد قیمت ارز در مقایسه با مسکن حکایت دارد. با توجه به همپوشانی دلار و مسکن در وضعیت نرمال باید این فاصله جبران شود اما در حال حاضر خط دلار و مسکن از هم جداشده و نمی‌توان درباره زمان قطعی هم‌تراز شدن مسکن و دلار اظهارنظر کرد.
جنگ وضعیت را بدتر می‌کند
وی گفت: اگر خدای‌نکرده دوباره جنگ شود وضعیت نامطلوب خواهد شد و به دلیل نا اطمینانی از بازار مسکن، رکود این بخش عمیق‌تر می‌شود. اگر جنگ نشود ولی تحریم‌ها ادامه یابد تا حدودی تکلیف مشخص خواهد شد و قطعاً از شرایط جنگی بهتر است، در این صورت احتمالاً شاهد رکود تورمی مسکن و همسویی آن با نرخ ارز خواهیم بود. اگر جنگ نشود و تحریم‌ها برداشته شود بازار مسکن رونق می‌گیرد. حتی می‌توان با احتمال بالایی گفت که در آن صورت ایران بهشت سرمایه‌گذاری خواهد شد و ارزش ریال در برابر تقویت می‌شود. اما فعلاً چشم‌اندازی در تحقق این مساله نمی‌بینیم.