زبان فارسی، به عنوان زبان رسمی مردم ایران، یکی از مهم‌ترین عناصر هویت ملی است. در عصر حاضر که رسانه‌ها و فضای مجازی بخش زیادی از ارتباطات ما را شکل می‌دهند، حفظ و تقویت زبان فارسی اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. اما متأسفانه دیده می‌شود نسل جدید، به ویژه نسل زد، کمتر به قواعد ادبی و درست‌نویسی توجه می‌کند و این موضوع می‌تواند به تدریج منجر به فراموشی زبان فارسی اصیل شود.
بی‌توجهی به زبان فارسی
نسل زد که از کودکی در فضای دیجیتال رشد کرده‌اند، بیشتر با زبان محاوره‌ای، اختصارات و شکلک‌ها سر و کار دارند. این شیوه نوشتار که در پیام‌های کوتاه و شبکه‌های اجتماعی رایج است، فاصله زیادی با قواعد درست‌نویسی و ادبیات فارسی دارد. این بی‌توجهی ممکن است به کاهش مهارت‌های نوشتاری رسمی و ضعف در انتقال درست مفاهیم منجر شود. اما باید در نظر داشت که این نسل عمدتاً به دلیل محیط و ابزارهای ارتباطی که در دسترسشان است، چنین رفتاری دارد و مقصر اصلی صرفاً خود آنها نیستند.
عوامل مؤثر در این وضعیت
مسئله بی‌توجهی به زبان فارسی و درست‌نویسی، ریشه در چندین عامل دارد:
• خانواده‌ها: نقش خانواده‌ها در انتقال ارزش‌های فرهنگی و زبان بسیار مهم است. اگر والدین نسبت به اهمیت درست‌نویسی آگاهی نداشته باشند، فرزندان نیز این موضوع را جدی نمی‌گیرند.
• نظام آموزشی: مدارس و سیستم آموزشی باید نقش مهمی در آموزش ادبیات و مهارت‌های نوشتاری ایفا کنند. اگر آموزش‌ها خسته‌کننده یا ناکافی باشد، دانش‌آموزان علاقه‌ای به یادگیری زبان نخواهند داشت.
• رسانه‌ها و فضای مجازی: رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی با زبان ساده و کوتاه‌شده، اغلب قواعد زبان را رعایت نمی‌کنند و این سبک را به جوانان منتقل می‌کنند.
• مسئولان فرهنگی: فقدان سیاستگذاری‌های مؤثر برای حفظ و ترویج زبان فارسی در جامعه، باعث شده است این زبان آسیب‌پذیرتر شود.
راهکارهای پیشنهادی
برای حفظ زبان فارسی و افزایش توجه نسل جدید به ادبیات و درست‌نویسی، باید اقدامات متعددی انجام شود:
1. آموزش خانواده‌ها: افزایش آگاهی والدین درباره اهمیت زبان و آموزش درست‌نویسی به فرزندان.
2. تقویت نظام آموزشی: استفاده از روش‌های جذاب و نوین در آموزش زبان فارسی برای ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان.
3. ترویج درست‌نویسی در رسانه‌ها: رسانه‌ها باید زبان استاندارد و درست را رعایت کنند و محتوای جذاب و آموزشی تولید کنند.
4. آموزش نسل زد: باید به جوانان نشان داد که زبان فارسی، هویت و فرهنگ آنها را شکل می‌دهد و نگهداری آن وظیفه همه است. زبان فارسی سرمایه‌ای فرهنگی است که باید با همکاری همه بخش‌های جامعه حفظ شود. بی‌توجهی نسل جدید به ادبیات و درست‌نویسی تنها مشکل یک گروه نیست، بلکه چالشی اجتماعی است که نیازمند همکاری خانواده‌ها، مدارس، رسانه‌ها و مسئولان فرهنگی است. تنها با تلاش جمعی می‌توان آینده زبان فارسی را تضمین کرد و آن را برای نسل‌های بعدی زنده و پویا نگه داشت.