انگلیس، استرالیا و کانادا روز گذشته در اقدامی تاریخی که بازتاب شکاف میان غرب و اسراییل را نشان میدهد کشور مستقل فلسطین را به رسمیت شناختند.
این اقدام یک پیروزی دیپلماتیک برای فلسطین به حساب میآید، هر چند ممکن است در روی زمین عملی نباشد.
کییر استارمر نخست وزیر انگلیس اعلام کرد که این کشور بهمنظور احیای امید به صلح، کشور فلسطین را به رسمیت میشناسد. وی گفت: «در برابر وحشت فزاینده در خاورمیانه، ما اقدام میکنیم تا امکان صلح و تحقق راهحل دو دولتی زنده بماند. مردم عادی شایسته آن هستند که در صلح زندگی کنند و زندگی خود را بهدور از خشونت و رنج بازسازی نمایند.»
حمایت کشورها از فلسطین
*چین از دهه ۱۹۸۰ فلسطین را به رسمیت شناخته و همواره از حق فلسطینیان برای تشکیل یک کشور مستقل در مجامع بینالمللی مانند سازمان ملل حمایت دیپلماتیک قوی کرده است.
*روسیه در زمان اتحاد جماهیر شوروی از حامیان اصلی جنبش آزادیبخش فلسطین بود و پس از فروپاشی شوروی همچنان فلسطین را به رسمیت میشناسد. روسیه از حامیان طرح دو دولتی است و خود را میانجی بیطرفی در مناقشه نشان میدهد.
هند نیز از سال ۱۹۸۸ فلسطین را به رسمیت شناخته است. اگرچه در سالهای اخیر روابط نزدیکی با اسرائیل برقرار کرده، اما همچنان بر حمایت خود از آرمان تشکیل کشور فلسطین پایبند است.
*ترکیه از دیرباز حامی فلسطین بوده و طرفدار طرح دو دولتی است و این کشور رابطهاش را همواره با اسراییل حفظ کرده و در این بین جزو کشورهایی است که بیشترین سود را از حضور اسراییل میبرد.
*عربستان سعودی به عنوان رهبر جهان عرب و دارنده نفوذ اقتصادی و مذهبی، اگرچه به دنبال عادیسازی روابط با اسرائیل است، اما بر حلوفصل دو دولتی و تشکیل کشوری با مرزهای ۱۹۶۷ برای فلسطینیان به عنوان شرط اصلی پایبند است. ریاض شرط عادی سازی رابطهاش با اسراییل را پذیرش دولت مستقل فلسطین قرار داده است.
*مصر اولین کشور عربی بود که با اسرائیل پیمان صلح بست، اما همواره اعلام کرده که تشکیل کشور فلسطین ضروری است. مصر نقش کلیدی به عنوان میانجی در مناقشات، به ویژه در غزه ایفا میکند.
طرح دودولتی
به رسمیتشناسی فلسطین توسط کشورها یک موضع دیپلماتیک و سیاسی است که شکل گرفته و حمایت از حق تشکیل کشوری مستقل در آینده است. این کشورها از این ابزار برای اعمال فشار بر اسرائیل و جامعه بینالملل برای یافتن یک راهحل عادلانه و پایدار استفاده میکنند. مواضع آنان تحت تأثیر عوامل تاریخی، ایدئولوژیک، مذهبی و رقابتهای ژئوپلیتیک در نوسان است. جوبایدن رییس جمهور پیشین آمریکا طرفدار دو دولتی بود. اکنون با به رسمیت شناختن کشور فلسطین توسط انگلیس، کانادا و استرالیا پیش بینی میشود در جریان نشست سازمان ملل که چند روز دیگر برگزار میشود تعداد دیگری از کشورها به این جریان ملحق شوند. در این موضع ایران که پیش از این مخالف طرح دو دولتی بود اکنون میتواند با چرخش 180 درجهای از طرح دو دولتی حمایت کند.